ZEKÂYI ARTIRMA VE BEYNİ DAHA AKTİF KULLANMA YOLLARI

Zekâ gelişimi üzerinde çalışılan alanlardan biri! Son yıllarda IQ'nun yanı sıra EQ'nun da önemi günümüzde kabul edilmektedir. Yani sosyal zekâ (EQ) nın önemi günümüzde önemli bir konumdadır.

Zekâyı artırmak, genetik faktörlerden sonra gelişim basamakları ve sosyal çevre ile mümkünlüğünü korumaktadır. Bunların yanı sıra zekâyı artırabilmek için Dr. J. Steven Poceta'ya göre 7 pratik yöntemden bahsetmek gerekiyor. İşte zekâyı dehaya dönüştüren 7 yöntem!

1. Perifer Vizyonu Geliştirin: Gözlerinizi hareket ettirmeden çevredeki nesneleri görebilmeye "perifer vizyon" denir. Bir parkta banka ya da bir kafeye oturun. Dik durun ve dümdüz karşıya bakın. Gözlerinizi hareket ettirmeden çevredeki nesnelere konsantre olmaya, onları görmeye çalışın. Uygulama sonunda görebildiğiniz şeylerin listesini yapın. Aynı uygulamayı bir süre sonra tekrar deneyin ve görebildiğiniz yeni nesneler varsa bunları da listeye ekleyin. Sebep: Bilimsel araştırmalara göre konsantrasyon ve odaklanma için çok önemli olan ve neurotransmitter acetylcholine denilen madde hafıza kaybında azalıyor, Alzheimer'de ise neredeyse tamamen yok oluyor. Bu görsel hafıza aktivitesi, beyindeki söz konusu maddenin kontrollü salınımını hızlandırır.

2. Uykunuzu İyi Alın: Gece uykunuzu iyi alın. Uyuma güçlüğü çekiyorsanız yatak odanızın sessiz ve karanlık olmasına özen gösterin. İyi uyumak için rahatlama tekniklerini öğrenin, geç vakitte kafein almayın. Bilimsel araştırmalara göre uyku sırasında öğrenme ve hafızaya alma faaliyeti hızlanır. Çalışmalarda, yeterli süre uyuyamayan kişilerin gün içinde yeni bilgileri öğrenmede zorluk çektiği gözlenmiştir. Ayrıca, yeni bir şeyler öğrendikten sonra alınan uyku da bilgilerin uzun süreli hafızaya aktarılmasını hızlandırıyormuş.

3. Egzersiz Yapın: Bisiklet kullanın, yüzün, yürüyüş yapın... Böyle fiziksel aktiviteler beyin sağlığı için önemlidir. Fırsat buldukça bedeninizi eğitecek faaliyetlerde bulunun. Sebep: Son araştırmalara göre egzersizin, beyinde hafıza ve bilgi depolamadan sorumlu merkez olan hipokampüs üzerinde pozitif etkileri var. Ayrıca, düzenli egzersizin de Alzheimer başlangıcını geciktirdiği belirtiliyor.

4. Arnavut Kaldırımında Yürüyüş Yapın: Hâlâ kaldıysa, Arnavut kaldırımında yürüyüş yapın. Olmazsa benzer taşlı ve engebeli yollarda yürüyün. Düz olmayan engebeli yüzeylerde yürümek, iç kulakta bulunan ve dengeden sorumlu vestibül sistemi geliştiriyor.

5. Plastik Topla Egzersiz Yapın: Topu havaya atıp yakalayın. Eğer bunda iyiyseniz, ufak oyunlar da yapabilirsiniz. Duyulara hitap eden bu tür aktiviteler beynin görsel, dokunsal, elgöz koordinasyonu merkezlerini güçlendirir.

6. Bir Müzik Aleti Çalın: El göz koordinasyonunu geliştirmek için bir müzik aleti çalın. Müzik aleti çalmak; duymak-dinlemek, hassas el hareketlerinin kontrolü ve yazılı notaları (görsel) müziğe (hareket ve ses) çevirmek gibi farklı beyin fonksiyonları arasında bağlantı kurulmasına yardımcı olur.

7. Diğer Elinizi Kullanın: Eğer sağ elinizi kullanıyorsanız sol elinizi, sol elinizi kullanıyorsanız sağ elinizi kullanmak üzere aktiviteler yapın. Mesela dişinizi diğer elinizle fırçalayın, bu konuda oldukça iyi olana kadar devam edin. Daha sonra diğer elinizle yeme egzersizi yapabilirsiniz. Bu alıştırma daha önce yaptığınız bir aktiviteyi, yeni ve daha çok çaba isteyen bir öğrenme konteksinde başarmanızı sağlayacaktır. Bu, diğer beyin tabunuzun daha da aktifleşmesini sağlar. Siz yeni maharetler edinince milyonlarca nöron arasında yeni bağlar kurulur.

 

Zekâyı geliştirebilecek yöntemlerin yanı sıra beyin gücümüzü iyi kullanabilmek için yapılması gerekenler nelerdir?

-Ara sıra okuduğunuz bir konuya veya çalıştığınız bir derse boş boş bakıp hiçbir şey anlamadığınızı hissettiniz mi?

-İyi hazırlandığınız ve bildiğiniz bir dersin imtihanında hiçbir şey hatırlamadığınız hiç oldu mu? 

-Bazen yeni fikirler üretmekte kendinizi çaresiz hissettiğiniz oluyor mu? 

Eminim hemen, hemen hepinizin içine düştüğü bu tip anlar olmuştur. İmtihandan çıkıp da cevaplara bir göz attığınızda, "Bu sorunun doğru cevabını ben nasıl oldu da yapamadım." diye kendi kendinize kızdığınızı şu anda belki de anımsıyorsunuz. Bu tip günleriniz olduysa şöyle bir geri dönüp o günlere rastlayan beslenmenize bir göz atmanızı tavsiye ediyorum.

Esasen beyin gücünüzü etkin kullanmak için iki önemli şeye ihtiyaç vardır;

1-) Hızlı, Kolay ve Kalıcı Öğrenme Tekniklerini Bilmek ve Kullanmak,

2-) Hafıza ve Zekâyı Geliştiren Yiyecekler yemek.

Yediğimiz besinlerin insanın hafıza, zekâ ve konsantrasyon gücü üzerinde çok önemli bir etkisi vardır. Örneğin vücut ağırlığımızın sadece % 2 ila 3'ü oranında ağırlığı olan beyin, günlük kalorilerimizin ortalama % 30'unu harcamaktadır.

Hafıza ve Zekâ Gelişimi açısından bazı besin kaynaklarının diğerlerine göre önemi çok daha fazladır. Örneğin bunların arasında B vitaminlerini içeren yiyecekler birinci sırada gelmektedir.

Yine "demir"in beynin beslenmesi için hayati bir önemi vardır.

"B" vitaminlerinin beyindeki önemli reaksiyonların gerçekleştirilmesindeki payı zihinsel potansiyel açısından hayatidir. Ayrıca B vitaminleri beyni strese karşı da korumaktadır. Beyin için enerji üretimine büyük katkısı olan B vitaminlerinin eksikliği yorgunluğa, hafıza ve zekâ performansının zayıflamasına neden olur. Beynin ihtiyacı olan B vitaminlerinin yeterince alınması halinde aşağıda belirtilen zihinsel fonksiyonlarda gelişmelerin olduğu açıkça hissedilmektedir;

Öğrenme ve Hafıza Gücü,

Konsantrasyon,

Hızlı Düşünme,

Sözel Yetenek ve Akıcılık,

Uyanıklık,

Yaratıcı Düşünme,

Enerjik Hissetme.

 

Mehmet Alper YOLCU

Eğitim Danışmanı

Uzman Pdr