Konya’nın yetiştirdiği önder isimleri araştıran Ziraat Yüksek Mühendisi ve Yazar Prof. Dr. Mevlüt Mülayim Çumra ve İç mahalle doğumlu olan İçeri Çumralı milletvekillerini araştırdı. Prof. Dr. Mülayim, araştırmalarındaki bugünkü yazıda Haydar Koyuncu’ya yer verdi:
Konya’nın yetiştirdiği önder ve ender isimlerden duayen siyasetçidir. Konya’nın Çumra’da (İçeriçumra Kasabası’nın Pir Ahmetli Mahallesi) 1925 yılında dünyaya gelmiştir (01.03.1925-01.12.2005) (Fotoğraf 3). Haydar Koyuncu’nun babasının ismi Hacı Hasan Efendi, Annesi’nin ismi ise Fatma Hanım’dır. Haydar Koyuncu’nun Süleyman, Hidayet, Lütfiye ve Seyit olmak üzere üç erkek bir de kız kardeşi vardır.
Haydar Koyuncu, Ayşe Hanım’la yaptığı mutlu evliliğinden Lütfiye, Sıdıka, Ülker, Fatma, Kübra ve Hasan isminde beş kızı ve bir erkek çocukları dünyaya gelmiştir. Haydar Koyuncu, İlkokulu İçeriçumra Kasabası’nda bulunan ilkokulda okumuş, Orta Okulu Konya Karma Orta Okulu’nda okuduktan sonra Liseyi Konya Lisesi’nde bitirmiştir. Haydar Koyuncu, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde eğitim ve öğretimini gördüğü yıllarda kendisini politikanın tam ortasında bulmuş, dedesi Haydar Efendi ve babası Hasan Koyuncu’dan aldığı politika derslerine burada devam etmiştir. Hukuk Fakültesi’ni bitirdikten sonra Askerlik görevini tamamlamış ve açtığı hukuk bürosu ile de genç bir avukat olarak adalet ordusuna katılmıştır.
Haydar Koyuncu gibi bizim topraklarımızda yetişen fikir ve siyaset hayatının ustalarından önemli kişilerden birisi olup devlet ve demokrasi denince, canını ortaya koyan Haydar Koyuncu; bir cumhuriyet insanı olağanüstü özelliklere sahiptir. Atatürk’ü ve devrimleri içine sindiren, muhafazakâr ve dindar bir insan olmasına rağmen yüzü batıya açık çağdaş bir insandı. Bir köy çocuğu olduğu halde ülkeyi aydınlatacak ve geliştirecek fikirlerlerle beslenerek büyümesi ve bütün hayatı boyunca bunun mücadelesini vermesi, ders kitaplarına girecek kadar önemli bir örnektir. Cesur, atak ve bilgili bir köy çocuğu. Köyde mahalle arkadaşları, bilye oynadığı, top oynadığı, koyun-kuzu güttüğü arkadaşlarının çoğu olduğu ve doğduğu yerde kalırken o köyüne sığmayan ve hayatının her anında sürekli koşan ve örneğine az rastlanan biri olup ülke siyasetinde son 50 yılda etkili olan isimlerin başında gelmektedir.
Haydar Koyuncu, Adnan Menderes’in Demokrat Partisi’ne mensup iyi bir Demokrat Partili ve sıkı bir Menderes’ciydi. 1960 darbesine karşı çıktı. Darbeden sonra tutuklanan dönemin Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve arkadaşlarını Kayseri Cezaevi’nde cesaret gösterip ziyarete gitti. Yıllarca sağ hükümetlerde bir takım genel başkanların, bakanların kaderini belirledi. Kimin genel başkan, bakan ve milletvekili olup/olamayacağına o karar verirdi, ona sorulur ve ona danışılırdı. Milletvekili olmak isteyenler yurdun dört bir yanından gelerek ondan icazet almaya çalıştı. Kimin belediye başkanı olacağını ya da olmayacağını o belirledi. Sağdan, soldan, milliyetçisinden, muhafazakârından her kesiminden siyasetçi ile dost oldu. Bu şehirde onun döneminde yaşayan herkes ona saygı duydu. Hayatı boyunca daha çok kamu hizmeti yapmak ve bu şehre hizmet getirmek gibi vazgeçilmez bir sevdanın da sahibiydi. Bu konuda hiç bir zaman “Bana ne” demedi. Üniversitelerin açılmasında, fakülte ve yüksekokulların açılmasında, kamu hastanelerinin yenilenmesi ve yenilerinin yapılması konularında çok ama çok etkili oldu. Kamu yararına birçok vakıf ve dernekte yöneticilik yaptı. Mesleği avukatlık olmasına rağmen çiftçiyi hiç unutmadı. Pancar Ekicileri Kooporetafi’nin başkanlığını ve uzun yıllar Pankobirlik Başkanvekilliğini yaptı. Haydar Koyuncu bu şehirde “ağabeylik” geleneğinin ilk ve son örneği olarak şehrin hafızasına kazındı. Etrafında onun liderliğini kabul eden yüzlerce insanla bu şehre, bu ülkeye gerçekten çok hizmet etti.
Haydar Koyuncu, 1953 Yılında Demokrat Parti Konya Gençlik Kolunu kurarak, siyasi hayata atıldı ve 1957 yılında Demokrat Parti İl Disiplin Kurulu Başkanlığı’na seçilerek bu görevi 1960 yılma kadar devam ettirdi. Konya ve Civarı Pancar Ekicileri Kooperatifi Yönetim Kurulu üyeliğine seçilen Koyuncu, Konya Şeker Fabrikası’nın kuruluşunda, Kayseri Şeker Fabrikası’nın kuruluş çalışmalarında, Şekerbank Anonim Şirketi’nin kurulmasında yararlı ve yapıcı hizmetlerde bulunmuştur. Daha sonra, Adalet Partisi’nde görev alarak, Belediye Meclis Üyeliği ve Belediye Encümen Üyeliği görevlerini ifa etmiştir.
Bu hizmet yıllarında, o zamanın Belediye Başkanı Rahmetli Ahmet Hilmi Nalçacı ile birlikte şehir planı çalışmalarında önemli katkıları olmuştur. 1968 yılında Konya İl Genel Meclisi Üyeliği ile Daimi Üyelik görevlerini yürüterek, yol-su ve eğitim alanlarında hizmetlerde bulundu. 1973 yılında Demokrat Parti il Başkanı oldu. 1983 yılında seçimlerinde Konya’dan milletvekili seçildi. Konya Sulama Projesi, Selçuk Üniversitesi’nin kuruluşu ve bazı bölümlerinin açılması, Konya Belediyesi’nin Büyükşehir Belediyesi olması, Sanayi, Konut ve Kredi konularında olumlu çalışmaları olmuştur. Sırasıyla, Pankobirlik Yönetim Kurulu Başkan Vekilliği ve Üyeliği, Verem Savaş Derneği, Konya Hastaneleri Derneği ve Yardım Vakfı, Konya Yüksek Tahsil Yaptırma ve Yaşatma Derneği, Konya Turizm Derneği, Avrupa Topluluğu Derneği üyeliklerinde bulunmuştur.
Aktif bir Milletvekilliği yapmış olup TBMM Genel Kurulunda Muhtelif Tarihlerde Yaptığı Konuşmalar aşağıda verilmiştir:
• Diyanet İşleri Başkanlığı 1985 yılı bütçesinin TBMM Genel Kurulu’ndaki görüşülmesi nedeniyle MDP Grubu adına yapılan konuşma.
• Yargıtay Başkanlığı 1985 mali yılı bütçesi ile 1983 mali yılı kesinhesabı nedeniyle TBMM Genel Kurulu’nda yapılan konuşma.
• 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’nun 21.07.1983 tarih ve 2865 sayılı kanuna eklenen ek maddesi’nin 3. fıkrasının değiştirilmesine ilişkin kanun teklifi nedeniyle TBMM Genel Kurulu’nda yapılan konuşma.
• Türk çiftçisinin acil ihtiyaçları nedeniyle TBMM Genel Kurulu’nda yapılan konuşma.
• 6136 sayılı ateşli silahlar kanununun tatbik şekli ve karşılaşılan sorunlar konusunda TBMM Genel Kurulu’nda yapılan konuşma.
• 2908 sayılı kanunun 34. maddesine bir fıkra eklenmesi nedeniyle TBMM Genel Kurulu’nda İçişleri Bakanı Yıldırım Akbulut’a sorulan soru ve cevabı.
• Diyanet İşleri Başkanlığı 1986 mali yılı bütçesi ile 1984 mali yılı kesinhesabı nedeniyle TBMM Genel Kurulu’nda yapılan konuşma.
• Vakıflar Genel Müdürlüğü 1985 mali yılı bütçesi nedeniyle TBMM Genel Kurulu’nda Devlet Bakanı Kazım Oskay’a sorulan ve alınan cevap.
• Katma bütçeli idarelerin kesinhesapları nedeniyle TBMM Genel Kurulunda yapılan konuşma.
• 6136 sayılı ateşli silahlar ve bıçaklar ile ilgili kanun teklifi nedeniyle TBMM Genel Kurulu’nda yaptığı konuşma.
• 1117 sayılı küçükleri muzır neşriyat’tan koruma kanunu ve ilgili Türk ceza kanunu maddeleri’nde değişiklik yapılmasına dair teklif nedeniyle TBMM Genel Kurulu’nda yapılan konuşma.
• 11 Nisan 1928 tarih ve 1219 sayılı tababet ve şuabat kanununda yapılan değişiklik teklifi nedeniyle sağlık ve sosyal işler komisyonu başkanına TBMM Genel Kurulu’nda sorulan soru ve cevap.
• 22 Mayıs 1987 tarih ve 3374 sayılı kanunun değiştirilmesiyle ilgili TBMM Genel Kurulu’nda yapılan konuşma.
• 2924 sayılı orman köylülerinin kalkınmalarının desteklenmesi ile ilgili kanun değişikliği nedeniyle TBMM Genel Kurulu’nda kullanacağı oyun rengi üzerinde yapılan konuşma.
Plân ve Bütçe Komisyonu’ndaki Konuşmaları:
• Diyanet İşleri Başkanlığı bütçesi üzerinde 05.11.1985 tarihinde plân-bütçe komisyonunda yapılan konuşma.
• Diyanet İşleri Başkanlığı bütçesi üzerinde 04.11.1986 tarihinde plân-bütçe komisyonunda yapılan konuşma (soru sorma).
• Adalet Bakanlığı ile Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay Başkanlığı bütçeleri üzerinde 05.11.1986 tarihinde plân ve bütçe komisyonunda yapılan konuşma.
• Tapu ve Kadastro 1986 bütçesi üzerinde plân ve bütçe komisyonunda yapılan konuşma (soru sorma).
• Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı 1986 bütçesi üzerinde plân ve bütçe komisyonunda yapılan konuşma.
• Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bütçesi üzerinde 06.11.1986 tarihinde plân ve bütçe komisyonunda yapılan konuşma.
• Tarım, Orman ve Köyişleri Bakanlığı bütçesi üzerinde 17.11.1986 tarihinde plân ve bütçe komisyonunda yapılan konuşma.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı bütçesi üzerinde 21.11.1986 tarihinde plân ve bütçe komisyonunda yapılan konuşma.
• Vakıflar Genel Müdürlüğü bütçesi üzerinde 05.11.1987 tarihinde plân ve bütçe komisyonunda yapılan konuşma.
• Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı 1987 bütçesi üzerinde plân ve bütçe komisyonunda yapılan konuşma.
• Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı bütçesi üzerinde 12.11.1988 tarihinde plân ve bütçe komisyonundaki konuşma.
• Tarım, Orman ve Köyişleri Bakanlığı (Orman Genel Müdürlüğü, Toprak ve Tarım Reformu Genel Müdürlüğü ve Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü) bütçesi üzerinde 16.11.1989 tarihinde plân ve bütçe komisyonunda yapılan konuşma.
TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri Komisyonunda Yapılan Konuşmaları:
• TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri komisyonunda “tmo” raporu üzerinde yapılan konuşma.
• TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri komisyonunda “sümerbank’la ilgili rapor üzerinde yapılan konuşma.
• TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri komisyonunda “iller bankası” raporu ile ilgili olarak yapılan konuşma.
• TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri komisyonunda “tc. Ziraat Bankası raporu” ile ilgili yapılan konuşma.
• TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri komisyonunda “ASOK” iki numaralı temenni raporu üzerinde yapılan konuşma.
• TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri komisyonunda “ASOK” üç numaralı temenni raporu üzerinde yapılan konuşma.
• TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri komisyonunda “TC. Emekli Sandığı” raporu üzerinde yapılan konuşma.
• TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri komisyonunda “Denizcilik Bankası” raporu üzerinde yapılan konuşma.
• TBMM Kamu iktisadi Teşebbüsleri komisyonunda “TEK” raporu üzerinde yapılan konuşma.
• TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri komisyonunda “Etibank” raporu üzerinde yapılan konuşma.
• TBMM Kamu iktisadi Teşebbüsleri komisyonunda “Elektrik İşleri Etüd idaresi” raporu üzerinde yapılan konuşma.
• TBMM Kamu iktisadi Teşebbüsleri komisyonunda “KOl” raporu üzerinde yapılan konuşma.
• TBMM Kamu iktisadi Teşebbüsleri komisyonunda “TC. Devlet Demir Yolları” raporu üzerinde yapılan konuşma.
17. Dönem Kanun Teklifleri:
• Sağlık personeli hakkında kanun teklifi (2/145).
• 5434 sayılı TC. Emekli Sandığı kanununa bir ek madde eklenmesi hakkında kanun teklifi (2/209).
• 6136 sayılı ateşli silahlar ve bıçaklar ile diğer aletler hakkında kanun ve Türk ceza kanununun 264. maddesinde ve 2305 sayılı kanuna bir ek madde eklenmesi hakkında kanun teklifi (2/214) (kanunlaştı, kanun no:3250).
• 14.07.1965 tarih ve 657 sayılı devlet memurları kanununa bir ek madde eklenmesi hakkında kanun teklifi (2/366).
• 1739 sayılı milli eğitim temel kanununun 5. maddesine fıkralar eklenmesi hakkında kanun teklifi (2/366).
• 18.03.1924 tarih ve 442 sayılı köy kanununa 5 ek madde eklenmesi hakkında kanun teklifi (2/403) (kanunlaştı, kanun no: 3367).
• 18 Ocak 1984 tarih ve 2972 sayılı mahalli idareler ile mahalle muhtarlıkları ve ihtiyar heyetleri seçimi hakkındaki kanunun 29. maddesinin değiştirilmesi hakkında kanun teklifi (2/441).
• Konya ili merkezinde Alaaddin, Selçuklu ve Meram adıyla bir ilçe kurulması hakkında kanun teklifi (2/471), (kanunlaştı kanun no: 3399).
18. Dönem Kanun Teklifleri:
• 1163 sayılı kooperatifler kanununun bazı maddelerinin değiştirilmesine bu kanuna bir ek madde eklenmesine dair kanun teklifi (2/4).
• 05.01.1961 tarih ve 237 nolu taşıt kanununa bağlı (1) sayılı cetvelde değişiklik yapılması hakkında kanun teklifi (2/15).
• 04.02.1340 tarih ve 406 sayılı telgraf ve telefon kanununa bir madde ile bir geçici madde eklenmesi hakkında kanun teklifi (2/17).
• 492 sayılı harçlar kanununda değişiklik yapılması hakkında 2588 sayılı kanuna bir geçici madde eklenmesine ilişkin kanun teklifi (2/19).
• 23.06.1965 tarih ve 634 sayılı kat mülkiyeti kanununun 24. maddesinin değiştirilmesine ilişkin kanun teklifi (2/77).
• 21.06.1987 tarih ve 3402 sayılı kadastro kanununun 26. maddesinin 5. fıkrasının değiştirilmesi ve geçici dört madde eklenmesine dair kanun teklifi (2/78).
• 2908 sayılı dernekler kanununun 34. maddesinin birinci fıkrasının değiştirilmesine dair kanun teklifi (2/376).
• Konya’da “Konya Teknik Üniversitesi” adı altında yeni bir üniversite kurulması hakkında kanun teklifi (2/476).
• 18.03.1924 tarih ve 442 sayılı köy kanununun 20.05.1983 tarih ve 3367 sayılı kanunla eklenen ek 16. maddesinin ikinci fıkrasının değiştirilmesi hakkında kanun teklifi (2/462).
• 09.06.1930 tarih ve 1700 sayılı dâhiliye memurları kanununun değişik İkinci maddesinin (c) fıkrasının değiştirilmesi hakkında kanun teklifi (2/186).
• 28.03.1983 tarih ve 2809 sayılı yükseköğretim kurumlan teşkilatı hakkında 41 sayılı kanun hükmünde kararnamenin değiştirilerek kabulüne dair kanunun 22. maddesinin değiştirilmesine dair kanun teklifi (2/151).
• 14.07.1965 tarih ve 657 sayılı devlet memurları kanununun değişik 36. maddesinin “II. teknik hizmetler” sınıfında değişiklik yapılması hakkında kanun teklifi (2/187).
• 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı kanununun 32. maddesine bir fıkra eklenmesine dair kanun teklifi (2/128).
• 1580 sayılı belediye kanununun 108. maddesine bir fıkra eklenmesine dair kanun teklifi (2/127).
• 2644 sayılı tapu kanunun 22. maddesine bir fıkra eklenmesine dair kanun teklifi (2/106).
• 28.03.1983 tarih ve 2809 sayılı kanunun 22. maddesinin değiştirilmesi hakkında kanun teklifi (2/86).
• 506 sayılı sosyal sigortalar kanununun bazı maddelerinin değiştirilmesine ve bu kanuna ek ve geçici maddeler eklenmesine dair 3395 sayılı kanunun 15. maddesinin kaldırılmasına dair kanun teklifi (2/150).
• 24.04.1969 tarihli ve 1163 sayılı kooperatifler kanununun 46. maddesinin değiştirilmesine dair kanun teklifi (2/3) (kanunlaştı, kanun no: 3476).
• 20.07.1966 tarih ve 775 sayılı gecekondu kanununun 34. maddesinin birinci fıkrasının değiştirilmesine dair kanun teklifi (2/2) (kanunlaştı, kanun no: 3414).
• 2924 sayılı orman köylülerinin kalkınmalarının desteklenmesi hakkında kanunun 11. ve 15. maddelerinin değiştirilmesine dair kanun teklifi (2/161) (kanunlaştı, kanun no: 3763).
• 20.06.1987 tarih ve 3399 sayılı kanunda değişiklik yapılması hakkında kanun teklifi (2/85) (kanunlaştı, kanun no: 3495).
• 08.06.1949 tarih ve 5434 nolu T.C. Emekli Sandığı kanununun 12. maddesinde değişiklik yapılması hakkında kanun teklifi (2/395).
Mevlüt Mülayim’in ağzından: “Sayın Haydar Koyuncu’nun bir başka özelliğini de ifade etmekten mutlu olacağım. Konya Belediyesinde Meclis Üyesi olarak görev yaptığı yıllarda ve TBMM’de Konya’yı temsil ettiği dönemlerde yurdumuza hizmet etmiş değerli kişilerin isimlerinin ebediyete kadar anılması için cadde ve sokaklara verilmesini sağlamıştır. Konya’nın büyük şehir olmasıyla da “Karatay, Meram, Selçuklu” isimlerinin verilmesini teklif etmiş ve gerçekleştirmiştir.”
Türk Parlamenterler Birliği Yönetim Kurulu Üyesi olan Haydar Koyuncu, 01 Aralık 2005 Perşembe günü, kadim dostu Mehmet Acartürk’le buluşup öğle namazına hazırlık yapmak için abdest alacağı sırada kalp krizi geçirmiş ve Vatan Caddesi’ndeki evinde hayata gözlerini yummuştur. Cenazesi 02 Aralık 2005 Cuma günü evinden alınmış, İçeriçumra Kasabası’na götürülmüş ve doğduğu Pir Ahmetli Mahallesi’nde Cuma Namazı’nı müteakip yurdun dört bir yanından gelen dostları ve arkadaşlannında katılımıyla aşırı kalabalık olması nedeniyle Cenaze Namazı İçeriçumra Kasabası’nın Belediye Meydanı’nda Şeker Hocanın kıldırdığı cenaze namazı sonrası dostlarının dualarıyla İçeriçumra Kabristanı’na ebedi istirahatına defnedilmiştir.
Haydar Koyuncu’nun cenazesinin sevenleriyle dolup taşması, Konya’ya bıraktığı maddi ve manevi mirasın en büyük sembolü olarak görülmektedir. Allah rahmetiyle muamele eylesin.
