Ekim ayı dış ticaret geçici verileri ve enflasyon verileri geçen hafta itibariyle sırasıyla Ticaret Bakanlığı ve TÜİK tarafından açıklandı fakat sonuçlar bize çok da iyi şeyler demiyor.

DIŞ TİCARETTE AÇIK ARTIYOR

2021 Ekim ayında dış ticaret açığımız 1,5 milyar dolar iken, 2022 Ekim ayında ise 8 milyar dolara yükselmiş. Artış oranı ise yüzde 430.

 İHRACAT REKORU KIRARKEN

Neden bu kadar yüksek açık veriyoruz diye aklımıza bir soru gelirse cevabı oldukça basit. İhracattan çok ama çok daha fazla ithalat yapıyoruz da o yüzden.

NASIL MI?

Ekim ayında geçen yılın aynı ayına göre;

  • İhracatımız, 21 milyar 298 milyon dolar ile yüzde 2,8 oranında artarken
  • İthalatımız ise 29 milyar 303 milyon dolar ile yüzde 31,9 oranında artmış

YANİ

Düşük değerdeki TL ithalatımız azalmaz. Çünkü ihracatımız yüzde 70-80 arasında ithalata dayalı olduğundan ihracat artışı, ithalatı artırmakla kalmaz aynı zamanda ihraç fiyatlarının yükselmesine sebep verir.  

ENFLASYON NE DİYOR PEKİ?

  • Ekim ayında TÜFE geçen yılın aynı ayına göre yüzde 85,51 oranında artarken
  • Ekim ayında ÜFE yine geçen yılın aynı ayına göre karşılaştırdığımızda, yüzde 157,69 oranında artmış

PEKİ

  • İhraç fiyatlarının düştüğü ve ithal fiyatlarının artığı
  • Dış ticaret açıklarının rekor seviyeye gittiği ve açığı kapatmak için finansman sıkıntısı yaşandığı
  • Üreticinin, enerji girdileri ile hammadde ve yarı mamul fiyatlarının artığı ve iç piyasa için zam yapmaktan başka çaresi olmadığı
  • Tüketicinin ise kira bedelleri ile gıda fiyatları arasında çaresiz kaldığı

Dönemde vatandaş (üretici veya tüketici) ne yapacak ki?

YAPMASI GEREKEN

Mevcut hükümet ama şu anki uygulanan politika bağlamında bakarsak (doğru veya yanlış, şu an için konumuz bu değil) mevcut ekonomi politikalarından farklı kalıcı bir çözüm bulması gerekmekte.

SEÇİMLERE ÇOK AZ KALA

Sansımız

  • Kısa vade içerisinde seçim ekonomisine bağlı olarak hem üreticiler hem de tüketiciler bağlamında pansuman niteliğinde diğer bir ifade ile tedavi odaklı olmayan politikaların uygulanması ile belki pansumana bağlı olarak ağrılarımızın az da olsa azalması

Şansızlığımız ise

  • Kısa vade içerisinde seçim ekonomisine bağlı olarak uygulanacak politikalar ile bu politika maliyetlerinin uzun vade de pahalıya çıkacağı.

SİZCE

Seçim hattı sattın da gerek hükmet gerekse muhalefet;

  • Rasyonel
  • Tedavi amaçlı
  • Toplumun tüm kesimlerini kapsayan
  • Popülist olmayan

Söylemlerden kaçınabilir mi? Yoksa bunların tam tersine;

  • İrrasyonel
  • Pansuman odaklı (teşhisi önemsemezken, tedaviyi öteleyen)
  • Duruma göre çalışandan, duruma göre üreticilerden, duruma göre çiftçilerden, duruma göre esnaftan genelde ise hiç kimseden olmayan, kendi parti ve seçim sonucunu her şeyden önemli gören
  • Popülist söylem veya politikalar mı olacak?

Bilinmez.

SONUÇ: Bilsek ne olur? Bilmesek ne olur? Ne olursa olsun, olan yine bize olur.