Nostaljinin 40 yıl önce bir çeşit hastalık olarak kabul edildiğini biliyor muydunuz? Bazı kişilerin göçmen psikozu olarak adlandırdığı nostalji Yunanca'da ait olduklarına dönmek anlamına geliyor. En çok da ait olduğuna dönmek ifadesi hoşuma gitti. Ancak tüm bu tanımlamaların içinde bir patoloji ya da en azından bir hüzün var. Şimdiki anlayışımızla ise nostalji geçmişe duyulan özlem olarak tanımlanabilir.
Yakın zamanlardaki araştırmalar nostaljik duyguların, psikolojimiz için iyi olduğunu ortaya koymuş. Southampton Üniversitesi'nde 2006 yılında yapılan bir çalışmada nostaljik düşüncelere eğilimi olanların mutluluk ve özgüven skorlarının daha yüksek olduğu bulunmuş.
Kuzey Dakota Devlet Üniversitesi'nden Prof. Clay Routledge ve arkadaşlarının yaptığı araştırmalara göre, nostalji büyük oranda psikolojik olarak olumlu bir durum. Eski hatıralar kişilerin iyi hissetmelerini sağlıyormuş Hatta ölümle ilgili kötü düşünceleri bile uzaklaştırıyormuş. Nostalji, duygusal silahlanmamızın keşfedilmemiş büyük bir gücü olabilirmiş ki ben kesinlikle böyle olduğuna inanıyorum.
Bir kaç yıl önce, mezun olduğum Kadıköy Anadolu Lisesi'ne 25. yıl kutlama töreni için gidip yıllar öncesinden gelen arkadaşlıkları tekrar yaşadığımda bunu çok güçlü bir şekilde hissettim. Geçen 25 yıl boyunca pek çok arkadaşımla görüşmüştüm. Ancak bu görüşmelerimizde hep yakın zamanları konuşurduk. Oysa ki bu 25. yıl gerçekten bir nostalji yaşamamıza neden oldu hepimizin! Hani Çocuklar gibi şendik bizim için söylenmişti sanki. Bir zaman makinesine binmek gibi belki diye düşünürken Chicago'daki Loyola Üniversitesi'nde psikoloji profesörü Fred Bryant'ın yazdıklarını okudum. Nostaljinin bir çeşit zihinsel yolculuk olduğu konusuna ikna olduk. Geçmişe gitmemizi ve oradaki duygularımızı bugüne getirmemizi sağlıyor. demiş. Çok doğru gerçekten! Son 1 aydır geçmişin bütün güzel duygularını ve hatta o delikanlılığı hissetmek o kadar keyifli ki! Prof. Bryant'a göre aslında geçmişte yaşadığımız duyguların aynısını da hissetmek zorunda değiliz. Hatta daha da güzeli o hatıraları düşünürken yaşadığımız duygu harika bir tatmin duygusu ile karışık bir sevgi ve hatta aşk benzeri bir duyguymuş! Yani aslında zamanında hissettiğimizden çok daha güzelmiş.
Nostaljik düşüncelerin başka olumlu bir yönü de kimliğimizi şekillendirmede önemli bir rol oynamasıymış. Prof. Routledge'ın söyledğine göre hatıraların kendimizi nasıl gördüğümüz konusunda pek çok olumlu etkisi varmış. Bu hatıralar sayesinde hayatımızın amaç ve anlam dolu olduğunu hissedebiliyormuşuz. Bu sayede de motivasyonumuz ve özgüvenimiz artıyormuş. Bu arada her konuda olduğu gibi bu konuda da kadın ve erkekler birbirlerinden farklıymış. Erkekler geçmişi bir çeşit kaçış olarak kullanma eğilimindeyken, kadınlar daha ziyade bugünkü sorunlara çözüm bulmak için geçmiş deneyimlerden faydalanıyorlarmış. Bunu ben değil araştırmalar söylüyor
Nostalji hepimizin sık sık yaşadığı ve oldukça rahatlatıcı bir duygu. Southampton Üniversitesi'nden Dr. Tim Wildschut'un söylediğine göre nostaljik duygular yalnızlığın bile üstesinden gelmemize yardımcı oluyormuş. Şimdi de gelecek konusunda daha olumlu hissetmemizi sağlayıp sağlayamayacağını araştırıyorlarmış. Ben 25 yıl öncesine dönerek yaşadığımız duygular sayesinde araştırmalarının sonucunun kesinlikle olumlu olacağını söyleyebilirim.
Kaynaklar:
- Rosie Ifould. 17 May 2012. https://psychologies.co.uk/self/why-memories-can-boost-our-mood.html
- Psychologies. 13 May 2014. https://psychologies.co.uk/nostalgia-gives-you-more-positive-outlook
