Çocuğun, gerek bedenî, gerekse aklî ve hatta rûhî gelişimi için oyun çok önemlidir. Eski ve yeni bütün terbiyeciler, bu hususta ittifak ederler. Peygamber Efendimiz çocukların oyun oynaması ve oynatılması konusunda tavsiyelerde bulunmuştur. Bir Hadîs-i şerîfinde: “Çocuğu olan, onunla çocuklaşsın.” (Kenzul-Ummâl) buyurmuştur.

Efendimizin hizmetinde olan Hazret-i Enes, Rasûlullâh’ı “çocuklarla şakalaşma (ve onları eğlendirme de) insanların en ileri olanı” diye tavsîf eder.

Ayrıca İslâm âlimlerinden İmâm-ı Gazâlî ve diğer terbiyeciler, çocuğa eğlence imkânı tanınmadan devamlı dersle meşgul edilecek olursa, “kalbinin ölüp, zekâsının söneceğini” belirtirler.

GÜZEL TERBİYE EDİLME HAKKI

Âyet-i kerîmede buyrulur:

“Ey îmân edenler! Nefislerinizi ve âilelerinizi, yakıtı taşlar ve insanlar olan ateşten koruyun!” (et-Tahrîm, 6)

Peygamber Efendimiz de buyurmuştur:

“Bir baba, evlâdına güzel terbiyeden daha güzel bir mîrâs bırakamaz!”

EŞİT MUAMELE HAKKI

Ahmet bin Hanbel’den gelen bir rivayette ise, Efendimiz:

“Çocukların, senin üzerindeki haklarından biri, onlara eşit davranmandır.” buyurmuşlardır.

Bu hadislere dayanan âlimler, çocuklar arasında, bir ebeveynin “ihsan ve atiyyeden tut, öpücüğe varıncaya kadar, zâhire akseden her şeyde eşit davranmasının şart olduğu” hükmüne varmışlardır.

FARZ-I AYN İLİMLERİ ÖĞRENME HAKKI

Bir baba, çocuğuna, “zarûrât-ı dîniyye”yi, yani en az îmanını koruyacak ve dînî vecibelerini yerine getirebilecek kadar dînî bilgiyi öğretmelidir. Kendisi öğretemiyorsa, öğretecek ehil ve güvenilir bir hocaya teslim etmelidir. Bu, evladının hem dünya, hem de âhiret saâdetini düşünen her babanın en mühim vazifesidir.

Âyet-i Kerîmede şöyle buyrulur:

“Ehline namazı emret. Kendin de ona sabır ile devam et!” (et-Tâhâ, 132)

Hadîs-i şerîflerde de şöyle buyrulmuştur:

“Çocuğun babası üzerindeki haklarından birisi de aklı erince, ona namazı öğretmesidir.”

“Çocuğun babası üzerindeki hakkı, ona yazı, yüzme, atıcılık öğretmesi ve sadece temiz olanlarla rızıklandırılmasıdır.”

EVLENDİRME HAKKI

Ebû Hüreyre’den gelen bir rivâyette Peygamber Efendimiz şöyle buyurmuşlardır:

“Çocuğun, babası üzerindeki bir hakkı, büluğa erince evlendirilmesidir.”

Bir başka hadîs-i şerîfte ise, vakti geldiği hâlde evlendirilmezse ve bu durum, gencin günah işlemesine sebep olursa, bundan baba sorumlu tutulmaktadır:

“Kimin bir çocuğu olursa, ismini ve edebini güzel yapsın. Büluğa erince de onu evlendirsin. Çocuk, büluğa erdiği hâlde evlendirilmez, o da bu yüzden bir günâh işlerse bunun günahı baba üzerinedir.”