Gıdaların güvenliği noktasında günümüzde tüketiciler çok fazla sorunla karşı karşıya kalıyor. Özellikle bazı market zincirlerinde son kullanma tarihi geçen ve hiçbir gıda güvenliğinin olmadığı ürünlerin fazlalığı gözlerden kaçmıyor. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Gıda Güvenliği Uzmanı Prof. Dr. Nevzat Artık ise, her bireyin gerek kendisi gerekse ailesi için sağlıklı ve iyi yaşayabilme hakkı, yeterli yaşam standartlarına sahip olma hakkı, beslenme ve gıdaya ulaşım hakkının bulunduğunu vurgulayarak gıda olmadan insanların yaşamlarını sürdüremeyeceklerinin bilinen bir gerçek olduğunu belirtti.
REKABET GÜCÜNDEN KAYNAKLI HATALAR YAPILIYOR
Gıda Standartları Ajansı tarafından gıda sahtekârlığının, “tüketiciyi aldatma niyetiyle ve ekonomik kazanç için kasıtlı olarak gıdayı piyasaya arz etmek” olarak tanımlandığını anlatan Prof. Dr. Nevzat Artık, ayrıca bu kavramın “ekonomik olarak bir çıkar sağlamak amacıyla gıdaya yapılan yasa dışı müdahale” olarak da ifade edildiğinden bahsetti. Müdahalelerin, gıdanın değerini olduğundan yüksek göstermek veya ucuz benzerlerinin ilavesiyle maliyetini düşürmek şeklinde olabildiğini aktaran Prof. Dr. Nevzat Artık, “Gıda güvencesi ve gıda güvenliği perspektifinden taklit ve tağşiş, gıda sahtekârlığının bir alt kategorisi olarak ele alınıyor. Hem Türkiye’de hem de Avrupa Birliği’nde, gıda sahtekârlığı, bir çeşit suç olarak tanımlanıyor. Gıda endüstrisindeki firmaların tamamının taklit veya tağşiş yapıyor izleniminin oluşturulması doğru değildir. Dünyada ve Türkiye’de taklit ve tağşiş genellikle kayıt dışı firmalar tarafından gerçekleştiriliyor. Türkiye’de çok sayıda gıda üretim tesisi bulunuyor. Ancak, rekabet gücü, ticari gelir kaygısı, mevzuata uyum, artan talep, kaynak yetersizliği gibi nedenlerle maalesef sıklıkla taklit ve tağşişe başvurulduğu gözlemleniyor. Üretici tarafından gıdanın kasıtlı olarak seyreltilmesi, içeriğinin yanlış tanıtılması veya etiketlerinde yanlış ya da yanıltıcı beyanlar bulunması örnek olarak verilebilir” şeklinde konuştu.
BU KONUDA EĞİTİM VE VİCDAN ÇOK ÖNEMLİ!
Çağın en önemli hukuki sorunlarından birisinin gıda güvenliği ve dolayısıyla gıda mevzuatına duyulan ihtiyaç olduğunu kaydeden Prof. Dr. Artık, dolayısıyla gıda güvenliği açısından hile ile üretilip satışa sunulan gıdaların ticaret hayatına sokulmasının sadece bireysel değil; toplumsal açılardan da telafisi güç ve imkansız zararlara, hatta halk sağlığı sorunlarına, haksız kazanç eldesi ve haksız rekabet oluşturduğunun altını çizdi. Prof. Dr. Artık, gıda güvenliğini tehdit eden unsurların, gıda zincirinin herhangi bir basamağında ortaya çıkabildiğini söyleyerek, “Bu nedenle gıda zinciri boyunca etkin bir kontrolün gerçekleştirilmesi önemlidir. Gıda üretiminin bu alandaki kuralları ihlal etmeyecek ölçüde güvenliğe sahip olması, kaliteli beslenmenin insanların biyolojik, fiziksel ve ruhsal gelişimini etkilemesi önem arz ediyor. Devletin, kaliteli ve yeterli gıda ihtiyacının teminatı olması gerekiyor. Güvenli gıda üretiminde, taklit ve tağşişin engellenebilmesi için mevzuatın detaylı olarak hazırlanmasında, tecrübeli ve bilgili kişilerin rolü oldukça önem taşıyor. Devletin gıda denetim mekanizmasında da yine aynı şekilde eğitimli ve tecrübeli kişilerin yer alması gerekiyor. Ayrıca tüketici farkındalığının arttırılabilmesi adına; gıda maddelerinin içerikleri, gıda katkı maddeleri gibi konularda, tüketiciye yeterli düzeyde eğitimlerin, seminerlerin verilmesi şart. Bilinçli tüketicilerin oluşturulması, taklit ve tağşiş konusundaki mücadelede oldukça önem taşıyor. Hukuki sorumluluk ve tüketicinin bilinçlendirilmesi ile birlikte, tağşiş ve taklidi önleminin en etkin yolu, gıda endüstrisindeki işverenlerin ve sorumlu yöneticilerin; eğitimli, bilinçli ve vicdani sorumluluğa sahip kişiler olmasıdır” ifadelerini kullandı. Prof. Dr. Artık son olarak, “Gıda fiyat ve kalite ilişkisine tüketiciler dikkat etmelidir. Çok ucuz satılan bir gıda mutlaka taklit ve tağşişli bir gıdadır. Tüketiciler bunu satın almayarak devletin denetimine katkıda bulunmalıdır. En iyi denetçi tüketicidir” diye ekledi.
