Karamanoğulları Beyliği devrinde Konya’nın Yunak, Ilgın, Akşehir ve Kadınhanı havzasında hüküm süren Turguteli hanedanının bakiyesi 11 köyde Turguteli kültürünü yaşatma ve yardımlaşmayı sağlamak amacıyla kurulan Turguteli Kültür Sanat ve Tarih Derneği Başkanı Devriş Ahmet Şahin ile Turgutoğulları’ndan günümüze uzayıp STK faaliyetlerinde yaşanan sıkıntıları ve önerileri de kapsayan bir söyleşi yaptık.
Derneğiniz hangi tarihte ve kimler tarafından kuruldu?
Turguteli Kültür Sanat ve Tarih Derneği,13 Mart 2017 tarihinde Devriş Ahmet Şahin'in kurucu başkanlığında Abdil Bulut, Yüksel Köker, Özgü Mehmet Çetin, Veli Yılmaz, Kürşad Tuncalı ve Samet Şahin tarafından Konya merkezde kuruldu.
Derneğinizin kuruluş amacı ve faaliyet alanları nelerdir?
Turgutoğullarını tanıtarak başlayayım. Karamanoğulları Beyliği'nin askeri kanadını oluşturan ve son dönemde Karamanoğlu Beyliğini yöneten "Aşiretten ziyade hanedanlık vasıflarını taşıyan Turgutoğulları tam manasıyla ilim üzerine kurulu bir hayat düsturunu benimsemiş ve bunu tamamlayan İslamî bir çerçevede yaşamaya gayret gösterip, yaşadığı topraklarına minnettarlığını ifade edecek birçok eserler yaptırmışlardır. Bu eserlerin neredeyse tamamı, günümüze kadar gelemese de, inşa edildikleri dönemden sonrasına değin birçok âlim, ulema, hafız ve bilim adamı yetiştirmiş. Sosyal ve kültürel kalkınmaya da destek verecek kurumlar tahsis etmelerine rağmen ne yazık ki mevcut tarih kitaplarında fazla yer almamıştır. Konya merkez, Kadınhanı, Ilgın, Sarayönü ve Seydişehir gibi bölgelerde yaptırdıkları çoğu eser günümüze kadar ulaşmış ve bakımsız haldedir. Akşehir, Yunak, Ilgın, Kadınhanı, Manisa Turgutlu ve çeşitli yörelerde kalabalık bir nüfus oranına sahip olan Turgutoğlu bakiyeleri birbirinden kopuk ve sahip oldukları büyük mirasın farkında olmamakla beraber maalesef konu ile alakalı fazla bir bilgiye sahip değillerdir. Biz de onların bırakmış olduğu eserlere sahip çıkmak bu konuda gereken kültür ve sanat çalışmalarını icra etmek adına faaliyetlerimize başladık.
Konya’da Turgutreli yöresi hangi köylerden müteşekkildir?
Biraz önce saydığım Yunak, Ilgın, Akşehir ve Kadınhanı’nın eskiden kasaba veya köy olan Turgut, Kuzoren, Hursunlu, Harunlar, Yeşiloba, Yavaşlı, Kıllar, Eğrikuyu, Yığar, Kuyubaşı, Konarı, Kundullu ve Koraşı mahalleleleri Turguteli yöresidir.
Derneğin mevcut yönetim kuruluna dair bilgiler verir misiniz?
Derneğin başkanlığını bendeniz Devriş Ahmet Şahin devam ettirirken, Başkan Vekili Abdil Bulut, Sekreter Yüksel Köker ve Asil Yönetim Kurulu Üyesi Kürşad Tuncalı'dan oluşmakta olup dernek merkezimiz Konya Karatay'da bulunmaktadır.
Yörenizde geleneksel hale getirdiğiniz organizasyonlarınız var mı, varsa bunlar hakkında bilgi verir misiniz?
Dernek olarak bugüne kadar yöremizde geleneksel hale getirmiş olduğumuz bir etkinlik bulunmamakta olup, Dernek yönetim kurulumuz Turguteli yöresinin gelişimine katkı sağlamak ve Turgutoğullarını tarihteki misyonlarına yakışır şekilde yad etmek adına kamu kurum ve kuruluşları ve amaçlarımıza uygun olan diğer kardeş kuruluşlarla istişare içerisinde olup çok yakında ulusal bazda gelenekselleşecek bir faaliyet için hazırlanmaktadır.
Başlıca faaliyetlerinizi örneklerle anlatır mısınız?
Dernek olarak ilk etkinliğimizi Mayıs 2017 tarihinde Konya Şeyh Sadrettin Konevi Mahallesinde bulunan Turgutoğlu Türbesinde basın açıklaması yaparak Türbenin tamiratı ve ziyarete açılması konusunda gerçekleştirdik. Daha sonra Konya'nın Yunak ilçesine bağlı Hursunlu Mahallesinde eğitim gören Kuyubaşı, Yığar, Eğrikuyu, Harunlar ve Hursunlu'lu öğrencilere yıl sonunda Konya Turgutoğlu Türbesi, Kelebekler Vadisi ve 80 Binde Devr-i Alem Parkı Gezisi ile Ankara Anıtkabir ve İlk TBMM binası gezileri düzenledik. Yunak Kaymakamlığı tarafından başlatılan Askıda Kitap Kampanyasına destek vererek bölgedeki öğrencilerin eğitim faaliyetleri ve okuma alışkanlığı kazanmasına destek verdik. Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen Konya Kitap Günleri etkinliklerinde Turguteli bölgesi yazarlarını ve yine yöremizin bağlı olduğu Yunaklı yazarları bir araya getirerek imza etkinliğinde buluşturduk. Turguteli yöresindeki okullara eğitim yardımı ve öğrenim gören öğrencilere Nutuk ve çeşitli kitaplar hediye ettik. Turguteli yöresindeki okullara kütüphane kurma çalışmalarımız halen devam etmekte olup yakın bir tarihte açılışlarımız olacaktır. Her Ramazan ayında Gönül Gözü Derneği ile beraber Turguteli yöresinde bulunan ihtiyaç sahibi bireylere gıda paketi dağıtımı faaliyetlerimiz devam etmekte olup dernek olarak bölgenin eğitim ve kültür alanında daha ileri noktada olması için çalışmalarımıza devam edeceğiz.
Tanıtım amaçlı yayınlar yapıyor musunuz?
Dernek olarak gerek Konya Yunak ve Tuzlukçu ilçelerinde bulunan mahallelerdeki Turgutoğlu bakiyelerinin dünden bugüne gelenek örf ananeleri ile ilgili gerekse Turgutoğulları Tarihi ile alâkalı kitap çalışmalarımız devam etmektedir.
Sivil toplum faaliyetlerinin sizce en büyük sıkıntısı nedir?
Sivil Toplum faaliyetlerinin en büyük sıkıntısı bence, adı üstünde sivil olması gereken dernek teşekküllerinin sivil olamaması ve toplumdaki dernek algısının önyargı çerçevesinde sabitlenmesidir. Ben 38 yaşındayım ve yaklaşık 20 yıldır sosyal ve kültürel alanda birçok kuruluşta gönüllü ve yönetici olarak görev aldım. Halen de Turguteli Derneği başta olmak üzere çeşitli alanlarda sivil toplum faaliyetleri yürütmekteyim. Batı ülkelerinde bir insan eğitim kültür yardımlaşma, spor ve sosyal sorumluluk gibi bir çok derneğe üye iken maalesef ülkemizde dernekçilik ve dernek faaliyetleri özellikle son zamanlarda büyük bir itibar kaybına uğramıştır. Yardım derneği adı altında engelli bireylerin, kimsesiz ve ihtiyaç sahiplerinin adını kullanarak kapı kapı dolaşıp ellerindeki çeşitli materyallerle yardım toplayan değnekçilerden tutun, özellikle hemşeri dernekleri adı altında kurulan alkol ve kumar mekânları dernek teşekküllerine büyük bir zarar vermekte olup İçişleri Bakanlığının bu konuda gerekli önlemleri alarak özellikle dernek kuruluşlarının iktisadi ve ticari işletmeleri ile amacına uygun faaliyet göstermeyen ya da sadece adı var kendisi olmayan, faaliyet yapmayan derneklere karşı bir yaptırım uygulaması elzem hale gelmiştir. Bunun yanı sıra eğitim kültür sosyal sorumluluk ve hemşeri dernekleri gibi toplum yararına bir şeyler üreten faaliyet gösteren kuruluşların ayakta kalması adına da teşvik edici çalışmalar yapılması gerektiğini düşünüyorum.
Eğitim, sosyal ve kültürel anlamda ne tür faaliyetleriniz var?
Az önce de söylediğim gibi Turguteli Kültür Sanat Tarih Derneği olarak bizim kuruluş amacımız yöremizdeki kültür ve sanat faaliyetlerine destek vermektir. Eğitim alanında gerek öğrencilere gerekse taşrada bulunan okullarımızın ihtiyaçları halinde onların yanında olarak bu işlevimizi yerine getireceğiz. Yöremizin unutulmaya yüz tutmuş değerlerini, örf ve ananelerini hafızalarda canlı tutmak adına her alanda imkânlarımız çerçevesinde çalışmalar yürütüyoruz.
Yardımlaşma sözcüğünün sivil toplum faaliyetlerinde karşılığı nedir?
Kişilerin birbirleri ile münasebetlerini eğitim, sosyal, kültürel, ilmi, sağlık, ekonomik ve sanatsal açıdan ihtiyaçlarını karşılayabilmek için, kaynaşmanın sağlanması ve bir arada olunması için yapılan tüm faaliyetler bir yardımlaşmadır. Bu ihtiyaç sahibi bir aileye yiyecek, giyecek, yakacak yardımı yapmak ya da eğitim gören bir öğrenciye burs vermek, kalacak yer temin etmek de olabilir. Ya da memuriyet, geçim sıkıntısı, ticaret ve benzeri nedenlerle doğup büyüdüğü memleketinden uzakta yaşayan insanların gurbette bir birliktelik oluşturarak el ele vermesi veyahut memleketi kalkındırmak, sosyal sorumluluk projeleri, sosyal kültürel ve eğitim alanında elini taşın altına koyarak dün ile yarın arasına köprü kurmasıdır. Bunların hepsi yardımlaşmadır bana göre.
PAZARTESİ GÜNÜ: DERBENT DERKAD/DERBENT EĞİTİM VE KALKINMA DERNEĞİ
