Konya çiftçinin son günlerdeki gündemi, Nişasta Bazlı Şeker (NBŞ) kotasının artırılması.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığın'nın Üretim Reform Paketi Kanun Tasarısı tartışmaları çiftçiyi tedirgin etmiş durumda.
Söz konusu tasarı ile tüm glikoz formlarının şeker tanımı içinden çıkarılacağı, hem kota kapsamından, hem de Şeker Kurumu'nun tüm glikoz ürünleri üzerindeki düzenleme ve denetleme yetkisinin ortadan kaldırılacağı belirtiliyor.
Tasarı yasalaştığı takdirde NBŞ üretimi yapan gurupların önü açılacak, yerli sermayeden oluşan pancar şekeri üretimi ciddi şekilde düşecek!
Bu durum ise doğrudan pancar çiftçisini etkileyecek ve pancar üretiminin yüzde 35'ini karşılayan Konya tarımı zora girecek!...
Konya pancar üretiminde dünyada ilk sıralarda.
Adından söz ettirmiş durumda ve en kaliteli şeker pancarı da Konya ovasında yetişiyor.
Dolayısıyla NBŞ'de kotanın kalkmasıyla pancar üretimi bitiyor söylentisi çiftçiyi düşündürmeye başladı.
***
ABD'nin küresel şirketi Cargill ile birlikte 5 NBŞ firması, şeker piyasasını tamamen ele geçirmeyi planlıyor. Nitekim Cargill'in geçmiş yıllarda Türkiye'de şeker kamışı üretimine geçmesi pancar çiftçisine vurulan darbelerden biriydi.
Kotalı ve kotasız olarak üretim yapan ve toplamda 1 milyon 300 bin ton glikoz ve izoglikoz üretim kapasitesine sahip olan bu grupların kapasitesinin tamamının kullanılmasının önü açılması Türkiye'de NBŞ türü şekerlerin hakim olmasının yolunu açacaktır.
Bu tablo gerçekleştiği takdirde, bunu PANKOBİRLİK Genel Müdürü Taner Taşpınar ve Konya Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Celil Çalış da dile getirdi;
263 bin ton daha az pancar şekeri üretilecek,
63 milyon TL'lik vergi kaybı yaşanacak,
6 bin 500 çiftçi pancar ekemeyecek,
Yan ve alt sektörleri ile birlikte 30 yakın sektörde iş ve katma değer kaybı yaşanacak,
mevcut şeker fabrikalarının önemli bir kısmı kapanacak.
NBŞ'nin önü açılırken tarım sektörü ve ekonomi önemli oranda darbe alacaktır.
***
Konya'da mevcut durum itibariyle 4 şeker fabrikası var;
Ilgın Şeker, Ereğli Şeker, Çumra Şeker, Konya Şeker.
4 fabrikanın Konya'da kurulmasını tesadüf görebilir mi?
Konya çiftçinin yerli sermayesiyle kurulan bu tesisler bugün pancar üretimi ile ayakta kalmakta ve gelişmesini sürdürmekte.
Şeker pancarı üretimi Konya ve Çumra Şeker Fabrikası ve bağlı olduğu Anadolu Birlik Holding bünyesinde 41 fabrika ile iştiraklendirilmiş, 200 binden fazla kişiye doğrudan ve dolaylı rızık kaynağı olmuştur.
Türkiye'nin 17. büyük kuruluşu konumuna gelmiştir.
Hal böyle iken Kanun Tasarısı'ndan en fazla tedirginliği Konya çiftçisi yaşamaktadır. Yıllardır pancardan geçimini sağlayan çiftçi, NBŞ'nin piyasada yaygınlaşması halinde üretim yapamama korkusu içindedir.
Konya'nın istihdamına, ekonomisine, tarımına, sanayisine önemli oranda katkı sağlayan bu fabrikalardan birinin bile kapanması demek Türkiye'nin zararına olacaktır.
Geçmişte Amerika; uçak fabrikasında, otomobil fabrikasında, haşhaş üretiminde, pamuk üretiminde, tütün üretiminde kandırdı. "Size bunları ucuz veririm" dedi ancak Türkiye'nin gelişmesini engelledi.
Aynı duruma tekrar düşmemek için ihtiyatlı karar vermek ve tarihten ders çıkarmak önemlidir.
Unutulmamalıdır ki tarih tekerrürden ibarettir!
***
Bu noktada hükümetin Üretim Reform Paketi'nde Türkiye`de NBŞ kotalarının artırılmasını durdurup, AB kota seviyelerine uygun olarak yeniden düzenlenme yapmasında yarar vardır.
Adı üstünde Üretim Reform Paketi derken pancar üretiminde yaşanacak azalmanın önünün açılması çok uygun olmamaktadır.
NBŞ'nin önü açılırken, şeker pancarı çiftçisi kaderine terk edilmemelidir.
Şeker pancar üretimi ve üreticilerinin hak ve menfaatleri, kişisel tercihlerle kurulmuş NBŞ fabrikaları ve üretimi ile beraber değerlendirilmemelidir.
Bugün ucuz gibi görünen fakat Türkiye'de Avrupa'dan pahalıya satılan NBŞ, tüm piyasayı ele geçirdiğinde fiyatlarda yükselmenin yaşanacağı açıktır.
Değerlendirmelere bakıldığında NBŞ firmaları dünya borsa fiyatlarına göre ürünlerini yüzde 90, yaklaşık 1/2 oranında Türkiye'de daha pahalıya satmakta, bir diğer ifadeyle neredeyse dünya fiyatlarının iki katı fiyatla Türk halkına şeker muadili NBŞ yedirmektedir.
Kotanın kaldırılması gerçekleştiğinde bu firmalar daha fazla daha fazla üretim gerçekleştirilecek, pancar üretimi de azalacağı için üretim açığını mısır şurubu yani NBŞ ile tamamlayacaklardır.
Böylece bakanlık şekerde maliyeti düşüreceğim diye daha pahalıya şeker tüketiminin önünü açacaktır.
Bu bakımdan şeker üretim maliyetlerini düşürmek için şeker pancarı tarımı desteklenmesi daha sağlıklı görülüyor.
**
İşin en önemli yanını da sağlık oluşturuyor. Glikoz içeren ürünler sağlık için ciddi şekilde tehdit. Dolayısıyla Sağlık Bakanlığı da konuya müdahil olmalıdır. Gelecek nesillere sağlıklı besin bırakmak için kanun tasarısı yeniden incelenmelidir.
Konya çiftçinin Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'dan beklentisi, pancar üretimini bitirecek düzenlemenin geri çekilmesi ve yeniden düzenlenmesidir.
Çiftçinin, Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bugünkü Konya ziyaretinde en önemli müjde beklentisi bu konudur.
