TEMİNAT KARŞILIĞI KDV İADE UYGULAMASI

Bu haftaki yazımızda siz değerli okurlara teminat karşılığında KDV iade işlemlerini yasal ve uygulama yönünü harmonize etmek suretiyle aktarmaya çalışacağım.

Teminat kelime anlamı olarak bir hakkı güvence (emniyet) altında bulundurmak demektir. Geniş anlamıyla teminat, bir borç için alacaklıya verilen garantiyi veya karşılığı ifade  etmekte olup, özel hayatımızda ve iş hayatımızda yaptığımız işlerle veya karşılaştığımız problemlerle ilgili olarak pek çok defa sözlü yada yazılı olarak teminat veririz veya alırız. Bu işlem kişi/kurumlar arasındaki işlem ve ilişkileri kimi zaman düzenler nitelikte olur iken kimi zaman ise güven verir niteliktedir. Bu bağlamda, yazılı teminat denilince birçok kamu kurumu özel sektördeki mükellefler ile ilişkilerinde yoğunlukla teminat istediği herkesin malumu. Hiç şüphesiz ki bu kamu kurumlarından biride Maliye Bakanlığı yani indirgemek gerekirse vergi daireleridir. Ama vergi dairesinin talep ettiği teminat bahsettiğimiz teminat mektubu amaç olarak biraz farklılık göstermektedir. Şöyle ki; Maliye Bakanlığınca teminat mektubu KDV iade talebinde bulunacak mükelleflere bir kolaylık olarak sunulmuş olup, mükellefler için zorlayıcı olmayıp tamamen isteğe bağlıdır. Teminat mektubu aracılığıyla KDV iadesi talep eden mükelleflerin gerekli bilgi ve belgelerin tam olması durumunda iade sürecinin bürokrasiden arındırılarak kısa sürede mükellefe KDV iadesini gerçekleştirmek ve KDV iade tutarının mükellefin kasasına girmesini sağlamak suretiyle mükellefin birim zaman içerisinde likidite durumunu artırmak, katma değerli ürün arzını sağlamasına katkı sağlayarak mükellefin büyümesine katkıda bulunmak ve bu duruma bağlı olarak ise ekonomiye can vermek ve iade talep eden mükellef nispetince katkı sağlamak gibi stratejik bir amaca hizmet etmektedir.

Hâl böyleyken mükelleflerin, Tebliğin bölümünde belirlenen (genel olarak 5.000 TL KDV) sınırı aşan ve işlem türü itibarıyla YMM raporu veya vergi inceleme raporuna bağlanan iadelerde, henüz YMM raporu ibraz edilmeden veya inceleme sonucu iade öngörülmüşse, inceleme yapılmadan aşağıda belirtildiği şekilde teminat gösterilmesi halinde iade yapılır. Teminat, iadeye konu işlem türüne göre vergi inceleme raporu veya YMM raporuna dayanılarak çözülür. 

a)Adi ortaklık ve iş ortaklıkları adına yapılacak iadelerde teminat mektubunun ortaklardan biri adına düzenlenmesi yeterlidir.

b) Mükellef tarafından teminat çözümünün YMM raporuyla yapılacağı belirtilmediğinden incelemeye sevk edilmesi, sonradan YMM raporuyla teminatın çözümünü engellemez. Bu durumda teminatın YMM raporuyla çözüldüğü inceleme elemanına bildirilir. 

c) Bu kapsamdaki nakden iade talepleri, nakit iade talebine ilişkin dilekçe ve teminatın yanı sıra ibrazı gerekli diğer belgelerin tamamlanıp KDVİRA sistemi tarafından “KDV İadesi Kontrol Raporu”nun üretilmesinden ve varsa yapılması gereken teyitlerin (örneğin, mal ihracatında gümrük beyannameleri ve usulüne uygun olarak gösterilmiş teminat mektupları ile varsa onaylı özel faturaların teyidi) yapılmasından sonra 10 gün içinde yerine getirilir. 

Teminat Türleri ve Miktarı

Teminat olarak; 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanunun 10 uncu maddesinde sayılan iktisadi kıymetlerden bir veya bir kaçı gösterilebilir. KDV iade taleplerinde uygulamada yoğunlukla kullanılan teminat türlerinden biride banka teminat mektubudur. Banka teminat mektuplarının paraya çevrilmeleri konusunda hiç bir sınırlayıcı şart taşımayacak biçimde, Tebliğ ekinde yer alan kesin ve süresiz teminat mektubu örneğine uygun olarak ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu hükümlerine göre faaliyette bulunan bankalar tarafından düzenlenmiş olması gerekir. 

Talep edilen iade miktarının Tebliğin (5.000 TL KDV) bölümünde belirlenen sınırı aşan kısmının tamamı için teminat verilir. 

Teminat Mektuplarının Teyidi

Banka teminat mektubu karşılığında yapılan iade taleplerinde, teminat mektuplarının teyidi yapılmadan iade talebi herhangi bir suretle sonuçlandırılmaz. Bu çerçevede, mükellefler tarafından KDV iade alacakları için verilen ve Tebliğde öngörülen niteliği haiz banka teminat mektuplarının teyidi işlemi öncelikle, Bankalar tarafından Maliye Bakanlığı veri ambarına gönderilen, müşterilerine düzenlenen teminat mektuplarına ait olarak teminat mektubunu verildiği müşteri ile iade talebinde bulunan mükellefin senkronize olup olmadığının, yine teminat mektubunun tarihi, numarası/referans numarası, iade talep edilen tutar ile banka teminat mektubunun taşıdığı değerin uyumlu olup olmadığı, mektubun kesin ve süresiz olması gibi bilgilerin sorgulama ve teyidleri elektronik ve klasik kontrol ortamda yapılır. 

Banka teminat mektubu bilgilerine elektronik ortamda ulaşılamaması halinde teminat mektubunu veren banka şubesinden doğrudan teyit alınır.

Teminat Mektuplarının İadesi

Teminat mektupları, iade hakkı doğuran işlem bazında kabul edilen vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre iade edilir. İlgili vergi dairesince teminat mektuplarının iadesi sırasında teminat mektubunun, uygun bir yerine; “KDV iadesi dolayısıyla alınan bu teminat mektubunun vergi dairemizde olan işlemi sona ermiştir” şerhi düşülerek, tarih yazılmak ve mühür tatbik edilmek suretiyle imzalanır. Bu şerhi gören bankaların, vergi dairesinden ayrıca bir teyit almaksızın gerekli işlemi yapmaları mümkün bulunmaktadır. Teminat mektuplarının geri alınmasında genel YMM raporu sonucuna göre iade edilme yönetimi kullanılmakta olup, teminat mektubunun vergi dairesinden mükellef adına geri alınmasında mükellef gerçek kişi ise kendisi, şirket ise şirket ortakları veya şirket müdürü dâhili ve harici olması durumu değiştirmezken, vekâletname yoluyla temsillerde vekâletnamede açıkça ifade edilmek şartıyla gerçek veya tüzel kişilikli mükelleflerin vekili aralığıyla banka teminat mektubunun mükellefe iade edilme işlemi icra edilmektedir.  

Selam ve dua ile!