Demir eksikliği dönemsel olarak her dönemde her yaş grupta çıkabilir. Demir vücudumuz için temel bir mineraldir. Demir besinler yoluyla yeterli miktarda alınması gerekir. Vücutta üretilmez. Demirin vücuttaki en önemli görevi hemoglabin yapımı olduğu için, kanımızdaki alyuvarlarda bulunur, tüm dokuların yaşaması için gerekli olan oksijeni taşıma işlemini gerçekleşir. Vücut fonksiyonlarının doğru bir şekilde işlemesi için, Myoglobin adı verilen kırmızı kas hücreleri de demir içerir. Bu kırmızı kas hücreleri, oksijenin kas tarafından kullanılmasına izin verir ve aynı zamanda demir, vücuttaki bazı enzimlerin sentezlenmesi için gereklidir. Genellikle katalizör görevi gören demir, enzim sentezinde hayati bir rol oynamaktadır. Demir eksikliğinin görülme nedenleri, büyümenin hızlı olduğu çocukluk, ergenlik, hamilelik döneminde, kronik kan kaybında, menstürasyon dönemlerinde ortaya çıkar.
Demir eksikliğinde belirtilere bakacak olursak ciltte solgunluk, sürekli yorgunluk, saç dökülmesi, tırnak kırılması, çarpıntı, güçsüzlük, baş dönmesi, iştah da azalma, konstrasyon problemi, göz kararması, baş ağrısı, dilde yanma, üşüme, ağız mukozasında hassasiyet, uyku sorunları, kulak çınlaması, el ve ayaklarda uyuşma gibi problemlerle sıralayabiliriz.
Demir, birçok besinde doğal olarak bulunur. Hayvansal kaynaklı besinlerden alınan, bitkisel kaynaklı besinlerden alınan demire göre daha kolay emilir. Hayvansal kaynaklı besinlerde koyu kırmızı rengi hemoglabin sağladığı için, etin rengi ne kadar koyu ise, demir miktarı o kadar yüksektir. Kırmızı et, yumurta, hindi eti, kuru meyvelerde kuru üzüm, hurma, kuru incir, kuru erik gibi ve kurubaklagillerde mercimek, kuru fasülye, nohut, bakla, barbunya, iç bakla gibi besinler bunların yanında pekmez, tahin helvası, zenginleştirilmiş tahıllar, yeşil yapraklı sebzelerde roka, ıspanak, pazı, maydanoz, nane, brokoli, dereotu, yağlı tohumlar fındık, ceviz, badem, yulaf gibi besinler demirden zengindir.
Demir emilimini attırabilmek için, C vitamini ile birlikte tüketmeyi tercih edin. C vitamini, demirin vücutta daha iyi kullanılmasını sağlar. Bu yüzden demirle birlikte C vitamini yüksek besinleri tüketin. C vitamini yüksek besinlere bakacak olursak, turunçgiller, brokoli, domates, yeşil yapraklı sebzeler, biber, kuşburnu ve kivi gibi besinler tüketebilirsiniz. Emilimi arttırabilmek için pekmezi portakal suyuna karıştırılıp tüketirken, sebzeleri etle pişirip, kuru baklagil yemeklerinin yanında bol limonlu salatalar tüketin.
Yapılan tahlillerle birlikte demir düşüklüğünüz varsa uzmanınız tarafından takviyelere başlayabilir bu ilaçlarla kabızlık sorunu yaşayabilir, bunun için de meyve, sebze ve su tüketiminizi arttırın. Demir emilimini engelleyen besinler ise, kepek ve kepekli tahıllar, yerfıstığı, soya, kahve, çay, soya ve soya sütünden elde edilen protein (kazein) kalsiyum tuzları (bazı maden suları) gibi besinler demir içeren besinlerle tüketilmemelidir. Çayı yemeklerden 1 saat sonra limonlu olarak tüketebilirsiniz. Demir eksikliği olanlar süt, yoğurt, ayran, kefir gibi kalsiyum içeren besinler yemeklerin yanında değil ara öğünlerde tüketin ki, kalsiyumun demir emilimini yavaşlatma özelliği vardır.
Günlük demir eksikliğinin gereksinimlerine bakacak olursak, erkeklerde 10 mg, kadınlar da 18 mg, emzirme dönemi için 27 mg, ergenlik dönemi için 15 mgdır. Demir eksikliği dolaylı olarak kilo almaya neden olabilir.
