31 Mart Mahalli İdareler Seçimleri tamamlandı. Türkiye genelinde 61 milyon 441 bin 882 seçmen bulunurken, 1 milyon 32 bin 610 genç ilk kez sandığa gitme hakkı kazandı. Konya’da ise 1 milyon 649 bin 704 seçmen için 5 bin 365 sandık kuruldu. Seçim sonuçları hem Türkiye genelinde hem de Konya’da şaşırtıcı sonuçlar verdi. Enflasyon başta olmak üzere Türkiye’deki genel ekonomik sorunlar, geçinemeyen emekliler ve son dönemlerde AK Parti’nin taban siyasetinden kopması seçimi etkileyen en büyük etmenler oldu. 2023 Cumhurbaşkanı ve Milletvekili Genel Seçimleri’nde yerlilik ve millilik üzerinden yürüttüğü stratejiyle vatandaştan yeni bir kredi alan AK Parti’de fatura yerel seçimlerde kesildi. Seçmen demokratik hakkını kullanarak gerek iktidara gerek muhalefete yerel seçimler üzerinden önemli bir mesaj verdi.
AK PARTİ ÖNEMLİ BİR KAN KAYBETTİ!
2024 Mahalli İdareler Seçimleri’nde AK Parti önemli bir kan kaybetti. İstanbul ve Ankara’ya yoğunlaşan ve bu iki megakenti yeniden almak hedefiyle önemli stratejiler belirleyen AK Parti ve MHP başarıya ulaşamadı. İstanbul ve Ankara’da Cumhur İttifakı başarıya ulaşamadığı gibi İstanbul’da Ekrem İmamoğlu, Ankara’da ise Mansur Yavaş oy oranlarını artırdı. Özellikle Ankara’da 2019 seçimlerinde az bir farkla kazanan Yavaş, bu seçimde AK Partili rakibini ikiye katladı. 2019 seçimlerinde AK Parti yüzde 44,33 oy oranıyla birinci parti çıkmıştı. En yakın rakibi CHP ise yüzde 30, 11’de kalmıştı. Ancak bu tablo 2024 seçimlerinde tersine döndü. Kesin olmayan sonuçlara göre CHP Türkiye genelinde yüzde 37,76 oy alarak 2019’a göre oyunu artırdı. AK Parti ise 2019’a göre yaklaşık yüzde 10 oy düşüşüyle yüzde 35,48 oy alarak uzun yıllardan sonra yerel seçimlerde ikinci parti konumuna düştü.
ANADOLU AK PARTİ’Yİ CEZALANDIRDI, CHP’YE KAPI ARALADI!
2014 Mahalli İdareler Seçimleri’nde daha çok Ege ve Akdeniz kıyılarına sıkışmış bir parti görünümü veren CHP, 2019 seçimlerinde Ankara, Kırşehir, Bilecik, Bolu gibi illeri alarak, ülkenin iç kesimlerinde kapı aralamıştı. CHP 2019 yılında girdiği bu kapıdaki başarısını 2024 yerel seçimlerinde de sürdürdü. CHP Balıkesir, Bursa, Manisa, Kütahya, Uşak, Denizli, Afyon, Kırıkkale, Amasya gibi illeri de alarak Anadolu’daki ağırlığını artırdı. CHP’nin alamadığı diğer birçok Anadolu şehirlerinde de oy oranlarını artırdığı gözlemlendi.
MHP MANİSA VE KÜTAHYA’YI DA KAYBETTİ!
AK Parti ve MHP’nin oluşturduğu Cumhur İttifakı seçimde 30 büyükşehir ve 29 ilde işbirliği yaptı. Mersin ve Manisa'da MHP Büyükşehir Belediye Başkan adayları, 28 büyükşehir belediye başkanlığında ise AK Parti Büyükşehir Belediye Başkan adayları desteklendi. Büyükşehir statüsünde olmayan 51 ilin 22'sinde her iki parti ayrı ayrı kendi adaylarıyla seçime girdi, 29 il merkezinde ise işbirliği yaptı. Bu kapsamda MHP’nin adayının olduğu Manisa ve Mersin Büyükşehir Belediyesi’nde Cumhur İttifakı başarı gösteremedi. 2019 yılında kaybedilen Mersin’in ardından Manisa da CHP’ye kaybedilmiş oldu. Yine 2019 yılında MHP’de olan Kütahya, Kastamonu, Bartın, Amasya’da da CHP seçimi göğüsleyen parti oldu. MHP 2019’da HDP’nin aldığı Kars’ı, Bağımsız adayın kazandığı Kırklareli’nde ise bu seçimde başarı gösteren parti oldu.
YENİDEN REFAH PARTİSİ KIZGINLARIN ALTERNATİFİ OLDU
2023 Cumhurbaşkanı ve Milletvekili Genel Seçimleri’nde seçime kısa bir süre kala Cumhurbaşkanlığında Cumhur İttifakı’nı destekleyen, milletvekilliğinde kendi partisiyle seçime giren Yeniden Refah Partisi Türkiye genelinde 5 milletvekili çıkarmıştı. Yeniden Refah Partisi genel seçimde yakaladığı ivmeyi adeta yerel seçimde taçlandırarak Türkiye geneli oy oranını yüzde 6,19’a çıkardı. Şanlıurfa ve Yozgat’ı kazanmayı başaran Yeniden Refah Partisi 37 ilçe ve 18 beldede de ipi göğüsleyen parti oldu.
TÜRKİYE’DEKİ TABLO KONYA’YA DA YANSIDI
Cumhur İttifakı’ndaki kötü tablo Konya’da da kendini gösterdi. Konya’da Cumhur İttifakı 25 ilçede AK Parti’nin, 6 ilçede ise MHP’nin adayıyla seçime girdi. Ancak seçim Cumhur İttifakı’nın istediği gibi sonuçlanmadı. AK Parti kalesi Konya’da 2019 Mahalli İdareler Seçimleri’nde aldığı yüzde 71 oy, yüzde 49,43’e düştü. Buna göre AK Parti’nin adayının yarıştığı Cihanbeyli’de, Akşehir’de, Sarayönü’nde, Altınekin’de, Hüyük’te, Seydişehir’de, Ahırlı’da, Yalıhüyük’te, Bozkır’da Cumhur İttifakı kaybetti. Yine Cumhur İttifakı adına MHP’nin adayının yarıştığı Ereğli’de, Çumra’da, Emirgazi’de, Halkapınar’da, Doğanhisar’da seçimi Cumhur İttifakı kazanamadı. Buna göre; 2019’da 28 ilçede ipi göğüsleyen Cumhur İttifakı bu seçimde 15’i AK Parti, 1’i MHP olmak üzere 16 ilçede seçimi kazanan taraf olurken, Yeniden Refah Partisi; Doğanhisar, Sarayönü, Altınekin, Çumra, Emirgazi ve Yalıhüyük ilçeleri olmak üzere 6 ilçeyi kazandı. CHP; Cihanbeyli, Tuzlukçu, Akşehir, Seydişehir, Ereğli olmak üzere 5 ilçede kazanan parti oldu. Büyük Birlik Partisi; Bozkır ve Halkapınar’da başarı göstererek 2 ilçeyi alırken, Ahırlı’da İyi Parti, Hüyük’te ise bağımsız aday kazanan taraf oldu.
SORUN SADECE EKONOMİ Mİ?
2024 Mahalli İdareler Seçimleri’nin sonuçlarına bakıldığında Türkiye’deki genel ekonomik sorunların, emeklilerin son durumunun seçimin gidişatını doğrudan etkilediği yönünde genel kanaat olsa da, özellikle AK Parti’nin aldığı yaranın sadece ekonomik sorunlarla açıklanamayacağı bir gerçek olarak karşımıza çıkıyor. Konya özelinde bakıldığı zaman AK Parti’nin son dönemde tabana kulak vermeyişi ve saha çalışmalarında etkili olmaması en az ekonomik sorunlar kadar etkili olmuş gibi görünüyor. Özellikle taşra ilçelerinde tabanın istediği isimlerin aday gösterilmemesi, AK Parti adaylarına kaybettirdiği gibi, Cumhur İttifakı içerisindeki dağılımın da yanlış yapılması yine kaybedilmesine neden oldu gibi görünüyor.
ÇUMRA VE SEYDİŞEHİR ÖRNEĞİ!
Çumra’nın her ne kadar MHP’nin belli bir tabanı da olsa MHP’ye verilmesi, AK Parti tabanında tepkiye neden oldu. Bunun üstüne MHP’nin doğru bir ismi aday göstermemesi de MHP tabanında tepki oluşturdu. Dolayısı ile Çumra’daki bu iki yanlışlık, Cumhur İttifakı’nın kaybedilmesini beraberinde getirdi. Yine Seydişehir’de Abdülkadir Çat faktöründen dolayı MHP’ye verilmesi gerekirken yarışa AK Parti’nin adayıyla girilmesi, oyların bölünmesini ve CHP’nin kazanmasını sağladı. Hüyük, Sarayönü, Altınekin gibi ilçelerde de yine ilçede etkili olan isimler yerine yanlış isimlerin aday gösterilmesi oyların Yeniden Refah Partisi’ne kaymasına neden oldu. Cumhur İttifakı’nın MHP’li adayları desteklediği Ereğli, Emirgazi, Halkapınar, Doğanhisar ilçelerinde ise Cumhur İttifakı oylarında bölünme yaşanmış gibi görünüyor. Bu ilçelerde ortaya çıkan sonuçlar; AK Partililerin MHP’li adaylar yerine Yeniden Refah Partisi’ni desteklediğini gösteriyor.
TABANDAN UZAKLAŞMAK OLUMSUZ ETKİLEDİ!
AK Parti son yıllarda “tabandan uzaklaştı” yorumlarıyla eleştiriliyordu. Özellikle gruplaşmaların arttığı ve “adam adamcılığının” ön plana çıkmaya başladığı, teşkilatların “dava şuurundan”, “milletvekillerin sahadan” uzaklaştığı gibi eleştirilere maruz kalan AK Parti, “tepeden bakma siyaseti yürütüyor” izlenimi veriyordu. Bu olumsuz durumun da en az ekonomik sorunlar kadar yerel seçimde etkili olduğu düşünülüyor. Tüm bu olumsuzluklar nedeniyle seçmen AK Parti’ye önemli bir mesaj verirken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın seçim sonrası yaptığı değerlendirmeden de yola çıkarak tüm bu sorunların tepeden tırnağı ele alınması bekleniyor.
MUHALEFETE FIRSAT
Seçmen iktidarda olan AK Parti ve Cumhur İttifakı’na uyarı niteliğinde bir uyarı verirken, ana muhalefet partisi CHP’ye de fırsat tanıdı. Her fırsatta CHP Belediyeciliğini göstermek ve anlatmak isteyen CHP’nin en büyük bahanesi vatandaşın kendisini tercih etmemesi oluyordu. Bu seçimde vatandaş CHP’nin bu bahanesini ortadan kaldırmış oldu. Şimdi vatandaş 5 yıl boyunca CHP’nin belediyeciliğini gözlemleyerek 5 yıl sonra CHP’nin Belediyecilikteki notunu verecek. CHP’nin de bu mesajı iyi alması ve yeni Türkiye’ye katkı sağlayacak hizmetler ortaya koyması gerekiyor.
