Teknolojideki gelişim, neredeyse her sektörü içerisine alarak, insan hayatını kolaylaştırıyor. Sunmuş odluğu kolaylıkların yanında aynı zamanda bazı zararlarının da olduğu bilinen ve bu yüzden ‘bilinçli kullanım’ gerektiren teknoloji, tarım alanında da yeniliklere neden oldu. Tarımdaki makinelerden zirai ilaçlara kadar birçok alanda ürünlerin üretiminden tüketiciye ulaşmasına kadar birçok alanda kullanılan teknoloji, bazı alanlarda ise yanlış kullanılmasıyla insan sağlığına olumsuz etki edebiliyor. Bunlardan bir tanesi olan ve çapa kullanımı gerekmeksizin yabancı otlarla mücadele eden ‘ot ilacı’ kullanımının da doğru tercih edilmezse insan sağlığına zarar verebileceğini belirten Gıda Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Gıda Mühendisi M. Hulusi Ada, ilacın dozunun doğru ayarlanması ve bu sürecin de üreticiler tarafından takip edilmesi gerektiğini söyledi.
KİMYASAL MADDELERDEN OLUŞUYOR
Yabancı otlarla mücadelede kullanılan ve aynı zamanda toprağın havalanması amacıyla bir alet yardımıyla toprağın üst yüzeyinin kazılmasıyla tarımda önemli bir yeri olan çapalama işlemi, geçmişte çapa aletleriyle insan gücüne ihtiyaç duyularak yapılırken günümüzde ise daha az insan gücü isteyen çapa makineleri tarafından yapılabiliyor. Diğer bir alternatifin ise ‘ot ilacı’ adı verilen herbisit olduğunu ifade eden Gıda Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Gıda Mühendisi M. Hulusi Ada, ot ilacının yabancı otları öldürmede veya normal gelişimini önlemede kullanılan kimyasal maddelerden oluştuğunu söyledi.
TARİHTE FARKLI ÜRÜNLER DE OT İLACI OLARAK KULLANILDI
Özellikle çapalama gibi uğraştırıcı bir işlemden kurtulmak için geçmiş yıllarda insanların farklı yollar denediğine işaret eden Ada, tarihte tuz ve metal tuzları gibi ürünlerin ot ilacı olarak kullanıldığını ancak bunların bir kısmının toprakta kalıcı olmaları, toksisite ve yeraltı suyu kirliliği endişeleri nedeniyle yasaklandığını ve gözden düştüğüne işaret etti. Ada, geleneksel yöntemlerle üretilen gıdaların daha sağlıklı olduğunu ancak artan dünya nüfusu ve artan gıda talebi göz önünde bulundurulduğunda daha fazla üretim yapmak adına geleneksel yöntemlerin terk edildiğini belirtti.
‘KULLANILAN İLACIN TÜRÜ ÇOK ÖNEMLİ’
Günümüzde de sıkça tercih edilen zirai ilacın yaygın olarak ‘yabani ot öldürücüler’ olarak bilindiğini ifade eden Ada, ot ilaçlarının da kendi içinde farklı çeşitleri bulunduğunu söyledi. Ada, konuyla ilgili, “Ot ilacı dediğimiz herbisitler, seçici ve seçici olmayan olarak gruplara ayrılır. Seçici herbisitler, belirli yabani ot türlerini kontrol ederken istenen mahsulün zarar görmemesine olanak tanır; ancak seçici olmayan herbisitler atık alanları, endüstriyel ve inşaat alanlarını, demiryollarını ve demiryolu setlerini temizlemek için kullanılabilir. Yani temas ettikleri tüm bitki materyalini öldürür. Diğer önemli ayrımlar ise, artık etki olarak da bilinen kalıcılık, alım yolları ve etki mekanizmasıdır.” diye konuştu.
KISA VE UZUN VADEDE İNSAN SAĞLIĞINI TEHDİT EDİYOR!
Ot ilacı pestitlerin kullanılmasının kısa vadede işgücü kazancı ve verim artışı olarak olumlu etkilerinin olduğunu belirten Ada, uzun vadede ise insan sağlığında yarattığı olumsuzluklar nedeniyle ciddi riskler teşkil ettiğini dile getirdi. Ada, “Tarımda ot ve böcek mücadelesinde doğal yöntemlerle mücadeleye geçilmesi, ciddi anlamda insan sağlığı ve gıda güvenliği için önem arz etmekte. Ot ilaçlarının insan sağlığı üzerinde ciddi etkileri vardır; örneğin uzun süre glyofosfat maruzatı; DNA mutasyonu, kronik böbrek hastalıkları, hormonal dengede bozulma, sinir sisteminde ve beyinde tahribat gibi uzun vadede kalıcı hasarlara; kısa vadede ise ciltte tahrişler kusma gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilmekte.” ifadelerine yer verdi.
BİLİNÇLİ ÜRETİCİ, EN BÜYÜK ETKEN!
İlaç ve hormanların gözle ya da tatla algılanamayacağına işaret eden Ada, ilacın mahsulden arındırılması konusunda en önemli görevin çiftçilere düştüğünü söyledi. Ada, eğitim almış çiftçilerin pestisitleri doğru zaman ve doğru miktarlarda kullanması, hasat süresine dikkat etmesi, ürünü üzerinde yazılı olan ürünler için doğru dozda kullanmasının pestisitlerin insan sağlığını olumsuz zarar vermesi konusunda büyük rol oynayacağını sözlerine eklerken, Türkiye’de herbisitlerin kullanım alanları, dozajları, yarılanma ömrü ve güvenlik bilgilerinin Tarım ve Orman Bakanlığı Bitki Koruma Ürünleri Dairesi Başkanlığı tarafından yapıldığını dile getirdi.
‘BOL BOL YIKAYIN’
Tüketicilere de tavsiyelerde bulunan Ada, “Bizler tüketici olarak göz muayenesi, tat ve koku ile varlık ve yokluklarını anlamamız mümkün değildir. Yalnızca aldığımız sebze ve meyveleri tüketmeden önce bol su ile yıkamamız önem arz etmekte. Ayrıca meyve ve sebzelerin karbonatlı veya sirkeli sularda bekletildikten sonra durulanarak tüketilmesini öneriyoruz.” şeklinde konuştu.
HACER CEYLAN
