Emevi soyundan gelen Hazreti Osman, peygamberimizinde mensup olduğu Kureyş kabilesindendir. Annesinin ismi Erva Hanım'dır. Erva Hanım, peygamberimizin halası Beyza Hanım'ın ikinci kızıdır. 574 yılında dünyaya gelmiştir Hazreti Osman.
Hazreti Osman, İslam halifesidir. Mekke'de dünyaya gelen Hz. Osman, en fazla halifelik yaşayan kişi unvanına sahiptir. 574 doğum, 644-656 halifelik dönemi vede vefat tarihi. Hayatı birçok alim tarafından örnek alınan Hazreti Osman, peygamberimize ilk inananlardan biri olduğu için ilk Müslümanlardan biridir. İlk iman eden beşinci kişidir. Müslüman olduğunda 34 yaşlarındaydı. Peygamberimizin kızı Rukiye ile evliliğinden Abdullah isminde oğlu Leyla isminde kızı dünyaya gelmişti. Hz.Osman Resûlullah'ın iki kızıyla evlenmiş olduğu için “zü'n-nûreyn” iki nur sahibi lakabıyla meşhur olmuştur. Rukiye annemizin vefatından sonra Ümmü Gülsüm annemizle izdivaç yapmıştır. Hz. Osman Zinnûreyn (r.a) orta boylu, iri kemikli, güzel yüzlü, uzun sakallı ve esmer renkli idi. Âlim, fâzıl, çokça ibâdet eden, sâlih, cömert, kerem sahibi, halim selim, son derece nâzik ve mahcûb bir zât idi. İnsanlar tarafından son derece sevilip sayılan ve hürmet duyulan bir şahıstı. Son derece takvâ ve verâ sahibiydi. Bütün yılını oruçlu geçirir ve her sene haccederdi. Hz.Ayşe (r.a) vâlidemiz onun hakkında: “Vallahi o, akrabasını en çok gözeten ve Allah’tan en fazla korkan bir kişiydi” demiştir. (İbn Hacer, el-İsâbe, IV, 223)
Hz. Osman Müslümanlara ahlakıyla örnek olmuş birisidir. İslam kaynaklarına göre Hz. Osman, güzel ahlaklı ve hoşgörülüydü. Tatlı dilli olduğu kadar, keramet sahibi olduğu da belirtilir. Eli açık olan Hazreti Osman'ın gözü devamlı yaşlıydı. Her şeye ibret almak için bakan Hz. Osman, fakirlere yardımlarda bulunmayı her daim isterdi. Az yemek yer, dürüst davranırdı. Namaz kıldığında uzun sureler okur, ibadetlerden feyiz ve tat alırdı.
Hz.Osman’ın halifelik yılları, bazı kesimlerce halifeliğinin kabul edilmediği, büyük fitnelerin yaşandığı bir dönemdir. Hilafet makamını bırakmazsa öldürüleceği yönünde tehdit edilen Kur'an-ı Kerim okurken Hz.Osman şehit edilmiş; bu elim olayı gerçekleştirenler cenazesinin kaldırılmasına dahi izin vermemişlerdi. Hz.Osman (r.a) zamanında topraklar çok genişlemiş ve zenginlik iyice artmıştı. Maddî imkânların genişlemesiyle bazı ictimâî değişmeler de başladı. Hz. Osman’ın hilâfeti 12 sene sürdü. Hilâfeti esnâsında yaptığı mühim hizmetlerden biri de, Ebûbekir (r.a) zamanında toplanıp mushaf haline getirilmiş olan Kur’ân-ı Kerîm’i tekrar kontrol ettirerek çoğaltıp çeşitli merkezlere dağıtması oldu. Önceki halifeler gibi Osman (r.a) da çok hadis rivayet etmemiştir. Onun Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz’den rivayet ettiği hadis sayısı 146’dır. Hz. Osman (r.a), âsîler tarafından 22 gün muhâsara edildikten sonra 35 yılında (17 Haziran 656 Cuma günü) Medine’de şehit edildi. Şehîd edilirken Hz. Hasan ve Kelb kabilesinden olan zevcesi Nâile bint-i Ferâfisa yaralandı. Hz. Osman’ın na‘şı, geceleyin hanımı ve birkaç samimi dostu tarafından, gizlice defnedildi. Hz. Osman’ın şehit edilmesiyle başlayan dönem, İslâm tarihinde bir dönüm noktası teşkil etmiş, bu tarihten sonra iç karışıklıklar ve fitneler birbirini takip etmiştir. Hz.Osman güzel sözler söyler onlardan bazıları da şunlardı;
" Her kimsenin dünyada bir zindanı olursa o kişi kabir hayatı boyunca rahat eder."
" Kulluk etmek haram ve helal sınırlarını muhafaza etmektir."
" Kulluk etmek mevcut olana razı olmaktır, olmayana da sabır etmektir."
" Dünya'da ki en büyük kayıp uzun bir ömür yaşayıp, ahiret için bir azık hazırlamamaktır."
" Ey İnsanoğlu! Doğumundan ölümüne kadar Azrail her daim peşinde olacaktır. Sen dünyada bulunduğun süre zarfı boyunca da bu hep böyle olacaktır. "
" Öyle ki dünya hayatı fani ahiret hayatı ise bakidir. "
" Fani hayat sizi şımartmasın baki hayattan alıkoymasın. "
" Dünyanın sonu vardır, Allah'tan korkunuz ve ona yöneliniz. "
" Baki olan hayatı fani olan hayata tercih ediniz. "
