Eskilerin güzel bir sözü var (Hangisi güzel değil ki...), derlerdi ki, 'Geçmiş zaman olur ki hayali cihan değer.' Evet de kaç cihana değer, onu söylememişler. Şubat ayının on dördünü, eskimeyen eski yazarlarımıza bir vefa borcunu, hepimizin borcunu ödemeye ayıracağım. Biz, onlara olan borcumuzu ödemezsek yarınkiler de bizi unutur; unutmak ne demek katlinize ferman çıkarırlar. 

Eskiler yazılarında; müstear ad, iğreti ad veya takma ad dediğimiz, aslında kimliklerini bir dereceye kadar gizleyen  adlar kullanırlardı. Bu adların bazılarını çözmek çok zordu. Mesela takma ad olarak kullanılan Yolcu kimin adı olabilirdi? Buna karşılık bir gazetenin sürekli okuyucuları Ce-Mir adını kolaylıkla çözebilirlerdi. Kim miydi bu Ce-Mir? Celaleddin Kişmir! Benim de böyle  birkaç takma adım var, bilim dünyası hepsini biliyor, onun için şimdilik yazmayayım. 

Bugün size 42 yıl önceki bir yazıdan söz edeceğim. Yazarı mı? Demin çıtlatmıştım: Yolcu! Eğer yolcumuzun kim olduğunu merak ediyorsanız kimliğini ilerleyen satırlarda açıklayacağım. Yazarımız, Yeni Konya Gazetesinde tam 69 gün süren bir dizi yazısı yayımlamış. Sütunun başlığı şöyle: Beş Öğretmen-Yazardan Bir Demet Anı. Biz, yazının son tefrikasıyla ilgileneceğiz. O yazının başlığı yani alt başlık ise Onlar ve Biz adını taşıyor: 06 Haziran 1972.

Başlıkta onlar olarak dile getirilen kimler acaba? Bugün hayatta olanları var mıdır? Bizler kaçını şöyle veya böyle tanıyoruz? Öncelikle yer verilen 32 adı sıra ile ele alacak, bazıları için gerektiği yerlerde biz alt satırda yatık karakterde ve [   ] içinde ek bilgiler vereceğiz. Ne yazık ki bütün büyüklerimiz aramızda değiller, hepsine rahmetler gönderiyorum.

***

1.Celil (O çağda Konya Maarif Müdürü),

 [Hakkında herhangi bir bilgim yoktur.]

2. Naci Fikret Baştak (Yeni Fikir dergisi sahip ve başyazarı, öğretmen-yazar, düşünür, bilgin),

 [Mevlâna Alanı'nda, yıkılan Dergâh Oteli ile Kültür ve Turizm Müdürlüğünün arasında sokak ki merhum A. Sefa Odabaşı'nın sohbethanesine giderdi, Naci Fikret Baştak adını taşır.]

3. Ahmet Necati Atalay (Akifpaşa Okulu müdürü, yazar, emekli öğretmen),

 [Konya ağzı üzerine yaptığı derleme ve değerlendirmeleri çok önemlidir; biz onlardan yararlanarak makale ve bildiriler hazırladık. bk. Konya Ağzı Üzerine Yazılar (2012) adlı kitabımız.   

4. İsmail Zühtü (Anadolu Nümune-i İntibah Mektebi müdürü, Millî Kütüphane memuru, öykü yazarı, öğretmen, hattat),

 [Onunla ilgili madde,  Konya Ansiklopedisi için tarafımızdan kaleme alınmıştır, bk. C. 4)]

5. Namdar Rahmi Karatay (Öğretmen-yazar, ozan, pedagog, düşünür),

['Geçti Bor'un Pazarı, sür eşeği Niğde'ye' mısraı size onu hatırlatacaktır.]

6. Sadrettin Rahmi Karatay (Ziraatçı, memur, yazar),

7. Mehmet Zeki Dalboy (Öğretmen, yazar, araştırıcı, folklorcu),

 [Silleli âşıklarla ilgili kitabını hatırlayalım.]

8. Naim Hazım Onat (Müderris, öğretmen, yazar, ozan, dilci, milletvekili),

 [Türk dili ve Arapça arasında bağ kuran bir kitabı olabilir mi?]

9. Hasan Rüştü (Öğretmen, yazar, ozan, Konya Eski Eserler Müdür Yardımcısı),

 [Yanılmıyorumdur herhâlde, 'Kel şair' diye bilinen zat bu değil miydi?]

10. Osman Nuri Oral (Maarif emini, yazar, terbiyeci, Konya Kız Öğretmen Okulu pedagoji öğretmeni, emekli),

11. Mehmet Muhlis Koner (öğretmen, yazar, düşünür, maarif müdürü, eski belediye başkanı),]

 [Günümüzün avukatlarından, şehrimizin renkli simalarından yazar Özgen Küçükkoner'in dedesidir. ]

12. Sadettin Nüzhet Ergun (Konya Erkek Öğretmen Okulu edebiyat öğretmeni, yazar, ozan, edebiyat tarihçisi),

 [Konya Vilayeti Halkıyyat ve Harsıyyatı adlı ünlü eserin iki hazırlayıcısından biridir. Oğlu, Konya Lisesi birinci sınıfında okurken sınıf arkadaşımızdı.]

13. Ali Kemali (O zaman Konya'da bulunan mülkiye müfettişi),

14. Tevfik Nevzat ( O zaman Konya'da İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Müdürü, ozan, yazar),

15. Muzaffer Hâmit Yardımcı (Ozan, yazar, diş tabibi),

16. Raşit Arif Usman (Öğretmen, ozan, emekli),

 [Burada yer alan 32 büyüğümüzden sadece Usman Bey'i yakından tanırdım. Kendisi, benim, Konya Lisesi Orta Kısımının birinci sınıfında öğrenci olduğum 1951-1952 Öğretim Yılı'nda Türkçe öğretmenimdi. Dolayısıyla her hafta birkaç dersimize gelirdi. Yiğit namıyla anılır derler, hocamızın da bıyığıyla ilgili bir adı vardı. :1897-1977. Oğlu Av. Fakir Usman da eli kalem tutan aydınlarımızdandı.]

17. Gökpınar- Edip Ali Bakı (O zaman Konya Erkek Öğretmen Okulu Fransızca öğretmeni, yazar),

18. Şahabettin Uzluk (Mimar, öğretmen, emekli),

 [Bir sonraki sırada yer alan kardeşiyle birlikte Konya'nın köklü ailelerinden birine mensuptu. Annesi tarafından Mevlâna soyuna dayanırlar: 05 Mayıs 1900-04 Temmuz 1989. Merhumun eşi Nimet Uzluk Hanım'la da dostluğumuz vardı.]

19. Feridun Nafiz Uzluk (Yazar, editör, Dr., profesör),

 [Türk Tıp Tarihi profesörü olup Selçuklu dönemiyle de yakından ilgiliydi: 1902-27 Eylül 1974]

20. Eyüp Hamdi (O zaman Konya Erkek Öğretmen Okulu pedagoji öğretmeni, Terbiye Postası dergisinin sahibi),

21. Memduh Yavuz Süslü (Öğretmen, yazar, emekli),

22. Mehmet Ferit Uğur (Öğretmen, yazar, araştırıcı, eski maarif müdürlerinden),

 [Sadettin Nüzhet'in, adını andığımız eserinin ortak yazarıdır.]

23. Ahmet Âsım Çelik (Yargıç, avukat, yazar, ozan),

24. Celile Nizamettin (Öğrenci, Mevlâna soyundan),

25. Azmiye Âsım (Öğretmen, ozan, öykü yazarı),

26.  Galip Fuat (Ozan, sonra tiyatro sanatçısı),

27. Mehmet Sabri (Ziraatçı, öğretmen, ozan, memur),

28. A. Sabri - Afif Evren (Eski gazeteci, yazar),

 [Yararlandığımız kaynağın yazarıdır. Uzun süre Babalık gazetesinin yayınında sorumluluk üstlenmiştir. Karaca Oğlan ile ilgili derleme ve yayınları onu kalıcı kılmıştır.]

29. Nurettin Rüştü Büngül (Ozan, antikacı, tüccar),

 [Çiçeklerle ilgili kitabını yeniden yayımlayan kişi Prof. Dr. Nazım Hikmet Polat olabilir mi?]

30. M. Mesut (Araştırıcı, Konya Millî Kitaplık memuru),

[Konya ve çevresinin yer adlarıyla ilgili çalışmaları vardı.]

31. Gaffar Totaysalgır (Öğretmen, araştırıcı),

32. Mithat Şakir Altan (Öğretmen, yazar, avukat, milletvekili).

[Konya Halkevi Başkanlığı da yapmış olmalı!]

Bu adlar arasında üç de milletvekilimiz var: Altan, Karagülle ve Onat. Bazı adlar, resmî görevleri gereği Konya'da bulunmaktadırlar: Celil (Maarif müdürü), Ali Kemali (Mülkiye müfettişi), Nevzat Tevfik (Tekel müdürü). Üçünün de soyadları verilmemiştir, bu da onların görevlerinin 1934'ten önce olduğu anlamına gelmektedir. Biri öğrenci, öbürü öğretmen olan iki hanım da dikkatlerinden kaçmamaktadır: Celile Nizamettin ve Azmiye Âsım. Daha da ilgi çekici olan bir yön ise, S. R. Karatay ile Mehmet Sabri'nin ziraatçı olmalarıdır.

***

1972 yılında yayımlanan bir yazıdan yola çıkarak 42 yıl geriye gittik. Acaba bundan 42 yıl sonra yani 2056 yılında birileri çıkıp da, 'Bundan 42 yıl önce Konya'mızın kültür hayatında şu şu adlar vardı.' diyecek mi? Bu satırların yazarı üç 25 yaşının içinde olduğuna göre görmesi imkânsızdır. Ancak genç kuşak o yılı görebilir de bir yazı yazılmışsa görebilir. Yazılmayan  yazıyı kim görebilir ki!..