’Kaht’’, ‘’kıtlık, yokluk, kuraklık, vb.’’ anlamlarında kullanılan Arapça bir kelimedir. ‘’Rical’’ ise Arapça ‘’recûl’’ kelimesinin çoğuludur. ‘’Recûl’’  ise yetişmiş, eğitimli insanlar anlamımdadır. ‘’Kaht-ı rical’’; yetişmiş, eğitimli insanlar kıtlığı anlamındadır. Ancak bu deyimin birebir Türkçe karşılığı böyle olsa da bu deyim genellikle devlet yönetiminde kullanılır ve anlamı; ‘’devlet yönetiminde liyakat isteyen alanlarda, kültür, bilgi ve birikimiyle yetişmiş, kalifiye insanın bulunamaması’’ durumunu anlatır.

Filozof Diyojen'in ‘’gerçek adamı’’ aramak için gündüz fener yaktığını herkes bilir. Fenerle ne aradığını soranlara, onların dikkatini çekmiş olmanın hazzıyla; ‘’adam arıyorum, adam!’’ dermiş. Yani demek istemiş ki Diyojen; ‘’Suretâ adam çok (yani, şeklen insana benzeyen çok), fakat sîrette adam yok (yani, ahlaki ve manevi açıdan gerçek insan yok)…"

***

Devlet adamı, diplomat ve tiyatro yazarı olan Ahmet Vefik Paşa 3 Temmuz 1823 tarihinde doğmuş Türkçülük hareketinin önemli öncülerinden birisidir. İstanbul'da doğan Ahmet Vefik Paşa Hariciye Nezareti memurlarından Ruhittin Efendinin oğlu olmaktadır. Eğitimine 1831 yılında başlamış ve babasının görevi nedeniyle eğitimini Paris ülkesinde tamamlamıştır. Bu sırada Fransızcayı ana dili gibi öğrenmiş ve Türkiye'ye dönerek 1837 tarihinde tercüme odasında çalışmıştır.

 Ahmet Vefik Paşa çağının en aydın sanatçılarından birisidir. Edebiyat dünyasına ise çeviriler ile girmiştir. Ahmet Vefik Paşa'nın kimi çevirileri ise adaptasyondur. Bu anlamda ilk uyarlama tiyatro ederini Ahmet Vefik Paşa yazmıştır. Özellikle en büyük başarısını Moliere'den uyarladığı komedilerdir.

 Ahmet Vefik Paşa Moliere'nin 16 eserini uyarlamış ve Zor Nikah ve Zoraki Tabip eserlerini uyarlayarak sahnelenen ilk eserleri olmuştur. Yaptığı bu uyarlamalar ile de büyük ün kazanan Ahmet Vefik Paşa Victor Hugo ve Voltaire'nin eserlerini tercüme etmiştir.

 Ahmet Vefik Paşa Sırbistan, İzmir, Eflak ve Boğdan'da görev yapmış ve 1842 yılında baş mütercim olarak tercüme odasında görev almıştır. Daha sonra Devlet Salnamesi hazırlanmasında görevlendirilmiştir. İleriki yıllarda ise Tarhan'a elçi olarak atanmış ve Fars dilini İran tarihinin köklerini öğrenmiştir. 1882 yılında kendisini tamamıyla bilim ve edebiyata adayan Ahmet Vefik Paşa 2 Nisan 1891 tarihinde vefat etmiştir.

Eserleri

Müntehabât-ı Durub-ı Emsal (Atasözleri) (1862): Türkçe atasözlerini toplayan eseri.

Hikmet-i Tarih (1865) (Tarih Felsefesi)

Fezleke-i Tarih-i Osmânî (1869) (Kısa Osmanlı Tarihi)

Secere-i Türkî(1867) :Doğu Türkçesinden çevrilmiştir.

Lehçe-i Osmanî :İlk Türkçe sözlüklerden birisidir.

Çevirileri ve Moliere Uyarlamaları: Vefik Paşa, Moliere’in 17 eserini uyarladı, Victor Hugo ve Voltaire’in eserlerini tercüme etti.

Ahmet Vefik Paşa  24 M formülü ile ideal yönetici tipini şu şekilde tarif etmektedir:

1.Muteber  (Saygın)
2. Mutena  (Seçkin)
3. Mutedil  (Ilımlı)
4. Mu’tezim (Azimli)
5. Mutlif (Bağışlayıcı)
6. Muvakkit (Zamana Duyarlı)
7. Muvaffak (Başarılı)
8. Muzaffer (Galip)
9. Müdebbir (Tedbirli)
10. Müeyyid (Disiplinli)
11. Mütefekkir (Düşünür)
12. Müferrih (Güleryüzlü, Ferahlatan)
13. Muhibbi (Sevgi dolu)
14. Mükrim (Cömert, İkramcı)
15. Mültefit (İltifat Eden)
16. Mümeyyiz (İyiyi Kötüden ayırabilen)
17. Münevver (Aydın)
18. Mübeşşir (Müjdeleyici)
19. Mübeccel (Yüceltilmiş)
20. Muvahhit (Tek Allah’a İnanan)
21. Mücerrib (Tecrübeli)
22. Müfarik (Fark Edebilen)
23. Müeyya (Hazır Olan)
24. Müceddid (Yenileyici)

Tabi ki bütün bu özellikleri bir arada bulunan yönetici tipini bulmak insanın tabiatına aykırıdır. Beşeriz, mutlaka her kesin kendine göre eksik yanları vardır. Olacaktır da. Ama bu vasıfların çoğunu üzerinde bulunduran yöneticilere bu asırda çokça ihtiyacımız var.

***

31 Mart 2024 tarihinde ülkemizde mahalli seçimler olacak. Şehrimizi yönetecek Şehri Emin’lerini  (belediye başkanları) seçeceğiz.

İktidarı ile muhalefeti bütün partiler  24 M formülünde ki vasıfların çoğunu üzerinde taşıyan adaylar ile mi karşımıza çıkacak? 

Yoksa sen, ben, bizim oğlan mantığı ile millete partilerin dayatacağı bir aday mı çıkacak? Bekleyip göreceğiz… 

***

Son günlerde PKK ve onun küresel destekçisi ABD, İngiltere, İsrail ve diğer şer odakları tarafından Anadolu çocukları patlıcan doğranır gibi şehit edilmekte. Milletin ocağına ateşler düşmeye devam etmekte. Ey yetkili ve etkili olanlar… Ya bu kanı durdurun ya millet durduracak.

“Tutumunuz bu işi kötüye vardıracak.
Ya bu kanı durdurun, ya millet durduracak.

Kürdü, Lazı, Çerkezi, bir ağacın dalları,
Bu ağacın adı Türk, daha çoktur kolları.
Ağaca balta vuran Ermeni'nin dölleri.

Kürt, ARiF'in gardaşı, bu gardaşlık duracak.
Ya bu kanı durdurun, ya millet durduracak.”

Ruhları için Fatiha Şerife….


Baki Selamlar…