Enerji, havacılık, uzay ve savunma gibi alanlarda kuruculuk yapan ve bu alanların gelişimine katkı sunmasıyla Türkiye’nin saygın akademisyenlerinden biri olan Konyalı Akademisyen ve İş İnsanı Doç. Dr. Osman Dur, çalışma hayatını aktardı. Yerli ve milliyi geliştirmek amacıyla 2002 yılında dünyanın farklı bölgelerinden Türkiye’ye beyin göçünü başlatarak bilişim, uzay, havacılık, savunma, haberleşme, ileri teknolojilere fayda sağlayan Dur, birçok şirketteki yönetim kurulu başkanlığının ardından şu anda Türk Hava Kuvvetlerinin savaş uçağı ihtiyacının karşılanması için yeni nesil savaş uçağının motorunun tasarımı ve geliştirilmesi hedefiyle kurulan TRMotor Güç Sistemleri Sanayi Anonim Şirketi’nde Genel Müdür olarak çalışmalarıma devam ediyor. GSM şirketi olarak hizmet veren Aycell Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Türksat Anonim Şirket Kurucu Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü olarak Türksat’ı kuruluşuna kadar birçok noktada teknolojinin ön ayağı niteliğinde yaptığı işlerle takdir görürken akademi camiasında da çalışmalarına devam eden Dur, Girişimci İş Adamları Vakfı Yönetim Kurulu üyeliğini ve Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi Mütevelli Heyet Üyesi görevlerini hala sürdürmekte.
DİJİTALE DÖNÜŞÜMÜN ÖNÜNÜ AÇTI!
1964 yılı Konya doğumlu olan ve üniversiteyi birincilikle bitirmesi neticesinde Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik Bölümünde araştırma görevlisi olarak çalışma hayatına başlayan Doç. Dr. Osman Dur, Budapeşte Teknik Üniversitesi’ndeki yüksek lisans çalışmalarıyla 1994 yılında Marmara Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik ana bilim dalında doktora çalışmalarına başladı. Daha sonra teknolojiye dair birçok ilki gerçekleştirecek olan Doç. Dr. Dur, çalışma hayatıyla ilgili konuştu. Yurtiçi ve yurt dışında birçok üniversitedeki görevlerinin ardından Aycell GSM Operatörü, Monako’da EuroAsiaSat ABD uluslararası uydu operatörü olan IntelSat, Londra InmarSat, Paris EutelSat şirketlerinde Yönetim Kurulu Üyeliği, Türksat Anonim Şirketi Yönetim Kurulu Başkanı ve Kurucu Genel Müdürlüğü, Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekilliği görevlerinde bulunan Dur, tüm yayınların uyduya taşınarak Anadolu kanallarının uluslararası yayın yapmasını da sağladı. Kablo altyapısını dijitale dönüştürerek televizyon yayıncılığının da önünü açan Dur, geliştirdiği birçok yeni ürünle de Türkiye’yi ulusal anlamda ileriye taşıdı.
YENİLİKÇİ ÇÖZÜMLERİN YANI SIRA AKADEMİK CAMİADA BİLGİ BİRİKİMİNE DE DEVAM EDİYOR
Tüm hakları Türkiye’ye ait olan içten yanmalı motorlar geliştirmek amacıyla kurduğu şirkette başarılara imza aran Dur, BMC Power Anonim Şirketi olarak şirketin tüm yapılanması ve Altay tankının motorunu geliştirmek üzere teknik ekipleri kurarak 380, 600, 1000 ve 1500 beygir gücünde motorlar geliştirmeyi başardı. Aynı zamanda milli muharip uçak motoru geliştirmek üzere kurduğu TR Motor Anonim Şirketi’nde gerekli yapılanma ve teknik ekibin kurulmasında büyük emeği bulunan Dur, aynı zamanda bordan bor karbür üretmek üzere Balıkesir Bandırma’da kurulan TR Bor’un Kurucu Yönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkanlığı görevlerinde bulundu. Doç. Dr. Dur İngilizce, Fransızca ve orta derecede Arapça bilmekte ve hala yeni nesil malzemeler ve uygulama alanları, yenilikçi teknolojiler geliştirme ekosistemi üzerine master ve doktora dersleri vererek akademik camia ve özel sektörde gençlerle birikimlerini paylaşmaya devam etmektedir.
Hayatının bir kısmı Ilgın’ın Çobankaya köyünde çobanlıkla geçen Dur, Fen-Edebiyat Fakültesinde 1988 yılında birincilikle biten eğitimin devamında gelişen akademik kariyerini ve hayat hikayesini anlattı. Doç. Dr. Osman Dur hayat hikayesiyle ilgili soruları şöyle cevapladı:
‘ÜNİVERSİTE SON SINIFA KADAR ÇOBANLIK YAPARAK BÜTÇEYE DESTEK OLDUM’
Nerede ve hangi tarihte dünyaya geldiniz, varsa Çobankaya’da geçen hayatınızdan çocukluk hatıralarınızı anlatır mısınız?
Babam Ali Dur, Kale Köyünde dünyaya gelmiş. Hem anne hem de babasını henüz iki yaşındayken kaybettiği için yetim ve öksüz kalarak iki kardeşle birlikte Çobankaya Köyü'nde eniştesinin yanına gönderilmiş ve orada büyümüş. Ömrü çobanlık ve azatlıkla geçen babam Çobankaya köyünden evlenerek oraya yerleşmiş.
1964 yılının ağustos ayı başında Konya’nın Ilgın İlçesine bağlı Çobankaya Köyünde dört erkek bir kız olmak üzere beş kardeşin ortancası olarak dünyaya gelmişim. Ben de her köylü çocuğu gibi erken yaşlarda çalışmaya başladım ve üniversite son sınıfa kadar Çobankaya ve çevre köylerde çobanlık yaparak aile bütçesine katkıda bulundum. Aynı dönemde babam da çobanlık yaptığı için aramızda baba-oğul ilişkisinden daha öte bağ bir oluştu; adeta birbirimizin dert ortağı ve yoldaşı gibiydik.
Üniversite hayatınız nasıl başladı ve o döneme kadar hayatınızda yer edinen neler oldu?
Üniversite eğitimimde öğretmenlerimin katkısı büyük oldu. Matematik ve fen bilgisine olan yatkınlığım nedeniyle öğretmenlerim beni fen fakültesi fizik bölümüne yönlendirdiler. 1984 yılında kaydolduğum Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesini 1988 yılında birincilikle bitirdim.
Akademik hayatınız nasıl başladı; o süreci anlatır mısınız?
Birincilik derecesi ile mezun olduğum için akademik hayatı tercih etmede zorlanmadım. Fakat o yıllarda ideolojik nedenlerden dolayı ciddi ayrımcılık olduğu için kabul edilmem oldukça zor oldu, birkaç yıl beklesem de sonunda kabul edildim. 1989 – 1991 yılları arasında Ankara Üniversitesi Fen Fakültesinde master çalışmalarımı tamamladım. Yüksek Lisansta malzeme alanında austenite-martensite faz dönüşümlerinin fiziksel özellikleri üzerine çalışmalar yaptım. Daha sonra aynı üniversitede araştırma görevlisi oldum. 1994 yılında Marmara Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesinde doktora çalışmalarına başladım. 1998’e kadar “Yüksek sıcaklık süperiletkenlere kaplama olarak kullanılan gümüş ve gümüş alaşımlarının magneto-dirençlerinin sıcaklık ve magnetik alana bağlı olarak değişimlerinin incelenmesi” üzerine çalıştım.
‘YAZILACAK TARİHİN BİR PARÇASI OLABİLMEK ADINA ÇABALADIK’
Budapeşte’de eğitim kararını nasıl aldınız?
Ankara Üniversitesi’de master çalışmalarımı yürütürken, çalışma yaptığım alanlarda araştırma altyapısı eksikliği ve hocalarımla ideolojik farklılıklarım olduğu için çok zorlu süreçler yaşadım. Ben de bir taraftan master çalışmalarımı yürütürken bir taraftan da yurt dışı eğitim imkânlarını da araştırıyordum. Ayrıca o dönemde milli görüş haraketinin lideri Necmettin Erbakan da bizleri hep ‘fabrikalar yapan fabrikalar kuracağız, kendi motorumuzu, kendi tankımızı yapacağız, ekonomik ve teknolojik olarak güçlü olup adil bir düzen kuracağız’ söylemleriyle motive ediyordu. Bizler de yazılacak tarihin, konulan vizyonun bir parçası olabilmek adına alanımızda daha güçlü olmak ve daha iyi eğitim seviyesine ulaşmak için gece gündüz çabalıyorduk. Bu arada Macaristan ve Malezya Hükümetine ait araştırma burslarını kazandım. Fizik alanında Macar ve Rus fizikçilerin özellikle teorik alanda çok güçlüolduklarını bildiğim için Budapeşte Teknik Üniversitesini tercih ettim.
Macaristan’da kalmayı düşünmediniz mi, yurda döndükten sonra neler yaptınız?
Yurt dışında yaşamak gibi bir düşüncem hiç olmadı. Hep ekonımik ve teknolojik olarak güçlü bir Türkiye hayaliyle ayağımızın biri burada, diğeri ise farklı bölge ve ülkelere gidip geldi. Budapeşte’de master çalışmalarını tamamladıktan sonra Türkiye’ye dönmeye karar verdim çünkü bireysel kazanımlardan ziyade ülkeme yararlı olmak istiyordum. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesinde çok zorlu süreçler yaşadığım için Tıp Fakültesi Nükleer Tıp Anabilim Dalında çalışmalarıma devam ettim. 1993 yılında da Marmara Üniversitesi Fen Fakültesinde doktora çalışmalarıma başlayıp aynı üniversitede asistan oldum.
‘UYGULAMALI EĞİTİM İÇİN AMERİKA’YA GİTTİM’
Öğrenmeyi tamamlamayan bir eğitim anlayışınız var anladığım kadarıyla. Peki Amerika serüveninden de bahseder misiniz?
Marmara Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik bölümünde de araştırma alt yapısı çok yoktu. Ben de teorik olarak oldukça iyi bir eğitim almıştım. Artık uygulamalı fizik çalışmaya ve teknoloji geliştirmeye karar verdim ve batı dünyasındaki araştırma altyapısı güçlü üniversitelerle yazışmaya başladım ve Florida State Üniversitesinden araştırma bursu kazandım. Bu vesileyle doktora çalışmalarımı Florida State University National High Magnetic Field Labrotory'de sürdürdüm. 1997 yılında doktoramı tamamlayıp Marmara Üniversitesine döndüm. Bir süre sonra akademik çalışmalarımı yarı zamanlı yürütme kararı alarak özel sektöre geçtim.
Yanılmıyorsam bu yoğun çalışma döneminde çok önemli yeniliklere de imza attınız. Anlatmak ister misiniz?
Özel sektörde kısa bir süre Türkiye’de çalıştıktan sonra Fransa'da Alcatel'in de ortak olduğu Eurasiasat SAM şirketinde Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdür olarak çalışmalarımı sürdürdüm. 2002 yılında ise GSM şirketi olan Aycell Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Türksat Anonim Şirket Kurucu Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü olarak Türksat’ı kurmak üzere görevlendirildim.
Yerli ve milli uydu geliştirme, uydu üzerinden verilen hizmetler, e- Devlet Projesi, Kablo TV, dijital yayıncılığa geçiş projelerini yürüttüm. 2003-2008 arasında Avrupa Uydu Operatörleri Yönetim Kurulu üyeliği, İntelsat (ABD), İnmarsat (Londra), Eutelsat (Paris) şirketlerinin Yönetim Kurulu Üyeliklerinde bulundum. 2008 yılında ise Enerji, telekom, bilgi ve iletişim teknolojileri ile ilgili Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkan vekili olarak göreve başlayarak Balkanlar, Orta Doğu, Orta Asya ve Afrika da çalışmalar yaptım.
Bir de müteşebbislik deneyiminiz oldu, değil mi?
Evet, 2012 yılında doktora çalışmaları ile ilgili malzeme geliştirme ve kaplama teknolojileri üzerine kendi şirketimi kurarak çalışmalarda bulundum. Aynı Dönemde yeni kurulan Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi Mütevelli Heyet Üyesi oldum ve görevim halen devam ediyor.
İki defa milletvekili olmak için girişimde bulundunuz ama nasip olmadı. Bu konuda neler söylemek istersiniz?
Evet. Bazı hizmetlerimize Türkiye Büyük Millet Meclisi çatısı altında devam etmeyi düşündük ama bu hususta müracaattan gayri bir çalışma yapmadık. Aday listesine alınmayınca da ‘olanda hayır vardır’ deyip işimize döndük.
ÜLKE GELİŞİMİ İÇİN BİLİM VE TEKNOLOJİ ALANINDA BİRBİRİYLE YARIŞIR VE MİLLİ BİRÇOK ŞİRKET KURDU!
2015 sonrasında yürüttüğünüz projeleri anlatır mısınız?
2016 yılında yerli ve milli motorlar geliştirmek üzere BMC Power şirketine Kurucu Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdürü oldum. 380, 600, bin ve bin 500 beygir gücünde motor ve Transmisyon geliştirme projelerini yürüttüm. Bu süreçte, Bor'dan zırh üretmek üzere kurulan TR BOR Anonim Şirketi’nin Kurucu Yönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkanlığı, Hava araçları Motorları geliştirmek üzere kurulan TR MOTOR Anonim Şirketi’nin Kurucu Yönetim Kurulu ve İcra Kurulu Üyeliği görevlerini üstlendim.
2019 yılında TR MOTOR Anonim Şirketi’nin Genel Müdürlüğü görevini de devralarak hem BMC POWER hem de TR MOTOR şirketlerinin yönetim kurulu üyeliğini ve birlikte yürüttüm. 2020 yılından bu yana ise tamamen TR MOTOR Anonim Şirketi’ne geçerek Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür görevlerini üstlendim. Halen sivil ve askeri hava araçları motorları geliştirmek üzere TR MOTOR A.Ş. de Genel Müdür olarak çalışmalarıma devam ediyorum.
Akademik çalışmalarım ve özel sektör deneyimlerimin yanında, ülkelerin kalkınması ve şirketlerin rekabette ipi göğüslemelerinde bilim, teknoloji ve inovasyon geliştirme, uygulama ve yönetim modelleri gibi farklı alanlarda araştırma ve incelemeler yaptım.
Bunca meşguliyetin arasında spora nasıl vakit ayırabiliyorsunuz?
Sportif faaliyetlere yeterince zaman ayıramadım ama Judo Federasyonu ve Kürek Federasyonunda yönetim kurulu üyesi olarak hizmet verdim. Bunun yanında Girişimci İş Adamları Vakfı Yönetim Kurulu üyeliğini de sürdürüyorum.
Meşguliyeti bu kadar çok olan bir babanın evlatlarıyla münasebetleri nasıldır?
Benim yoğun çalışma tempoma rağmen huzurlu bir evlilik yaşantımız oldu. Dört çocuk babasıyım ve yakın bir gelecekte akademide doktora dersi, aile şirketlerimize yardımcı olmak ve bu zaman kadar edindiğim akademik ve yenilikçi teknolojiler geliştirme alanlarındaki tecrübelerimi kuluçka merkezlerinde yenilikçi teknolojiler geliştiren şirketler oluşturmak üzere daha sakin ve en azından en küçük iki evladımla daha fazla zaman geçirerek bereketli bir ömür geçirmek için çabalayarak yaşamak istiyorum.
Umarız öyle olur, sohbet için çok teşekkür ederiz.
İBRAHİM HAKKI BÜYÜKHARBUT
