%3 Vergi Ödeyerek Ortaklara Kar Dağıtma Fırsatını Kaçırmayınız
Bu fırsatı Anonim ve Limited şirket ortaklarına yakın zamanda yürürlüğe girerek yasalaşan Torba Yasa sağlamaktadır.
Bilindiği üzere bir şirketin ortaklarına kar dağıtması belli prosedürlere tabi olup ayrıca %15 stopaj vergisini gerektirmektedir. Karı elde eden ortak açısından ise ertesi yıl dağıtılan bu karın yarısını menkul sermaye iradı olarak beyan edilip üzerinden %15-35 oranında ayrıca bir vergi hesaplanması ve şirketin kesmiş olduğu %15 stopajın bu tutardan düşülerek kalan kısmının ödenmesi öngörülmektedir. Bu haliyle uygulamada kurumsal firmalar dışında ortaklara pek karı dağıtımı yapılmamaktadır. Ancak bu durum kar dağıtmayan şirket ve ortakları açısından bir dizi mali riskler getirmektedir. Zira ağırlıklı olarak şirket gelirleriyle hayatını idame eden ortakların çekmiş olduğu paralar ya kasa hesabında gösterilmekte ya da ortaklar cari hesabında şirkete borçlanılmış olarak kayda alınmaktadır. Her iki halde de firmanın finansman yapısı bozulmakta ve bilançosu sağlıksız bir hale gelmektedir. Ayrıca bu şekilde yapılan bir muhasebe uygulaması vergi incelemesi açısından da ciddi riskler oluşturmaktadır. Zira ortağın şirketten çektiği ve harcadığı para ya kasada gözükmekte ya da fiktif bir alacak olarak şirket bilançosunda gösterilmektedir.
Mevcut vergi uygulamasında bilançodaki kasa hesabında yüklü bir para yer alıyorsa bu durum vergi incelemelerinde öncelikle sorgulanmaktadır. Zira hiçbir basiretli iş adamı alternatif getirisi yüksek olan bir parayı kasada bekletmez. Ayrıca şirketin ortaklardan yüksek tutarda bir alacağı bilanço da yer alıyorsa bu husus da vergi incelemelerine konu edilmektedir. Zira hem kasada para gözüküp, hem şirketin ortaklardan alacağı olduğu halde firma kredi kullanılıyorsa kullanılan kredinin yersiz olduğu iddia edilmekte ve finansman giderleri vergisel açıdan ret edilebilmektedir. Ayrıca ortaklardan olan alacaklar için faiz geliri tahakkuk ettirilmemiş ve faiz geliri üzerinden de KDV hesaplanıp beyan edilmemişse Vergi Müfettişlerince bu hususlar eleştiri konusu yapılmakta ve yüklü vergi ve cezalar kesilmektedir.
İşte Torba yasayla getirilen düzenlemeyle birçok firmanın kanayan yarası olan ortaklar cari hesabının ve kasa fazlasının düzeltilmesi imkânı sunulmaktadır. Torba yasanın 74'üncü maddesinde muhasebe kayıtlarında yer aldığı halde işletmede bulunmayan; kasa mevcudu ve ortaklardan alacakların, fiili/ gerçek duruma uygun hale getirilmesine olanak sağlanmaktadır.
Buna göre;
- Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler yasal düzenlemeden yararlanabilecektir.
- Kasa ve ortaklar carinin düzeltmesinde 31/12/2013 Tarihli bilanço esas alınacaktır.
- Ortaklardan alacaklar işletmenin faaliyet konusu dışında, ödünç verme ve benzer nedenler ile ortaya çıkmış olmalıdır.
- İşletmenin ortaklardan alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar netleştirilerek düzeltmeye konu edilecektir.
- Düzeltilen tutarlar vergi dairesine en son 31/12/2014 Tarihine kadar beyan edilecektir.
- Düzeltilen ve beyan edilen tutarlar üzerinden %3 oranında ilave vergi hesaplanacak ve beyanname verme süresinde ödenecektir.
- Düzeltilen ve beyan edilen tutarlar nedeniyle hiçbir şekilde ilave tarhiyat yapılamayacaktır.
- %3 oranında ödenen ilave vergiler kurumlar vergisinde gider olarak dikkate alınamayacağı gibi hiçbir vergiden de mahsup edilemeyecektir.
Bu düzenlemeden yararlanacak olan firmalar hem adat hesaplama, hem fatura kesip %18 KDV ödeme yükümlülüğünden hem de ilerleyen zamanlarda olabilecek bir incelemede bu hususun eleştiri konusu yapılmasından kurtulacaktır.
Ancak öz sermayesi yetersiz firmalar açısından bu uygulamanın iki önemli handikabı bulunmaktadır. Birincisi düzeltilecek olan ortaklar cari ve kasa hesabının firma kayıtlarında Kanunen kabul edilmeyen gider olarak kayıtlara alınması, cari dönem bilançosunda Dönem net zararı sonraki dönemlerde ise Geçmiş yıllar zararları hesabında izlenmesi firmaların mali tablolarının yapısını zayıf gösterecektir. Bu yüzden birçok firmanın bilançosunda öz kaynaklar grubu negatif bakiye verecek, firmalar bankaya ve/veya diğer finans kuruluşları ile sorun yaşayacaktır. Öz kaynaklar grubunun normale dönmesi için firmaların sermaye artışı yapması gerekse de birçok firma zamanında sermaye artışı yapmaması durumunda firmaların bankalar nezdindeki kredi ve diğer ticari ilişkilerinde büyük bir sıkıntıya yol açacaktır. İkinci yaşanabilecek sorun ise Örtülü Sermayedir.
