Sigara ve ekmek farklı şeyler, elma ile armut mukayesesi gibi,

Fiyat olarak da mukayese ederseniz altın ile tenekenin karşılaştırılması gibi de görebiliriz,

Biliyorum çok kişi ne alaka diyecek, aykırı bir yazı olduğunu biliyorum, ancak her ikisi de zirai ürün sonucu olan bu iki mamulün biri temel gıdamızı biri de alışkanlıkları nedeniyle keyf veya farklı şeyler verdiği düşünülen tüketilen maddelerdir.

Ekmek toplumda çok kişinin günlük temel ihtiyacı ve sofraların olmaz ise olmazıdır. Sigara öyle değildir. Geçenlerde bir laboratuvarda sigara içen birinin sigara paketini alıp tek sigara ve paketini kutusu ile tartım. Sigara paketi 16.00 ve o delikanlı günde bir paket içtiğini söyledi. Evinde iki çocuğu, eşi ve kendisi dört kişi yaşadıklarını ve günde en az üç ekmek aldığını, bazı günlerde 4 ekmek aldığını belirtti.

Bir tek sigaranın ağırlığı 0,848 gram, paketi hariç yirmi sigaranın ağırlığı 16,96 gram ve bir paket sigaranın ağırlığı (kutusu dahil) 23,04 gram gelmiştir. Belki bazıları ağırlık olarak azıcık farklılıkta olabilir yaklaşık 23-25 gram kadardır.

Bu yazımızı hazırlarken sigaraya zam geldiği haberi de basında yer almıştır. Gruplarına göre en ucuz ve en pahalı yeni fiyatları “P.M. gurubunun en ucuz en ucuz sigarası 17,50'ye, en pahalı sigarası ise 25 TL, JT. grubun fiyat artışı sonrası en ucuz sigarası 17,50 TL'ye, en pahalı sigarası ise 40 TL ve TT grubunun en ucuz sigarası 14 TL, en pahalı sigarası ise 19 TL'ye çıktığı” duyurulmuştur. Bu habere göre 1 kilo sigaranın bedeli en ucuza göre 607,76 TL ve en pahalı sigaraya göre ise 1.736,11 TL’dır.

Ekmek yiyen de, sigara içende kendi aile bütçesinden harcama yapmaktadırlar, bu nedenle bütçenizden çıkan bedeli mukayese ettiğimizde durum budur.

Değerli okuyucularım, lütfen sigara içenler bana kızmasın, zararlarını ilkokulda başlayıp ilerleyen dönemde öğrendiğimiz sigara alışkanlığı hoş bir alışkanlık değildir. Yeşilay Derneğinin sayfasına veya ilgili sayfalara girerseniz birçok zararını okuyabilirsiniz. Benim arzum özellikle gençlerde yaygın olan sigara alışkanlığının sona erdirilmesidir. Gençlerin çoğu kendi bütçelerinden değil anne ve babalarının bütçesinden diğer kardeşlerinin de haklarını tükettiklerinin farkında olmalılar.

  1. şunu belirtmeliyim; sigaranın da ekmeğinde, her ikisinin de hammaddesi zirai üründür. Bunlardan biri vazgeçilmez gıda ve diğeri keyf bitkisidir. Hammaddesi zirai ürün olan bu iki mamulün ihtiyaç, fiyat, alışkanlık ve toplumda temel tepkilerini mukayese ederek konuyu açmak istedim. Sigaraya zam gelince tepki toplumda mutlaka oluyor, ancak çok fazla olmuyor, bir kısmı zam yapılınca kızıyor ve bir kısım insanlar da içmeyiversinler deyip geçiyor.

Ekmeğe zam yapılınca toplumda daha çok kişi tepki veriyor. Haklıdırlar, çünkü ekmek temel ihtiyaç maddesidir. Ancak her mamulün bir üretim maliyeti vardır, girdiler de fiyat artarsa haliyle üretilen mamulün de fiyatı artacaktır, bu durum ekmek içinde böyledir.

Gelişen ve geçmişe göre değişen Türkiye’de ekmek üretim yerleri ve isimleri de değişmiştir. Eskiden Fırın ismi ile belirtilen ekmek üretilen iş yerlerinin adı çok yerde “Unlu Mamuller” üretim yeri olmuştur. Bu iş yerlerinde ekmek, pasta, tatlı çeşitlerinin yanında içecek ve diğer bazı una dayalı üretimlerde satılmaktadır. Eskiden ekmek fırınlarda sadece ekmek satılır idi. Bu üretim dalındaki çeşitlilik bir gelişimin göstergesidir ve elbette olmalıdır.

Halkın temel gıdası olan ekmeğin karşılanması geçmişte her dönemde bazı sıkıntılara sebep olmuş, savaş yıllarında, yokluk, kıtlık dönemlerinde ekmek karneye bile bağlanmıştır. Günümüzde ekmek yokluğu yaşanmamakta ancak alım gücü düşük olan insanların ekmek alabilme zorluğu da yaşadıkları bir gerçektir. Bu sosyal yardımlarla veya sadece devletin un vererek desteklediği fırınlarda ekmek ürettirerek ucuz ekmek temini ile mümkün olabilir. Bazı illerde belediyelerin ekmek üretimi yapan işletmeleri de bu görevi üstlenebilirler.

Herkesin basitçe yaptığı bir hesabı burada yapacak olursak ekmeğin kilosu illere göre değişmekle birlikte 1000 gram ekmek 7,50 ile 14,28 TL arasında değişmektedir.

Konya'da ekmek 23 Kasım 2020 tarihinde 1,20 TL olan 1,40 TL’na yükseltilmiştir. Ekmeğe son olarak 5 Ekim 2021 tarihinde zam yapılmış, 200 gram ekmeğin fiyatı 1 lira 40 kuruştan 1 lira 75 kuruşa yükseltilmiştir Bir kilogram ekmek şu anda Konya’da 8,75 TL’dir. Ekmeğe zam bu günlerde kaçınılmaz hale gelmiştir bu durum yaşadığımız günün gerçeğidir, ancak yapılan zamda ekmeğin küçültülmesi değil gramajının artırılarak fiyatının ayarlanması dikkate alınmalıdır.

Bu sektörde hizmet etmiş biri olarak belirtmeliyim ki; ekmek üretiminde pişme kayıplarını, işçiliği ve diğer kayıpları azaltmak için büyük gramajlı ekmeğe yönelmek gerekmektedir. Günümüzde birçok üretim yeri farklı gramajlarda ve farklı unlardan çeşitli ekmekler ürettiğinden dolayı tüketicilerin farklı taleplerine cevap verebilmektedir. Bu nedenle halk tipi ekmek büyük gramajda ve makul fiyatta olmalıdır. Gerekirse belediyeler halk tipi ekmek üretme veya ürettirme ve dağıtım yolunu seçmelidirler.

Ayrıca, ekmekte israf en aza indirilmeli, özellikle toplu tüketim yerlerinde küçük veya dilimli ekmek kullanımı teşvik edilerek israf önlenmelidir.

Yukardaki tartımlara dayanarak sigara ve ekmek farklı şeyler olmasına rağmen günde bir paket sigara içen bir aile reisi (kişi) bir ayda kutusu dahil 691,2 gram, yani 30 sigaraya en az 420,00 TL ödemektedir. Aynı aile reisi günde dört ekmek tükettiğine göre ayda toplam 120 ekmek ağırlık olarak 24,00 kilogram ekmek tüketmekte ve 210,00 TL ödeme yapmaktadır. Tabii ki kimsenin tercihine karışamayız, ancak özellikle geçim sıkıntısı çekenlerin bütçesinden ayırdığı bedeli bilmeli, bu hesabı ve tercihini doğru yapmaları gereğini hesapla göz önüne koymak istedim. Ekmek temel gıda maddesi olmaktan çok kişi için henüz çıkmamış olduğundan ekmek fiyatı unlu mamul üretenlerden ziyade fırınlar dikkate alınarak yapılmalıdır. Sağlıklı günler dileklerimle.