Batı Asya ile Doğu Avrupa'nın kesişim noktası olan Kafkasya'da yer alan bir ülke konumunda olan Azerbeycan’dan Konya’ya eğitim için gelen Murad Aghayev, Konya’nın manevi atmosferinin insana huzur verdiğini söyledi.
Öncelikle sizleri tanıyabilirmiyiz?
Merhaba, benim ismin Murad, Aghayev’dir. Azerbaycanlıyım. Lisans eğitimimi Azerbaycan’da Bakü Devlet Üniversitesi’nde, İlahiyat Fakültesi’ne bağlı Dinbilimleri bölümünde aldım. Daha sonra 2017-2020 yılları arasında Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı Tefsir Bilim Dalı’nda yüksek lisans eğitimimi yaptım. 2020 senesinde aynı bölümde doktora eğitimini kazandım ve halen aynı bölümde eğitimime devam etmekteyim.
Konya’yı eğitim için tercih etmenizdeki sebep nedir? Konya ile ilgili görüşleriniz nelerdir?
Türkiye’ye gelene kadar Konya hakkında bilgim yoktu. Daha sonra hocamdan Necmettin Erbakan Üniversitesi hakkında bilgi edindim ve buraya geldim. Zaten Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi köklü bir üniversitedir ve Türkiye çapında tanınmaktadır. Bunun yanında Konya’nın manevi ortamı insana huzur vermektedir. Konuyu kısaca özetlemek gerekirse: Ben Türkiye’ye gelene kadar Konya hakkında çok fazla bilgi sahibi değildim. Sadece şehirdeki üniversiteler hakkında bilgi sahibiydim. Daha sonra Konya’ya geldim ve iyi ki de burayı seçtiğimi gördüm. Konya’nın manevi ortamı, Eğitim için çok iyi şartların olması, öğrencilere yönelik belediye programlarının zenginliyi Konya’yla ilgili düşüncelerimin sabitleşmesine sebep oldu. Ve bundan çok memnenem. Eğer memnun olmasaydım doktora eğitimime burada devam etmek istemezdim. Seni seviyorum Konya’m!
Konya’da eğitimini tamamladıktan sonra ne gibi hedefleriniz var?
Her birimiz bir nevi maraton koşucusuna benzemekteyiz. Şöyle ki, yürüdüğümüz yolun karşımıza neleri çıkartacağını bilmiyoruz. Aynı zamanda her insanın bir amacı, gaysi ve istekleri vardır. Azerbaycan bağımsızlığını yeni kazanmış bir memlekettir. Biz Azerbaycanlı öğrenciler olarak Azerbaycan’daki boşlukları doldurmak için eğitim almaktayız. Yani, eğitimimi tamamladıktan sonra ülkeme geri döneceğim. Azerbaycan İslam’la ilk karşılaşan memleketlerdendir. Bazılarının zannettiğinin aksine Azerbaycan’a İslam VII. yüzyılda gelmiştir. Hz. Osman döneminden beri İslam’la müşerref olan Azerbaycan İslam kültür ve bilim tarihinde büyük rol üstlenmiş coğrafyalardan biridir. Uzun yıllar içerisinde memleketimizin insanş birbirinden güzel e orijinal eserler telif etmiştir. Daha sonra 70 yıl süren Sovyet zulmüyle birlikte bizler kendi kültürümüzü okuyamaz hale geldik. Türkiye’de alacağım yüksek dini eğitim sayesinde vatanımdaki kültür yapıtarını inceleyerek dünyaya tanıtmayı amaçlamaktayım.
Ülkenizin kültürü ve yaşantısı ile ilgili bilgi verir misiniz?
Azerbaycan dünya tarihinde iz bırakan ve eski medeniye sahip çok önemli memleketlerden biridir. Kadim dünyanın ipek yolunun buradan geçmesi bölgenin gelişmesine sebebiyet vermiştir. 7. Yüzyıla geldiğimiz zaman İslam’la ilk tanışan memleketlerden biri Azerbaycan olmuştur. Tarihin belli dönemlerinde istilalara maruz kalmıştır. Buna rağmen Azerbaycan her zaman gelişmeğe ve dünya kültür atlasında kendisine yer edinmeğe devam etmiştir. Azerbaycan denilince ilk akla şiir ve müzik gelmektedir. Tarihçilerin kutbu olarak bilinen Halil İnalcık 2003 yılında yayımladığı “şair ve patron” isimli eserinde bu nüansa temas etmiştir. Bazı kesimler mesnetsiz bir biçimde Fuzuli’yi kendi medeniyetlerinin birer parçası olarak görmektedir. Ancak muhterem şairin Azerbaycan Türkçesinde yazdığı divanı bu delilsiz görüşü çürütmektedir. Ayrıca Nizami, Nesimi, Şah İsmail Hatai gibi büyük şair mütefekkirler yetişmiş bir memleketin müzisyenleri de meşhurdur. Mesela, Üzeyir Hacıbeyov Doğuda ilk operanın yazarıdır. Aynı zamanda Azerbaycan halıları da dünyaca meşhurdur. Bundan başka 1918 senesinde kurulan Azerbaycan Halk Cumhuriyeti doğuda ilk demokratik cumhuriyettir. Kısacası, medeniyetin her dalında büyük eserler veren Azerbaycan aynı zamanda Türk-İslam dünyasında bazı kavramların oluşmasının başını çekmiştir.
Ülkenizde Ramazan’da neler yapılıyor? Ne tür hazırlıklar yapılıyor?
Azerbaycan’da Ramazan, dini duygularla dolu geçilir. Bu ayda oruçlu olan kimseleri iftara davet edilir. Genellikle Ramazan bayramı Azerbaycan’da rengarenk geçer. Bayramın ilk günü bayram namazından sonra her kes mezarlığa giderek mezarlıktaki akrabalarını ziyaret eder. Onları ziyaret ettikten sonra evlerde bayramlaşma faslı başlar. Bayramdan bir hafta veya üç gün öncesine bütün evler temizlenir, bayram için hazırlıklar görülür. Küsülüler barışır ve uzak diyarda olan akrabalar yakın akrabalarının yanına gelerek onlarla bayramlaşırlar. Bunun dışında geri kalan bayramla ilgili dini ritüeller Türkiye’de olduğu gibidir.
YARIN: jemal Abdo
MUHAMMED ESAD ÇAĞLA
