Ayrılık ateşinden başka çiği pişiren, hamı olduran ne var?Manevi bozgundan gönlü ne kurtarabilir?
Aslana karşı cesaret gösterisine kalkışan ahmaktır. (Şerh-i Mesnevi c.5,s.1455)
Hakk'ın lütuf ve sevgisine nâil olanlar sırları bilir ama örterler. Öğrettiklerinin de ağzını mühürlerler.(Her doğru her yerde herkese söylenmez. Sır, icabında o sırrı kendisi ile mezara götürecek olana emanet edilir.) (Şerh-i Mesnevi, c.5,s.184)
Kur'an-ı Kerim:Hoş görmediğiniz bir şey hakkınızda hayırlı olabilir, buyuruyor. (Bakara Suresi: 216) (Şerh-i Mesnevi c.5,s.1322)
Hakk'a değil de yarattığı bir şeye âşık olan neticede maskara olur, denize düşüp de çör-çöp makulesi şeylere tutunanlara benzer. (Çalacaksan inci çal, denildiği gibi.) Gül kokusu güle döner, âşığa diken kalır. (Şerh-i Mesnevi c.5,s.1325)
Mana kapısını çalarsan açarlar, fikir kanadını açar uçmağa çalışırsan seni şahin yaparlar. (Şerh-i Mesnevi c.5,s.1349)
Çiçeklerdeki güzellikle letafet, güldeki güzelliğin bir parçasıdır. Kumru sesindeki letafet de bülbül ötüşündeki letafetin bir parçasıdır. (Şerh-i Mesnevi c.5
Ey yolcu, gönlü aydın, tecrübeli bir rehber seç, manevi yolculuk kılavuzsuz korkulu, belalı ve tehlikelidir.(Şerh-i Mesnevi c.5,s.1381)
Çok geçtiğin bir yolda bile rehbersiz yanılabilirsen. Ya hiç görüp bilmediğin bir yolda ne olursun? Güvenilir arkadaş ve gönlü aydın önderin elinden tutmazsan sapıklar seni saptırır. Bu yolda senden çok akıllı kimseler sapıklığa düştü. Yalnız ve yanlış yola girenleri şeytanın nasıl alçaltıp Hak'tan ve kurtuluştan uzaklaştırarak felakete uğrattığını gör. Onların çürümüş kemiklerinden ibret al. (Şerh-i Mesnevi c.5,s.1382)
Boş ve kötü arzularla hevesine dost olma, nefsinin her istediğini yapma yoksa seni Allah yolundan saptırır. Nefsine danış fakat onun istediğinin zıddını yap. Kur'an-ı Kerim: Heva ve hevese uyma ki, o seni Allah yolundan saptırır buyurur. (Sad suresi, ayet:26)
Allah Resulü, Hazret-i Ali'ye şöyle dedi: Ey Ali, sen Allah'ın aslanı, cesur bir pehlivansın ama bunlara itimat etme, ümit ağacının gölgesine gel, doğru yoldan kimsenin çeviremeyeceği çok akıllı birinin gölgesine sığın. Böyleleri gölgesi yerde ruhu yükseklerde efsanevi kuşa benzer. (Şerh-i Mesnevi c.5,s.1389)
Git akıllı, olgun bir zatın gölgesine sığın da içten pazarlıklı düşman nefsin elinden kurtul. (Şerh-i Mesnevi c.5,s.1391)
İğnenin yurdusuna iki katlı iplik başı girmez. Tek katsan iğneye gir. İpliğin iğneyle bağı vardır fakat iğne deliği ile devenin ilgisi yoktur. Kur'an'da deve iğne deliğine girinceye kadar kâfirler cennete giremez, buyruluyor. (Âraf suresi, ayet:40 ) (Şerh-i Mesnevi c.5,s.1432)
Hakk'ın kudretiyle her olmaz mümkün, her azgın sakin olur. (Şerh-i Mesnevi c.5,s.1432)
Nuh Peygamberde Allah'ın kudret eli bulunmasa inkârcılar âlemini bir tufanla nasıl altüst edebilirdi? (Şerh-i Mesnevi c.5,s.1453)
Hazret-i Nuh bir bedende yüz bin aslandı. Kavminin inkârcıları harman, o ise ateş gibiydi. (Şerh-i Mesnevi c.5,s.1454)
Allah bütün varlıkları kulları için yarattı. Bunu anlayabilen mesuttur. Dünyanın mülkü, devlet ve saltanatı yaratan Allah'ın ne işine yarar? Allah'a karşı kalbinizi doğrultun. Cenab-ı Hak süt içindeki bir kılı görürcesine insanın kalbinde ve kafasındaki düşünceleri bilir. Kalbi kötülüklerden temizleyen, manevi güzelliklere ayna olur. Bizim sırrımızı böyle Müslümanlar anlar. Çünkü mümin müminin aynasıdır. Bu mümin geçer akça ile kalp akçeyi, gerçek bilgiyle uydurma söyleri görüp anlar. (Şerh-i Mesnevi c.5,s.1460)
Güzel bir yüz aynaya âşıktır, çünkü kendisini görmek ister.
