Konya'da kış yağışlarının önceki yıllara göre artması, geçmiş yıllarda suların çekilmesiyle oluşan yer altı boşluklarının çatı tabakasının çökme sürecini hızlandırarak yeni obruklar meydana gelmesini tetikliyor. Konya Ovası'nda kuraklık ve kontrolsüz kullanımla yer altı sularının çekilmesi, eriyen kalker taşlarının boşluk yaratması ve zeminin çökmesiyle oluşan obrukların son yıllardaki artış hızı dikkati çekiyor. DSİ Konya 4. Bölge Müdürlüğünün verilerine göre, uzun yıllar ortalamasının yüzde 33 üzerinde ve geçen seneden yüzde 50 fazla yağış alan ovada, zeminin yumuşaması, kayaçların erimesi ve toprak ağırlığının artması, yüzeye yakın yer altı boşluklarının obruğa dönüşmesini hızlandırıyor. Konya Kapalı Havzası'ndaki toplam obruk sayısı 2 bin 250'yi bulurken, yağışların etkisiyle önceki yıllara göre bu yıl daha fazla obruk oluşması bekleniyor. Sarayönü, Çumra ve Karapınar ilçelerinde bu yıl 10 yeni obruk oluştuğu belirlenirken, arazi koşulları elverişli duruma geldikten sonra yapılacak arazi taramalarıyla sağlıklı tespitler gerçekleştirilecek. Konya Teknik Üniversitesi (KTÜN) Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Eren, son yıllarda yer altı sularının bir hayli alçalmasıyla obruk oluşumlarının hızlandığı bir döneme girildiğini söyledi. Obrukların çok nadir görüldüğü bölgelerden Sarayönü ilçesinde hafta sonu iki obruk birden oluştuğunu anımsatan Eren, yer altında zamanla oluşan boşlukların tavanını oluşturan katmanın bol yağışlı mevsimlerde daha fazla ağırlaşarak çöktüğünü dile getirdi.
"BU YIL ÖNCEKİ YILLARA GÖRE DAHA FAZLA OBRUK OLUŞABİLİR"
Yer yapısına bağlı olarak obruk oluşum hızının değişebildiğini belirten Eren, şunları anlattı: "Yağışlı yıllarda obrukların oluşumu daha da hızlanır. Islanma nedeniyle üstteki şapkanın ağırlığı artar. Altta boşluk olduğu için yüzeydeki sular o boşluklardan aşağıya süzülür. Bu da üstteki şapkanın daha çok aşınmasını sağlayarak meydana gelen çökmeyle obruk oluşumlarını hızlandırır. Özellikle önümüzdeki aylarda kar sularının erimesi, yüzeye yaklaşan boşlukların üzerindeki çökmeyi öne çeker." Bu yıl geçmiş yıllara göre yağışların oldukça fazla olmasından duydukları memnuniyeti dile getiren Eren, şu değerlendirmede bulundu: "Bu, 'Bölgenin problemleri bitti.' anlamına gelmiyor. Çünkü yer altı sularımız onlarca yıldır aşırı kullanım ve küresel ısınma nedeniyle hızla aşağıya doğru çekilmekte. Hemen bir yıllık yağışla tekrar eski haline gelmesi mümkün değil. Yağışlar böyle devam eder, biz de kullanımımızı azaltırsak belki on yılda sularımız belirli bir seviyeye gelir. Ancak bu yüzey faylanmalarını ve obruk oluşumlarını engelleyebilir. Mevcut yer altı boşlukları nedeniyle bu yıl önceki yıllara göre daha fazla obruk oluşabilir ama bunların sayılarının ne kadar artacağını söylemek şu anda mümkün değil. Bu arazi taramalarıyla net olarak tespit edilebilir."
İKİ OBRUK DAHA OLUŞTU
Sarayönü ilçesine bağlı bir mahallenin yaklaşık 500 metre yakınındaki mera alanında, 4 metre arayla iki obruk birden meydana geldi.
Obruk oluşumunun daha önce gözlemlenmediği ilçeye bağlı Konar Mahallesi'nde, hayvanların otlatıldığı merayı kontrole çıkan muhtar Selçuk Körük, evlere 500 metre mesafede yan yana iki obruk oluştuğunu gördü. Körük, hemen durumu jandarma, belediye ve kaymakamlığa bildirdi.
Jandarma, biri 10 metre derinliğinde, 15 metre çapında, diğeri 20 metre derinliğinde, 7 metre çapındaki obrukların etrafında güvenlik tedbiri aldı. Konya AFAD İl Müdürlüğü ekipleri de obrukla ilgili inceleme başlattı.
Muhtar Körük, daha önce bölgede obruk oluştuğuna hiç şahit olmadıklarını söyledi.
Mahallenin yakınında oluşan obrukları görünce çok şaşırdığını ifade eden Körük, şöyle konuştu:
"Mahallenin kenarındaki çeşme akmıyordu. Neden akmıyor diye şüphelendim ve kontrol etmeye çıkınca tesadüfen gördük. Obrukların mesafesi mahallemize çok yakın. Burada biz hayvanlarımızı otlatıyorduk. Televizyonlarda çok izlerdik, Karapınar ilçesinde çok olduğunu duyuyorduk ama bizim başımıza da geleceği aklımıza gelmedi. Bu bölgede ilk defa gördük, çok şaşkınız. Obruk ilk oluştuğunda içinde su yoktu. İki göçük vardı. Kar suları obrukları doldurdu. Birisi şu anda sudan görünmüyor. İnşallah başka obruklar oluşmaz."
Hayvanlarını otlattığı merada oluşan obruklara 500 metre mesafede evi bulunan Sezgin Bozkurt da "Bu mevki mahallemizin en sık kullandığı mera alanı. Obruk oluşması çok korkutucu. Bayağı da geniş görünüyor. Buralarda hayvanlarımızı otlatıyorduk. Şimdi içimizde bir tedirginlik olacak. Benim evim de buraya 500 metre uzaklıkta. Bu civarı çok fazla kullanmayız artık." diye konuştu.
AA
