Osman Hamdi Bey’in önemli ve çok tanınan eseri Kaplumbağa Terbiyecisi, Osmanlı döneminin de değerli eserlerinden. Hamdi Bey tablonun iki faklı versiyonunu çizmiştir. Bunlardan biri 1906 diğeri ise 1907 yıllarına aittir. Tablonun baş rolleri kaplumbağaların, Lale Devri’nde sırtlarına mum dikilerek aydınlatma görevi gören kaplumbağalardan esinlendiği düşünülür.
Tablonun ortasında elinde ney, sırtında nakkare (iki değnek ile çalınan küçük bir davul) ile ayakta duran sakallı bir adam görürüz. Mavi çiniler ile kaplı bir oda da adamın etrafında yaprak yiyen kaplumbağalar görüyoruz.
Tablonun anlamı ve yorumu, birçok farklı şekilde ele alınmıştır. Tablonun anlamı üzerine farklı tezler var. Bunlardan biri; tabloda yer alan adamın bir aydın olduğu ve geri kalmış bir toplumu geliştirmek için uğraşan fakat yorgun ve umutsuz biri olduğu.
Bir diğer düşünce ise adamın elindeki ney ve sırtındaki davuldan yola çıkarak toplumu sanat ile geliştirme, iyileştirme çabasını simgelediği. Kaplumbağaların ilgisiz ve yavaş halleri ise toplumun isteksizliğini temsil ettiği düşünülür.
Adamın, neyi ve nakkaresi dervişliğin bir sembolü olarak da anlamlandırılıyor. Bu tezde ise kaplumbağaların, dervişin terbiye etmek için çabaladığı arzuları ve nefsi olduğu düşünülür.
Tabloda, renklerin, motiflerin ve ışığın ustaca kullanıldığı görülür. Tabloda, kırmızı, mavi, yeşil, sarı, beyaz, siyah gibi canlı ve zıt renkler hakimdir. Tablonun arka planında, Yeşil Cami’nin üst katındaki bir oda olduğu düşünülen, mavi çinilerle süslü bir duvar vardır. Çinilerde, geometrik, bitkisel ve hayvansal motifler yer alır. Pencereden giren ışık, adamın yüzünü, giysisini ve kaplumbağaları aydınlatır. Tabloda, ışık ve gölge oyunu ile derinlik ve hacim sağlanmıştır. Tabloda, her türlü gereksiz ayrıntıdan kaçınılmış, yalınlık ve sadelik ön plana çıkarılmıştır. Tablo, sanatsal açıdan çok başarılı bir başyapıt olarak değerlendiriliuor diyebiliriz.
Tablonun önemi ise, Osmanlı sanatının ve kültürünün son dönemlerini yansıtması, Osmanlı aydınının ve toplumunun durumunu eleştirmesi, Osmanlı kültürünün öğelerini ve sembollerini kullanması, renk, motif ve ışık gibi sanatsal unsurları ustaca kullanması, yalınlık ve sadelik gibi estetik değerleri vurgulaması, Osman Hamdi Bey gibi önemli bir sanatçının eseri olması gibi nedenlerle büyük bir öneme sahiptir.