Ayak tabanı ve analizi konusunda Türkiye’deki araştırmalarda en çok ismi geçen akademisyenlerden biri olarak yaptığı çalışmalarla Türkiye’de spor, ayakkabı sanayi ve bilim başta olmak üzere farklı alanlara katkı sunan Prof. Dr. Ahmet Uzun, yaptığı çalışmalardan bahsetti. Yaklaşık 20 yıldır ayak analizi üzerine yapmış olduğu çalışmalarla spor ve hareketin ayak sağlığına etkisi başta olmak üzere akademik çalışmalar yürüten Prof. Dr. Uzun, bu kez de atandığı Selçuk Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Ayakkabı Tasarımı ve Üretimi bölümünde, Bölüm Başkanı olarak kariyerini devam ettiriyor. Ayakkabı Tasarımı ve Üretimi bölümü olarak İstanbul’dan modanın merkezi İtalya’ya kadar dünyanın birçok yerinde 1 yıl gibi kısa bir sürede öğrencileriyle yaptığı çalışmalarla ses getiren Uzun, bu kez de Konya Esnaf ve Sanatkârlar Odası’yla birlikte yapmayı planladığı projeyle bir meslek grubuna daha katkı sağlamış olacak.
Sizi tanıyabilir miyiz?
Ahmet Uzun. İlk ve orta öğrenimimi Ilgın’da tamamladıktan sonra liseyi de Konya’da bitirdim. Üniversite eğitimimi Selçuk Üniversitesi’nde şu an ismi Spor Bilimleri Fakültesi olan, dönemin ismiyle Beden Eğitimi Spor Yüksekokulu’ndan öğretmenlik bölümünde tamamladım. Yüksek lisansımı Selçuk Üniversitesi’nde beden eğitimi üzerine fizyoloji alanında yaptıktan sonra İngiltere Londra’da dil eğitimi aldım. Doktora programımı da Gazi Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi’nde tamamlayarak 2001 yılında mezun oldum. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi’nde 2 yıl görev yaptım. Akdeniz Üniversitesi’ndeki 4 yıllık akademik kariyerin ardından ise tekrar Konya’ya gelmek nasip oldu. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Fakültesinde 5 yıl görev yaptım ve bu süreçte bölüm başkanlığı ve dekan yardımcılığı gibi görevlerde bulundum.
‘623 BİN VERİYİ İNCELEDİK; TÜRKİYE GENELİ BÜYÜK SES GETİRDİ!’
Akademik çalışmalarınız doktora eğitimden sonra da kariyerinizle birlikte devam etmiş. Yaptığınız çalışmalardan bahseder misiniz?
2007-2011 yıllarında Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi ortopedi servisinde sporda ayak analizi üzerine bir çalışmamız olmuştu: 14 branşta olimpik düzeyde spor yapan sporcuların ayak tabanını inceleyerek 623 bin veri girerek bir projeye imza attık. Bu kapsamda güreşin ayak tabanında oluşturduğu etkilerin çok fazla olduğu görülürken buz hokeyinin ayak tabanında yok denecek kadar az etkiye sahip olduğu kanısına vardık. Bu kapsamda ayakkabı yapısıyla performans ilişkisi üzerinde yoğunlaşarak çalışmalarıma devam ettim. Basınç alanının ayağa etkisini hesaplayarak ‘sporun ayak tabanına olan etkisi’ üzerine yaptığımız bu çalışma Türkiye geneli çok ses getirdi.
Yaklaşık 20 yıldır performans testleri ve ayak analizi üzerine çalışıyorum. Ayakkabı ve ayak tabanıyla ilgili yaptığım çalışmalar neticesinde yayımlanan 22 makale ve 13 bildirim var. Ayak analizi çalışmalarımla İspanya ve Hollanda’da yapılan iki uluslararası kongrede en iyi bildiri ödülü aldım. Türkiye’de bu alanda en çok çalışma yapanlardan biriyim.
NEÜ’DE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BÖLÜMÜ KURUCULARINDAN!
Konya’da ilk olarak Necmettin Erbakan Üniversitesi’nde (NEÜ) başlamıştınız, değil mi?
Evet, dönemin Rektörü Prof. Dr. Muzaffer Şeker’in davetiyle Beden Eğitimi ve Spor bölümünün kurulması için NEÜ’ye geldim. 4 yıllık sürecin ardından ayak tabanı üzerine yapmış olduğum çalışmalardan dolayı, Konya sanayisinin isteği ve Selçuk Üniversitesi Rektörü Sayın Prof.Dr. Metin Aksoy’un takdirleriyle, Selçuk Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Ayakkabı Tasarımı ve Üretimi bölümüne bölüm başkanı olarak göreve başladım. 2023 yılı itibariyle Ayakkabı Tasarımı ve Üretimi Bölüm Başkanı olarak akademik kariyerime devam ediyorum.
Ayak analizi üzerine Türkiye’de olmayan bir cihazı, bölümünüzdeki öğrencilerin kullanması üzerine yurt dışında getirdiniz. Bu cihazla neler yapılacak, cihazın özelliklerinden bahseder misiniz?
Türkiye’de ayakkabı kullanımına baktığımızda, aynı ayak numarasına sahip 70 kilogram biri ile 120 kilogram birinin aynı ayakkabıyı kullandığını görüyoruz. Oysa ki vücut kitle indeksine göre ayakkabı kullanımı da değişmeli. Bizim yurt dışından getirmiş olduğumuz cihazlar da kişinin vücut kütle indeksi ya da mesleğine göre nasıl bir taban yapısına sahip ayakkabı kullanması gerektiğini öğrenmemizi sağlıyor.
Konya Esnaf ve Sanatkârlar Odası’yla birlikte yapmayı planladığımız bir projemizde de bu cihazı kullanarak şoförlerin ayak tabanını incelemeyi düşünüyoruz. Proje kapsamında şoförlerin ayak tabanında oluşan basınca göre bir ayakkabı modeli üretmeyi hedefliyoruz. Bu proje neticesinde araçta debriyaj, gaz, fren kullanan yani aktif olarak ayaklarını kullanan tüm sürücüler için geçerli olacak bir proje üzerinde çalışıyoruz. Bu proje diğer meslek dalları için de uygulanabilir.
‘ÜRETİM İLÇELERE TAŞINARAK MERKEZ SHOWROOM HALİNE GETİRİLEBİLİR’
Yaptığınız projelerle Türkiye başta olmak üzere insanlığa büyük katkılar sunduğunuz aşikâr. Konya’nın ayakkabı sektöründeki yeri hakkında beler söylemek istersiniz?
Ayakkabı sektörünün Türkiye genelindeki gidişatına baktığımızda Konya’nın geldiği nokta, bir Konyalı olarak beni çok mutlu ediyor. Konyalılar bunun farkında olmasa da Konya, erkek ayakkabısı noktasında bir numara!
Deprem olasılığı dolayısıyla yakın gelecekte İstanbul’daki sanayilerin bir kısmının da Konya’ya taşınması gündemde. Hem Konya’ya gelecek olan sanayinin hem de Konya’daki var olan ayakkabı sanayilerinin ilçelere taşınmasıyla birlikte Konya’daki birçok sorunun giderileceğini düşünüyorum. Üretim fabrikalarının ilçelere taşınmasıyla birlikte ilçedeki kadın ve gençler de istihdama kazandırılırken, merkez yoğunluğunun azaltılmasıyla birlikte şehirdeki konut, trafik gibi sorunlar azaltılabilir. Dünyadaki sektörün önde gelen ülkelerine baktığımız zaman, üretimin ilçelerde yapılıp, yalnızca showroomun merkezde yapıldığını görmek mümkün. 31 ilçedeki kurulacak bu sistemle birlikte Konya, yalnızca Türkiye’nin değil, dünyanın merkezi haline getirilebilir.
İTALYA’DA YALNIZCA SELÇUK ÜNİVERSİTESİ’NİN YER ALMASI, BÜYÜK GURUR
Biraz da Ayakkabı Tasarım ve Üretimi bölümü olarak yaptıklarınızdan bahseder misiniz?
Üniversite yönetimimiz ve dekanlığımızın bölümüzün faaliyetlerine çok önemli katkıları var. Bu destekle birlikte bölüm hocalarımız ve öğrencilerimizin motivasyonu yapılan çalışmalara da yansıyor. İstanbul’da yapılan yarışmanın 6 kazananından 4’ünü bizim öğrencilerimizin oluşturması, büyük bir başarı. İtalya Milano’da yapılan tasarım fuarında Türk tasarımı standında yalnızca bölümümüz öğrencilerinin tasarımlarının yer alması, ülkemizin temsili açısından bizim için bir gurur kaynağı oldu.
Ayakkabı Tasarım ve Üretimi bölümü olarak Konya’ya kazanımı olacak çok güzel işler yapıyoruz. İstanbul’da bu sektör üzerinde duran kurumlar, bölümümüzün kıymetini anlamaya başladı. Konya’daki esnaf ve sanayicilerimiz de bunun farkında ve onların da katkılarıyla daha güzel yerlere gelmeyi umut ediyoruz. Aykent Ayakkabıcılar Sanayi Sitesi esnafı bölümümüze makine desteği sağladı. Özellikle ayakkabı tabanı konusunda yeni tasarımları Konya’ya kazandırma hedefindeyiz. İnşallah ilerleyen süreçte bölümümüzün önce Konya’ya, daha sonra ülkemize kazandırdıklarını hep beraber görmüş olacağız.
‘SEKTÖRÜN PAYDAŞLARI TEK BİR ALANDA ÇALIŞMA YAPABİLMELİ’
Peki bölümle alakalı yakın gelecekteki hedefleriniz neler?
Ayakkabı Tasarım ve Üretimi bölümü tüm dünyada bir fakülte, enstitü şeklide var olan bir bölüm. Bana göre de ayakkabı, kendi ar-ge, tasarım ve araştırmalarıyla kendi başına bir araştırma enstitüsü olmalı. Sektörü geliştirmek için, sektör paydaşlarının tamamının ortak çalışabileceği bir alan oluşturmak gerektiği kanaatindeyim. Bu kapsamda o ortamda yapılacak çalışmalar, Konya’ya ve Türkiye sanayisine çok önemli katkılar sunabilir.
Türkiye’nin ilk ve tek lisans programı olmasıyla birlikte, bölümümüz yalnıza Konya’nın değil, Türkiye’nin bir değeri! Biz yalnızca Konya’ya değil, ülkemize hizmet eden işler yapmak istiyoruz ve Konya’da var olan bölümümüzle de Konya’nın sektördeki derecesini daha da yükseltebileceğimiz düşüncesindeyim.
Teşekkür ediyoruz.
MUSTAFA ARSLAN
