Ne yapsak olmuyor. İhracattaki artış, ithalatın çok gerisinde ve sonucunda da dış ticaret açığı maalesef düşmüyor.
SEBEBİ
Yanlış ekonomi politikaları olabilir mi?
CEVAP
Tek başına olmamakla birlikte maalesef ki en önemli sebebi yanlış ekonomi politikalarının uygulanması.
NEREDEN GELDİK BURAYA?
Öncesinde Çin modeli diye telaffuz edilen ve sonrasında kavram olarak evirilen ve kanımca Çin’den esinlenen bu politikada mademki Çin başaktör gibi gözükmekte o zaman Çin’in uyguladığı bu modelin ana unsurlarına bakmak lazım.
- Rekabetçi kur ifadeleri ile değerli dolar ve değersiz yerel para ile ihracatı artırma gayreti. (Bu arada kur kime göre rekabetçi veya hangi seviye rekabetçi ayrıca tartışılması gereken bir unsur)
- Yüksek kur ile ithalatı azaltma politikası.
- Düşük yerli para ile emeği ucuzlatma ve bu bağlamda dış yatırımcıya ülkeye çekme çabası.
GÖZDEN KAÇANLAR İSE
- Salt yüksek kur bazlı ihracat artışı ülkemize pek uymaz çünkü ülkemiz ihracatının ithalata bağımlılığı ortalama yüzde 70 civarında. Yani 100 birim ihracat için 70 birim ithalat yapmanız gerekmekte.
- Yüksek kur ile ithalatı azaltma gayreti ülkemiz özelinde pek de geçerli değil çünkü toplam ithalat içerisinde hammadde ve yarı mamul ithalatı oranı oldukça yüksek. Yani üretim ve ihracat için ithalat gerekli iken yanında enerji ithalatı da cabası.
- Ayrıca düşül emek ile dış yatımın ülkeye yönlendirilmesi günümüz koşullarında ne kadar gerçekçi.
BU POLİTİKALARIN FIRSAT MALİYETİ NEDİR?
Yüksek kur politikalarının ülkemize maliyeti
- Değersiz yerli para
- Artan enflasyon
- Emek değerinin düşmesi
- İhracatın artışının yanı sıra ithalattaki artışın, ihracattan kat ve kar fazla olası
- Yüksek dış ticaret açığı
SADEDE GEL DERSENİZ
2022 yılının garip dış ticaret değerlerinden sıyrılıp, 2023 ilk çeyreklik dış ticaret değerlerine bakarsak;
- İhracat, yüzde 2,5 oranında artarken, ithalat yüzde 11,4 oranında artmış.
- Dış ticaret açığı, 2022 yılı dış ticaret açığına göre yüzde 31 oranında artarak rekor bir seviyede eksi yüzde 34,9 oranında gerçekleşmiş.
NE GÖRÜYORSUN DERSENİZ
Benim görebildiğim ne iktidar kanadında ne de muhalefet kanadında dış ticaretin iyileştirilmesi bağlamında net bir politika göremiyorum.
BİRAZ DAHA AÇARSAM
Dış ticaret bağlamında gerçek anlamda yapısal reformlar gerekmekte.
VARSA
Dış ticaretin yapısal bağlamda reform getireceğini ifade edenler önce dinlemek isteriz (ben henüz göremedim) olan varsa da dinledikten sonra tüm plan aksiyonlarını görüp ikna olmak isteriz.
SONUÇ:
Amaç ile sonuç tutarlı değil ve birbirini tekrar eden bir yapıya dönüşmüşse, aynı tekrarlardan farklı sonuçları almayı beklemek beyhude olsa gerek.
