Akören Tarihi-112

Akören Tarihi’nde ilçenin başarı hikayelerini anlatmayı sürdüren Araştırmacı-Yazar Muzaffer Tulukcu, Akören’in sanayicilerini ele aldı. Tulukcu, zor şartlar altında çalışkanlıklarıyla sanayi üretiminde başarı yakalayan önemli isimler olduğuna dikkat çekti

#Akören tarihi #Araştırmacı-Yazar #Muzaffer Tulukcu #Sanayi #Başarı #Isim

Birkan Bakay

İnternet Editörü

14.12.2023 - 17:56 Yayınlanma

3 Paylaşım

11 Dk Okunma Süresi

Akören'de doğan sanayiciler

Araştırmacı-Yazar Muzaffer Tulukcu, Akören Tarihi’nde ilçenin sanayicilerini anlattı. Tulukcu, ilçeden zor şartlar altında önemli isimlerin sanayi üretimiyle başarı yakaladıklarını söyledi.

1-141

FOTO ALTI: 1963-78 yılları arasında Hasan Erdoğan 1983 yılına kadarda Sefer Ali ve Zeki Çalışkan ile demircilik yapan D. Ali Kunt un aslı 93 Harbi (1877-78 Rus Harbi) döneminde Bingöl’den gelme.

ZORLU BAŞARI HİKAYELERİ

Akören'de doğan ve hayat mücadelesi sıkıntılarla başlayıp sonrasında kurduğu iş ile her geçen gün gelişerek iş adamı olan Akörenli hemşehrilerimiz eksik değil.

2-126

FOTO ALTI: Abdurrahim Usta’nın çırağı Mehmet Eskin Ankara’da mesleğini geliştirdi. Konya’da Demir Haddahane işinde hayli yükseldi ama trafik kazasına kurban gitti.

Bu konuda ilk hatırlayabildiğimiz isimler, İstanbul'da Halil İbrahim Yıldırım, Gebze'de Cafer Gündüz, Konya'da Mehmet Kılıçarslan, Tahsin Öztokmak, Ufuk Karakoç, Durmuş Ali Harmankaya, Ahmet Öztokmak, Mustafa Uysal, Yaşar Harmankaya. Çumra'da doğan Arafa’nın torunu Serdar Karaçelebi, kardeşlerini de yanına alarak mücadelesini Konya-Ereğli yolu Tatlıcak mevkiinde sürdürüyor. Boruktolu'nda doğan Mevlüt, Muzaffer ve Yakup Erkoç kardeşlerin, babaları genç yaşta ölmesi ve çocukları Yetişme Yurdun'da geçtikten sonra gayretleri ve birbirine olan tutkunlukları ile iş adamı olmaları hayli ilginç, gurur verici Boruktolu'ndan yetişen Ahmet Karakoca iş hayatına Aslım yolundaki fabrikasında devam ediyor. Aynı şekilde halen doğduğu Boruktolu'nda profesyonel düzeyde tarım ve hayvancılık yapan Mehmet Karakoca’nında gayretleri devam ediyor. Bu isimlerden yıllar önce 1960'lı yıllar ve 1970'li yılların ortasına kadar iş adamı olma yolunda gayret gösteren Akörenlilerinde olduğu görülmekte. Mehmet Eskin ,Hasan Erdoğan, Mustafa Gültekin ,Ali İhsan Ersoy, Abdullahmahmut Ersoy, Hüseyin Mınık (Koca Polis) ve Akören Karahüyüklü Durmuş Ali Kunt (Kürt D. Ali) Meram Eski Yol, eski Karaciğan Kiremit Fabrikası yakınlarına zor şartlarla kurdukları “Demir Haddahaneleri” ile iş adamı olma mücadelesi vermişlerdi. Hatta Mehmet Eskin haddahanesinde 20 işçi çalıştırmaya başlamıştı. Ne yazık ki İskender'in oğlu Mehmet Eskin 19 Mart 1975 günü Hac'dan dönen ortağı Kadir Ağır'ı karşılamak için çıktığı yolculukta Karaman yolu, Tavşan köprü mevkiinde trafik kazası sonrası 42 yaşında rahmetli olunca da, haddahanesininde sonu olmuştu. Oysa o yıllarda 20 kişi çalıştırabilmek büyük başarıydı. Sosyal ve memleket sevdalısı Mehmet Eskin, spor ile bir alakası olmamasına rağmen Akviran Kültürspor'un başkanlığını yapmış, ayrıca 1974 Kıbrıs Harekatı için önemli katkıda bulunmuştu. Nitekim Akören Kadıburnu mezarlığına defnedilen Mehmet Eskin'nin cenazesine 2. ordudan 3 komutanda katılmıştı. Akören'de doğan Mehmet Eskin çocuk yaşta iken Demirci Abdurrahim Usta'nın yanında birkaç yıl çıraklık yaptı, sonrasında ustası Eskin'nin elinden tutup Ankara'ya götürdü ,devamında da Koca Polis Hüseyin Mınık'ın ilgisiyle 10 yıla yakın demir haddahanesinde çalıştı .Mustafa Gültekin'in teşvikiyle Konya'ya döndü ,Hasan Erdoğan ,Karahüyüklü D.Ali Kunt ile birlikte o günkü rakamla 51 000 TL ye Meram Eski Yol'da Demir haddahanesini kurdular .Ali İhsan Ersoy'un teklifini değerlendirdi ve 1961 yılı ile birkaç yıl ortaklık sonrası ayrıldı ve Mehmet Eskin önceden tanıştığı Ankara Gölbaşı Dodurgalı Kadir Ağır ile yeni bir haddahaneyi aynı yere kurdu, 10 yılı aşkın Meram Eski Yol'daki haddahanesinde 20 çalışanı ile demir üretimini geliştirdi. 1975 yılında da trafik kazasına kurban gidince haddahane kapanmış oldu. Mehmet Eskin'e bu dönemde kayınpederi Koca Polis de maddi, manevi yardımcı olmuştu. Hasan Erdoğan demir haddahane işini, Karahüyüklü D.Ali Kunt (Kürt D. Ali )ile birlikte 1977 yılına kadar devam ettirdiler ,aynı oluşumun içinde bulunan Mustafa Gültekin'de 1964 yılında çalışmak için Almanya'ya gidinceye kadar bu iş için uğraş vermişti. Aynı şekilde 1960'lı yılların ortasında haddahane kurarak bu işe başlayan Ali İhsan Ersoy- Abdulmahmut Ersoy kardeşlerin artısı imalata ilave satış birimlerinin de olmasıydı. Nitekim Ersoy'lar şehir merkezi Kapu Cami şadırvanı karşısındaki kiraladıkları iki katlı yerde ürettikleri demirleri bizzat satmaları bir avantajdı. Sermaye yetersizliği nedeniyle 1960'lı yıllar sonrası, ağabeyi Ali İhsan Ersoy'un dolmuşçuluğa yönelmesi, kardeş Abdulmahmut Ersoy'un da rızık için Almanya'ya gitmesi ile 3 haddahanenin biride kapanmış oldu. 1975 yılında trafik kazasında vefat edince 2. haddahane de kapandı. Hasan Erdoğan diğerlerine göre daha uzun süre mücadele etti ama sermaye yeterli olmadığı için 1977 yılında da 3. haddahane de kapanınca Akörenlilerin bu yıllarındaki atılımları sona ermiş oldu.

3-112

FOTO ALTI: Halil İbrahim Yıldırım hayat mücadelesini İstanbul’da verdi.

DURMUŞ ALİ HARMANKAYA

Hacımarların Sefer'in oğlu Durmuş Ali Harmankaya 1956 yılında Akören'de doğdu. Mustafa Eruyar, Abdurrahman Yalçın, Mehmet Coşar, Ali Osman Karakaya, Mustafa Çetin ve Emin Arpacı öğretmenlerde okuyarak Gazi Mustafa Kemal İlkokulu'ndan, 1972 yılında da Akören ortaokulundan mezun oldu. İmkansızlık nedeniyle babasının okutamayacağını belirtmesi üzerine Durmuş Ali Harmankaya'nın her zaman rahmetle andığı komşuları (Buruk)Kemal Kavaklı'nın devreye girmesi ile kaderi değişti. Biraz babasından, biraz da Kemal amcasından harçlık alan Durmuş Ali Harmankaya, Kemal amcasının teferruatlıca verdiği bilgi çerçevesinde ufak tefek ihtiyaç malzemelerini koyduğu heybeyi sırtına alarak ilk defa Konya dışı Ankara yolculuğu için otobüse bindi. Yolda uyukladı ve bir süre sonra otobüs durunca Ankara'ya geldim diyerek indi, etliekmek kokusu ile lokantaya girdi ve karnını doyurdu. Otobüsün muavini yanına geldi: -abi sen Ankara'ya gidecektin ama burası Cihanbeyli deyince Harmankaya heybesini aldı ve otobüsü kaçırmamak için aceleyle yerini aldı. Ankara'ya ulaşan yolcumuz Kemal amcasından aldığı taktikle 5 lira isteyen taksici ile pazarlık etti ve 2,5 lira vererek Yiba çarşısında sanayi işleriyle uğraşan Kemal amcasının oğlu Ömer Ali Kavaklı'ya ulaştı. Ayrancı semtinde Abdurrahman Karakoç, Hüseyin Açıl ve Ö.Ali Kavaklı ile birlikte bekar evinde kalan D.Ali Harmankaya çıraklığa başladı, 1 yıl sonra da Yeni Sanayi'de bir başka tornacının yanında 1 yıl daha çalıştı. Sonrasında da polis olarak görev yapan amcaoğlusu Şefik Harmankaya'nın haber vermesi üzerine 2 yıl kadar da Bayındır Barajı Şantiyesi'nde Ekrem Kıyak ile beraber müteahhitin atölyesinde tornacılık yaptı. Askerliğinin uzaması üzerine Konya'ya döndü 8 ay kadar da 1. Organize'deki Konaltaş Tüp Fabrikası'nda çalıştı. 1976 yılı ve sonrasında Sivas ve Kıbrıs'ta vatani görevini yapan Harmankaya terhis sonrası tekrar Konaltaş'ta çalışmaya başladı .1980 yılında Konaltaş'tan ayrıldı.1997 yılına kadar Meram sanayindeki Deksan firmasında 2 yıl usta başılık yaptı. 15 yıllık emek sonrası kooperatif hissesi ve Tempra arabasını satarak elde ettiği 17.525 mark ile Karatay Sanayi'de kiralık dükkanında borç dert kendi işini kurdu. Oğlu ve iki işçi ile yoluna devam ederken bir süre sonra 9 kişi oldular. 2003 yılında 1. Organize'de daha büyük bir dükkana taşınarak 24 personel ile imalatını ve işini geliştirdi. Ayaklarının üzerinde durmaya başlayan D. Ali Harmankaya 2006 yılında Büsan 3'te aldığı 1.500 metre kare yeri yerinde Endüstri Meslek Lisesi mezunu oğlu Mustafa ve 23 çalışanı ile Dönmaksan firması olarak yurt dışı bağlantılarını her geçen gün geliştirdi. 2022 yılına kadar Büsan'da imalatını sürdüren ve her geçen gün üretimini arttıran Harmankaya 4. Organize sanayinde aldığı 20.000 metrekare arsaya yaptırdığı 14.000 metrekare kapalı alanı olan yeni fabrikasında 2022 yılı temmuz ayında taşındı .75 çalışanı ile ilave olarak KOBİSAN 1’deki 1000 metrekare yeni yerinde ürettiği römorkları %100 yurt dışına ihracat etmekte. 1997 yılında kurulan Dönmaksan'ın başında baba kararı ile 2016 yılından beri Fatih Endüstri Meslek Lisesi Harita Kadastro bölümü mezunu oğul Mustafa Harmankaya bulunmakta.

4-106

FOTO ALTI: Emekli hayatını Konya’da geçiren İşadamı Mehmet Kılıçarslan çalıştığı dönemde bürosunda.

ALMANYALI KUM OCAĞI VE MEHMET KILIÇARSLAN

1970-1984 yılları arasında Almanya'dan kazandığı ile büyük boy Honomoy 44 C lastik tekerlekli yüklenicisini ithal ederek iş hayatına atılan çevresinde Almanyalı olarak ün salan Mehmet Kılıçarslan 1 Ocak 1947 yılında Akören'de doğdu. Uzun yıllar Devlet Su İşleri Konya 4. Bölge Müdürlüğü'nde çalışan rahmetli Abdülkerim Kılıçarslan'ın büyük oğlu Mehmet Kılıçarslan, İlkokulu Akören'de Mustafa Taşbaş, Hüseyin Eruyar ve Veyis Ersöz öğretmenlerde okudu. Baba Konya Devlet Su İşleri'nde çalışmaya başlayınca Yunus Emre İlkokulu'ndan mezun oldu. O yıllarda Sanat okulları ilkokul sonrası 5 yıl idi ,bu nedenle Mehmet Kılıçarslan 1964-1965 öğretim yılında Konya Sanat okulundan mezun oldu. 2 yıl Botsalı arkadaşı Kemal Torun ile birlikte Konya'da Ayna'nın orda soğuk demircilik yaptı. Vatani görevine İzmir Narlıdere'de başladı, Erzincan İnşaat Taburu'nda tamamladı. Askerdeyken İş ve İşçi Bulma Kurumu'na müracaat etti. Terhisten 6 ay sonra gelen olumlu cevapla, tren yolculuğu sonrası bekar olarak Almanya'ya gitti. Bir yıl Nurmberg'de kontratlı olarak MAN firmasında çalıştıktan sonra ailesini getirdi. Thyssen montaj firmasında kaynakçı olarak çalışmaya başladı. Büyük ve gemi, rafineri, akaryakıt tankları çelik köprü türü büyük işlerle uğraştığı mesai ve harcırahlı çalışma imkanı olduğu için bu firmayı tercih etmişti. Dolayısıyla emsallerine göre çok çalışmış ve bunun karşılığını alıp hayli tasarruf yaptı. Kızı Ayşe 3. sınıfa geçmiş oğlu Engin de okula başlama yaşına gelmişti, oğlunun okula Türkiye'de başlaması için 1984 Eylül ayında Türkiye'ye döndü. Memleketine dönerken babasının da teşvikiyle Özal hükümetinin ithalatı serbest bırakmasında yararlanarak geleceğini kurtarmak için 60 bin marka aldığı lastik tekerlekli kepçesi 85 bin marka mal ederek ithal etti. İnşaat işleriyle uğraşan Dilek firmasında 2 yıl kepçesi ile çalıştı. Kaderin cilvesi arızalı olan kepçesini sanayide tamir ettirirken karşılaştığı Kayserili müteahhit Salim Şahin'in yönlendirmesi ile Kayacık'ta kum ocağında kepçesi ile çalışmalarını sürdürürken kendi adına iş yapmayı düşündü. Fazla zaman geçmeden üç ay sonra, kum ocağından kamyonu ile kum nakleden bir şoförün yardımıyla Ankara yolu tarafından Eğribayat köyünden 15 dönüm kum tarlası satın aldı. Kendi kepçesi ile tarlanın üzerinde 50-60 cm toprak tabakasını temizledi nereye el atsa mil çıkmaya başladı. Tarlayı geri vermek üzere Araplarlı İhsan Özcan'a vardı durumu izah etti. İhsan Bakkal gülümsedi. Eğribayat'a geldiler. Orası topraksa şurası kum, topraktan bile para kazanacaksın sözüyle işine sarıldı. 1 kompresör, 1 Operatör, 1 yağcı ve kepçesi ile ilk işini kurdu. 1992 yılına kadar ilave tarlalar aldı. 1992 yılında Konya'nın ilk beton eleme sistemini kurdu. Şantiyesine elektrik getirdi. İdari binasını yaptırdı. Almanyalının kum ocağının kalitesinden söz edilmeye başlandı. Toplam 12 personel, 8 araç ile her geçen gün işini geliştirdi. Mehmet Kılıçarslan aynı yerde büyükbaş hayvan işine el attı .3 Aile çoban 40 büyük baş hayvanla başladığı besicilik işini 350 başa kadar yükseltti.2019 yılında da kendisini emekliye ayırdı. 2002 yılından beri 21 yıldır yanında olan küçük oğlu Kerim Kılıçarslan 300 büyükbaş sağım ile hayvancılık, Eğribayat'taki 500 dönüm arazisinde de 5 çalışanı ile tarım işini gayretle sürdürmekte.

5-83