Kronik Böbrek Hastalığı, böbrek fonksiyonlarının ilerleyici ve geri dönüşsüz bozulmasıdır. Kronik Böbrek Hastalığı (KBH) dünyada ve ülkemizde salgın halini almış önemli bir halk sağlığı sorunudur. Dünyada 2 milyonu aşkın kişi diyaliz ve böbrek nakli tedavileri ile yaşamını sürdürmektedir. Böbreklerin en önemli görevleri vücuttan atık maddelerin atmasıdır. Böbrekler görevlerini yerine getiremeyince kanda üre ve kreatinin gibi maddeler yükselir. Kandaki elektrolitlerin dengesi bozulur. Özellikle kanda potasyum miktarı artar.
KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ RİSKİNİZİ AZALTIN
Genel olarak bu riski düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek ve ideal vücut ağırlığını korumak, tuzu azaltmak, yeterli sıvı almak, sigaradan ve aşırı alkol tüketiminden kaçınmak gibi sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleriyle azaltabilirsiniz. Böbrek hastalığı gelişimi için en önemli düzeltilebilir risk faktörleri diyabet, hipertansiyon, kalp-damar hastalıkları, obezite, aşırı tuz tüketimi ve sigara alışkanlığıdır. Ayrıca böbrek hastalığı riskinizi en aza indirmek için mutlaka günde 2-2.5 litre su tüketmeniz gerekir.
BESLENME TEDAVİSİNDE 4 MİNERAL ÇOK ÖNEMLİ
Sodyum, böbrek yetmezliğinde vücutta birikir. Sodyum alımını azaltmak için; Yemekler mümkün olduğunca az tuzlu pişirilmeli, Sofrada tuz kullanma alışkanlığından vazgeçilmelidir. Zeytin, turşu, salamura besinler, konserveler, Sucuk, salam, sosis, pastırma gibi işlenmiş et ürünleri, krakerler gibi sodyum içeriği yüksek olan besinlerden kaçınılmalıdır.
Potasyum, kas ve kalp çalışmasında önemli görevi olan bir mineraldir. Kanda potasyum değerinin çok fazla yükselmesi veya çok fazla düşmesi çok tehlikelidir. Böbrek yetersizliğinin ileri dönemlerinde kan potasyum düzeyi çok yükselir ve hayati tehlike ortaya çıkar. Kan potasyum düzeyi dikkatli izlenmeli ve diyetin potasyum düzeyi buna göre ayarlanmalıdır. Potasyumdan zengin besinler; Kuru yemişler, Kuru baklagiller, Kurutulmuş meyve ve sebzeler, Patates, havuç, mantar, Ispanak, maydanoz gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler, Tahin-pekmez, Muz, kavundur.
Fosfor, Böbrekler kandaki fosfor düzeyini ayarlayamaz. Bir süre sonra kan fosfor düzeyinde artış görülür. Yüksek fosfor düzeyi, kemiklerden kalsiyum kaybına, kemik kırıklarına, kas güçsüzlüğü ve eklem ağrılarına neden olabilir. Fosfordan zengin besinlerin azaltılması fosfor düzeyinin indirilmesinde etkindir. Proteinden zengin besinler fosforun en iyi kaynağıdır. Süt, yoğurt, peynir, dondurma gibi süt ürünleri, kuru baklagiller, yağlı tohumlar, et, balık, sakatatlardır.
Kalsiyum, Kemik sağlığı için en önemli mineraldir. Kalsiyumdan zengin besinler fosfordan da zengindir. Kalsiyum fosfor dengesini sağlamak ve kemiklerden kalsiyum kayıplarını önlemek için fosfordan sınırlı bir diyete ve fosfor bağlayıcı ilaçlara gereksinim vardır. Hekimin önerdiği şekilde kalsiyum ve D vitamini takviyesi yapılmalıdır.
Kaynaklar
- Plantinga LC, Boulware LE, Coresh J, et al. Patient awareness of chronic kidney disease. Trends and Predictors. Arch Intern Med 2008; 168: 2268-75.
- Yıldız E. Kronik Böbrek yetmezliği ve beslenme şubat 2008 Ankara
- Grassmann A, Gioberge S, Moeller S, Brown G. End-stage renal disease Global demographics in 2005 and observed trends. Artif Organs 2006; 308: 95-7.
- Türkiye böbrek hastalıkları önleme ve kontrol programı 2014-2017, Sağlık Bakanlığı, Ankara 2014
