Son yıllarda Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatları ile kenevir bitkisi popüler bir bitki haline gelmiştir. Medya başta olmak üzere üreticiler, üretici birlikleri ve ekimin serbest bırakıldığı illerde Tarım ve Orman Bakanlığı teşkilatları devrede olup bitkinin yetiştirilmesi, sanayisi ve kullanımı ile gayret göstermektedirler. Kenevir bitkisinin kullanıldığı yere göre farklı bir ekonomik bir değeri vardır. Kenevir ülkemizde ve bölgemizde yetiştirilecek iklime ve potansiyele sahip olduğundan geçtiğimiz günlerde Konya’da da kenevir kontrollü olarak ekimine müsaade edilmiştir. Konya’da kontrollü ekimine müsaade edilmesi kararının Konya’mız için hayırlı olmasını dilerim.
Kenevirin faydalarını kısaca özetleyecek olursak;
- Bir dönümlük kenevir, 25 dönümlük orman kadar oksijen üretir.
- Bir dönümlük kenevirden, 4 dönüm ağaca eş kâğıt üretilebilir ve kenevirden yapılan kâğıt tam 8 kez tekrar kâğıda dönüştürülebilirken, ağaçtan yapılan kağıt 3 kez kâğıda dönüştürebilir.
- Kenevir 4 ayda yetişir, bir ağaç ise 20-50 yılda yetişmektedir.
- Kenevir, gerçek bir radyasyon temizleyicidir.
- Kenevir dünyanın her yerinde yetiştirilebilir ve çok az suya ihtiyaç duyar.
- Kenevir kendisini böceklerden koruyabildiği için tarım ilacına da ihtiyaç duymaz.
- İlk kot pantolon, kenevirden yapılmıştır, bu nedenle “Kanvas” kelimesi kenevir ürünlerine verilen isimdir.
- Kenevir önemli bir ilaç hammaddesidir. AİDS ve kanser tedavisinde kemoterapi ve radyasyon etkisini azaltma; romatizma, kalp, sara, astım, mide, uykusuzluk, psikoloji, omurga rahatsızlıkları gibi en az 250 hastalıkta kullanılmaktadır.
- Kenevir tohumunun protein değeri çok yüksektir ve içindeki iki yağ asidi de önemlidir. Tohumunda % 35-39 kadar yağ vardır. Bu yağın yarısı linoleik (Omega 3-6-9 yağlarını taşır) yağ asididir.
- Kenevirin üretimi kolay olup Çerezlik olarak da kullanılmaktadır.
- Kenevir lifleri İp, urgan, halat ve çuval yapımında kullanılır.
- Tohumunun besin değeri, insan ve büyükbaş, küçükbaş, kümes ve kanatlı hayvanlar için idealdir ve protein değeri ise çok yüksektir.
- Kenevir hayvan yemlerine de katılabilir, kenevirle beslenen hayvanlar, hormon takviyesine ihtiyaç duymaz.
- Unlu mamullerde kenevir kullanılabilir.
- Plastik ürünlerin tamamı, kenevirden üretilebilir ve kenevir plastiğinin çözülmesi ve doğaya dönüşerek zarar vermesi söz konusu değildir.
- Keneviri yapı malzemelerinde izolasyon maddesi olarak da kullanılmaktadır.
- Kompozit ürün olarak da, kenevir bazlı asfaltlar asırlarca bozulmadan kalabilmektedir. Binaların yalıtımında kullanıldığında son derece dayanıklı, ucuz, esnek ve zararsızdır.
- Otomobil sanayisinde birçok parça yapımında kullanılmaktadır.
- Boya ve vernik üretiminde olağanüstü ucuz, verimli ve dayanıklılık etkisi vardır.
- Biyogaz üretiminde kullanılabilir.
- Kenevirle sabun, şampuan ve deterjan da ve da üretilebilir, Kenevirle yapılan sabunlar ve kozmetik ürünler, suyu kirletmez; yani tamamen doğa dostudur.
- Tabiata zarar vermez ve suları kirletmezler.
- Keneviri biyoyakıt olarak da kullanılmaktadır.
- Kenevir ekildiği toprağın organik maddesini artırmaktadır.
Belirtilen bu özellikleriyle Kenevir çok amaçlı kullanılan bir bitkidir. İsviçre'de "Her şey kenevirden" adlı mağazada, kitaptan şampuana ve içeceklerine kadar birçok ürün kenevirden üretilmektedir. Ülkemizde de sanayisi geliştirilerek sayılan faydalarının gerçekleştirilmesi için kullanım alanlarını artıracak yatırımlar yapılmalı ve kenevir ekiminden beklenenler gerçekleştirilmelidir.
Anavatanı Orta Asya olan Kenevirin su tüketiminin az olması ve birçok sektörde kullanılması nedeniyle birçok ülke sınırlı da olsa kenevir bitkisinin (Cannabis sativa) günümüzde ekimini ve yetiştirilmesini kontrollü olarak serbest bırakmakta olup birçok ülke yavaş yavaş kontrollü de olsa kenevir yetiştirilmesini ve tüketilmesini yasallaştırmaktadır. 250 endüstriyel ana maddeden üretilen 25000’e yakın nihai üründe, doğrudan ya da dolaylı olarak kullanılması mümkün olan kenevir ürünleri tekstilden gıdaya, ilaçtan kozmetiğe, petrokimya ürünlerinden inşaat sektörüne kadar, zırh üretiminden kompozit ürünlere kadar her yerde ve her alanda endüstri bitkisi kenevir kullanılması söz konusudur. 1900’lü yılların ilk yarısında ekimi serbest olan kenevirin normalde uyuşturucu özelliği öne çıkarılarak dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi ülkemizde de yasaklanmıştı. Ülkemizde kenevirin yetiştirilmesi yasak iken Resmi Gazetede (29 Eylül 2016- Sayı: 29842) yayınlanan Yönetmelikle 19 ilde kenevir yetiştirilmesine izin verilmişti. Ancak son zamanlarda kenevirin çok sayıda yararları nedeniyle belli illerde üretim serbestliği verilmiş olup Konya’da bu illere dâhil edilmiştir. Çumra Anadolu Tüketim Kooperatifinin gayretleri sonuç vermiştir. Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünün geçtiğimiz günlerde Konya Valiliğine yazmış olduğu yazı ile 2024 yılı itibariyle ekim müsaadesi verilmiştir.
Yeşil hazine olarak da bilinen Kenevir bitkisinin ülkemizde tescil edilmiş çeşitlerinin de olması nedeniyle yetiştirildiği alanlar ve kenevire dayalı sektörler acilen geliştirilmelidir.
Kenevirin “Halk arasında daha çok uyuşturucu maddelerin yapımında kullanıldığı bilindiğinden ‘günah bitkisi’ diye de anılmaktadır. Ülkemizde serbestçe yetiştirilmekte olan çay, kahve, şeker pancarı (şeker), tütün gibi daha birçok bitki farklı veya fazla kullanıldığında zararlı etki yaptığı, bu nedenle fazla kullanımından kaçınılması gerektiğini tıp doktorları hep söylemektedirler. Bu bilinen gerçekte olduğu gibi Kenevirin de uyuşturucu özelliği öne çıkarılarak yasaklanması artık ilimizde de sona erdirilmiş olup insanlık için yukarıda sayılan gerçek yararları öne çıkaracak yatırımlar acilen bölgemizde yapılmalıdır.
Orta Anadolu bölgesinde suyun kıtlığı nedeniyle bölgede az su tüketen bitkilerin yetiştirilmesi konu ile ilgili toplantılarda birçok oturumda dile getirilmektedir. Kenevir az su tüketen ve çok amaçlı kullanılabilen bir bitkidir. Kenevirin yukarda sayılan faydaları yanında, çabuk yetişmesi, yetiştirildiği toprağın organik maddesini artırması ve yetişirken az su tüketmesi bölge için önemli bir avantaj sağlayacaktır.
Bölgede kenevir yetiştirilmesine kontrollü izin verilmesiyle bitki ile ilgili endişeleri de ortadan kaldıracak, sanayisinin kurulmasıyla kenevir bitkisi bölge ekonomisine önemli katkılar sağlayacaktır.
Orta Anadolu bölgesinde suyun kıtlığının giderek artması nedeniyle bölgede az su tüketen kenevirin yetiştirilmesi bir alternatif bitki olarak değerlendirilmelidir. Kenevir az su tüketen ve çok amaçlı kullanılabilen bir bitki olması nedeniyle bölge için önemli bir avantaj sağlayacaktır. Kenevir üreticisinin cezai durumlarla karşılaşmaması için kontrollü ve korunaklı arazilerde yetiştirilmesi, kötü amaçla kullanan kişilere karşı tedbirli olunması üreticiler açısından şart ve önemli bir zorunluluktur.
Birim alandan beklenen getirisinin çiftçi için cazip olabilmesi için keneviri alacak kurumların oluşması ve değerlendirecek tesislerin kısa sürede bölgemizde yapılması ve yaygınlaşması büyük önem arz etmektedir. Kenevirin ekilmesi ve müsaadenin alınması için gayret gösterenlerin bu kurumlar oluşturulması gayretlerinin de gerçekleşmesi beklenen faydayı sağlayacaktır. Hayırlı olsun.
