Araştırmacı Yazar Muzaffer Tulukcu, ‘Akören Tarihi’ başlığıyla yazdığı yazı serisinde bu hafta evlatlık verilen Akörenlileri işledi. Yoksulluk, babasızlık ya da farklı nedenler dolayısıyla evlatlık verilenlerin hikayesini aktaran Tulukcu, evlatlık verilenlerin gittikleri köy ve yöreye göre aldıkları lakapları da sıralıyor.
FOTO ALTI: Akören de doğan Patron (Mehmet Özdil)in ömrü Ankara da geçmişti.
MEHMET ALİ AYÇİÇEK (ÇOBAN)
1928 yılında Akören'de doğan M. Ali Ayçiçek (Çoban)’ın babası Sakallı lakaplı Osman Çoban, annesi ise Bozkır Harmanpınarı (Meyre) köyünden Mireli Fatma hanımdı.
1932 yılında aile yuvası bozulunca anne Mireli Fatma , tek çocuğunu alır ve Konya'ya gider. O günlerin meşhur yeri Eski Garaj yaknı Kayıklı Kahve’nin yanındaki Hacı Ümmetin Abdurrahim'in Hanı’na bırakır. Sonrasında da 2. eşi Seyit Çalışır’ın memleketi Kayadibi’ne gider. (Givrat)
FOTO ALTI: Akören in Kapcı Mahmud'u (Mahmut Gülcan).
Hiçbir şeyden habersiz henüz 4 yaşını bile doldurmayan küçük M. Ali’yi, Han sahibi Hacı Mehmet birkaç gün misafir ettikten sonra, çocuğu olmayan aynı anda nalbantlık yapan Uzun Mehmet lakaplı Mehmet Meramlı’ya evlatlık verir.
Çocukluk sonrası gençliği Meram Selver Mahallesi'nde 20 dönüm arazide çalışarak geçen M. Ali’ye 1934 yılında çıkan Soyadı Kanunu ile AYÇİÇEK soyadı verilmiştir. Yıllar geçer askerlik çağı gelince Akören Jandarma Karakolu araştırma sonrası Givrat'ta olan annesine ulaşır.
FOTO ALTI: Akören nin tarihçisi Herodot lakaplı Arif Bilge.
Anne Fatma hanım bunun üzerine Konya'ya gider ve çocuğunu bıraktığı hana varır, soruşturma sonrası delikanlı olan oğlu ile görüşür Bir hafta Konya'da misafir olan anne usul usul olanları oğluna anlatır ve bu vesileyle asker adayı M. Ali gerçeği öğrenir. Kabullenmek zordur, ama yapacak bir şey de yoktur.
FOTO ALTI: Akören nin Çerci Memed'i Mehmet Ersoy.
Karakoldan arandığını öğrenen M. Ali Ayçiçek o günün şartları çerçevesinde otobüs ile Çumra'ya yola çıkar otobüste tanıştığı, Havanın Osman akrabası çıkar. Çumra sonrası akrabası ile yayan olarak Akören'e geçerler. Havanın Osman yol arkadaşını alır ve M.Ali Ayçiçek'in kardeşi Sakallı’nın Murat Çoban’ın kapısını çalarlar. Murat Çoban yabancıyı görünce - Beklediğim hizmetkarımı getirdin. Sözü üzerine Osman -Hizmetkar değil kardeşini getirdim. Sözü ile Murat Çoban şaşırır, konuyu öğrenince de ağlaşırlar ve iki kardeş birbirine sarılırlar.
FOTO ALTI: Akviran Kültürspor Kaptanı Selçuk Erdiril 3 nolu sahada ayakta sağ köşede.
Bir hafta Akören'de kalan M. Ali Ayçiçek Jandarma Karakolu’na gider askerlik işini halleder, hısım akrabasını ziyaret eder onlarla tanışır, hasret giderir. Akören'de bir düğüne rast gelir, memleketi hakkında fikir sahibi olur.
Aslı Çoban soyadı olup, Konya'ya evlatlık verilen M.Ali Ayçiçek halen Konya'da Orman Müdürlüğü karşı sokağında emekli hayatını sürdürmekte .
İlk hanımı Teslime’den Bahattin ve Mehmet, ikinci hanımı Elmas'tan Emine ,Osman ve Şükran adında toplam 3 oğlu, 2 kızı var .
FOTO ALTI: Annesi Bozkır Sazlı dan geldiği için Sazlının Durmuşali lakabını alan Durmuş Ali Bıyıkcı.
İBRAHİM ERDİREN (KARATAŞ)
Hacıkara'nın Ahmet Karataş 7 yıl felçli yattıktan sonra 1935 yılında vefat eder. Dul kalan Fadimana hanım bir süre sonra Yağcının Mehmet Çağlar ile evlenir.
Babadan Hasan Ali, İbrahim ve Ramazan yetim kalır.
Büyük olan Hasan Ali hayat mücadelesine Akören'de devam eder. Küçük olan Ramazan ise evlatlık verildiği Pamukcu’dan kaçar ve toprağı Akören'e döner.
FOTO ALTI: Bozkır ın Yazdamı köyünden Akören'e göç eden Arap Sait , Soyadı Kanunu ile Asil soyadını almıştı.
Ortanca olan İbrahim ise dayısı S.Mehmet Tömek tarafından Zincirli Köyü’nden Fatma hanıma evlatlık verilir. Fatma Hanım'ın tarlalarına bakan İbrahim 2 yıl kadar sonra Zincirli'den ayrılır ve Konya'ya gelir. Bunun üzerine dayı Tömek, İbrahim'i Kapu Camii yanında nal çivisi imalatı yapan komşusu (Topal) Hüseyin Erdiril’in yanına evlatlık verir. Mıhcı Topal lakaplı Hüseyin'in dükkanında çalışırken 16 yaşına gelince Hocacihanlı Rüveyde Pekmez ile evlenir. 1950 yılında Sıddıka, 1953 yılında da Şerife adında bir kızı doğar. Çok geçmeden hanımı Rüveyde rahmetli olur.
FOTO ALTI: Evlatlık olarak Konya ya verilen İbrahim Erdiril in kardeşleri Akören de Karataş soyadı taşımaktalar.
Askerliğini Erzincan'da yapan İbrahim Erdiril 1950'li yıllar sonunda Evdireşe’li (Yaylapınar) Emine Sevimler hanımla evlenir. Bu evlilikten Hüseyin ve Selçuk adında oğulları olur. 1991 yılında vefat eden ve soyadı Akören'de Karataş olan ,evlatlık sonrası Erdiril soyadını alan İbrahim Erdiril’in büyük oğlu Hüseyin sobacılar içinde mesleğini sürdürerek emekli oldu. Küçük oğlu Selçuk Erdiril ise havalandırma ve baca işlerine devam ediyor.
Aslının Akörenli olduğunu bilen Selçuk Erdiril 1982-1987 yılları arasında memleketinin takımı Akviran Kültürspor forması ile top koşturmuştu.
Aslı Akörenli olan İbrahim Erdirel’in kızları Sıddıka Kendirci ve Şerife Kasaplagil’de Konya'da yaşıyorlar.
FOTO ALTI: M.Ali Çoban 4 yaşında Konya ya evlatlık verilince soyadı Ayçiçek olmuştu.
GELDİKLERİ KÖY VE YÖREYE GÖRE LAKAP ALAN AKÖRENLİLER
İşte bunlardan birkaçı!
Bozkır’a bağlı Çat (Çağlayan) köyünden gelip Akören Jandarma Karakolu’nda görev yapan Ali Efendi Akören’i sever ve yerleşir. 1934 Soyadı Kanunu’nda da Çatlı soyadını alır.
Avdan’dan Akören'e göç eden Avdanlı lakaplılarda Albayrak soyadını alırlar.
Maylı Murat Kayasu’dan (May) geldi ve Cartlak soyadını aldılar, sonra da oğlu soyadını Muratoğlu’na değiştirdi.
Bozkır Asarlık (Mürüvetli- Hisarlık)’tan gelen Asarlıklı Kadir sülalesi kanun sonrası Konur soyadını aldı.
Anneleri Bozkır Bağyurdu (Sazlı)’dan gelen sazlıoğlanın torunu Sezgin soyadını aldılar.
Bozkır Yolören’den (Fart) Akören’e göç edenlerede Fartlı soyadı verilmişti.
FOTO ALTI: Rahmetli Ömer Akyol ünvanını mesleğinden aldı Tüpcü Omar oldu.
Aynı şekilde Bozkır Bozdamlı’dan göç edenlere Bozdamlı ,Bağyurdu ( Sazlı ) dan gelenlere Sazlının D.Ali Bıyıkcı , Rahmetli Astsubay emeklisi İsmil Hakkı Cartlak’ın aslı Arslantaş’tan annesi Söğüt’ten gelmişti.
Arap Sait lakaplı sülale Bozkır Yazdam’dan geldiler ve Asil soyadını aldılar.
Bozkır Kovanlık’tan Alan köyüne bir süre sonrada Akören’ e yerleşen Alanlı Mehmet Hoca,Tekin soyadını aldılar.
Akören’e en son yerleşenlerden oto Elektrikci Ramazan Özcan Akören’de Apasaracıklı Ramazan olarak bilir.
Bozkır Soycak köyünden gelen Soycaklı Hilim ailesi Soycak soyadını alırken, Akören Karahüyük’ten gelen Karahüyüklü Fadime diye hitap edilir.( Demirci ) , Meşhur Kahveci Buyruk’un hanımına geldiği köyden dolayı Kayacıklı Fatma denirdi.
FOTO ALTI: Macar sülalesin ismi kabir taşlarında bile yazılı.
AKÖREN’DEKİ MACAR’LAR
Aslı Türk olup , sertlik ve mertlikle bilinen Macar’ların lakabı Akören’de de eksik değil.
Akören’e bağlı olduğu yıllarda Çukurçimen’den Akören’e gelen Macar lakaplı Hasan, Diri soyadını alırken, Mezar taşına Macar’ın oğlu olarak yazılan Salih Efendi’de Kaçar soyadını aldı.
FOTO ALTI: Ünvanını mesleğinden alan Nalbant Muharrem (Mermer).