KAŞGAR NERESİ? TURFAN NERESİ? KARIZ NE DEMEK?
İlim Çin'de de Olsa Gidiniz buyruğunu uygulayana, bunun ısdırabını çekenlere inşallah rastlamışsınızdır.
Çin, eski adresimizdir.
Çin, ilk adresimizdir.
Müslüman ilk Türk Hakanı Satuk Buğra Han orada yaşamış, Müslümanlığını ilan etmiştir.
Türbesi oradadır. Yani KAŞGAR'da!
Kaşgarlı Mahmut Kaşgar'dadır.
Yusuf Has Hacip Kaşgar'dadır.
Kaşgar'ın bulunduğu eyaletin başkenti URUMÇİ'dir.
THY ile İstanbul- Urumçi arası yaklaşık olarak 8 saat sürmekte ve 4 saat zaman farkı yaşanmaktadır. KAŞGAR'ın TV'de yani TRT'de görünmesi Japon NHK Televizyonunun 7 yılda hazırladığı ünlü İPEKYOLU belgesel dizisi ile başlamıştır.
Kaşgar'da Bayram Namazı, Kaşgar Pazarı ve TURFAN KARIZLARI bu dizi ile gündemimize girmiştir.
Çok başarılı ve halen piyasada bulunan müziğiyle ve merhum Sacid ONAN'ın efsane derecesinde başarılı seslendirmesiyle İPEKYOLU unutulmazlar arasındadır.
Sonra KALE grubunun katkılarıyla TURKUAZ Belgeseli aynı yolculuğu ekranlarımıza getirdi.
Maalesef köklerimizin olduğu KAŞGAR ve civarına fazla bir ilgi gösterilmedi.
Şahsi çalışmalarıyla TURFAN ve KARIZ sulama sistemini BELGESEL haline getiren yapımcı DURSUN ÖZDEN bir istisna teşkil ediyor.
TURFAN şehri ve onun yer altı kanalları yani KARIZLARLA sulanışı Japon NHK televizyoncularının da dikkatini çekmişti.
Turfan yani yeni meyve sebzeye ismini veren şehirdeki yer altı kanalları aslında dünyanın 8. Harikasıdır.
Bir başka ifadeyle, 2200 sene önce yeraltında toplam uzunluğu 5000 km'yi aşan kanallar yani KARIZ açanlar Uygur Türkleri olmasaydı zaten 7 harikanın içine girerdi.
Çin Seddi örneği ortada!
TURFAN şehrine adının veren KARIZ yer altı sulama sistemi için Rus bilgini Grjimaylo (1860-1936) şu ifadeyi kullanmıştır:
Uygurların olağanüstü zekâsıyla TURFAN'da inşa etmiş oldukları heybetli, antik KARIZ su teşkilatı Uygurlarda tarımın çok eski dönemlerden itibaren yüksek derecede geliştiğini gösterir. Uygurların KARIZ'ı Mısırlıların piramidinden geri kalmayan bir eserdir.
İlim Çin'de de Olsa Gidiniz.
Kıymetli okuyucular, 8 saatlik bir uçak yolculuğuyla URUMÇİ'ye giden ve TURFAN UYGUR KARIZ SULAMA teşkilatı için BELGESEL hazırlayan yapımcı Dursun ÖZDEN 28 Ekim Salı akşamı Konya'da.
İl Halk Kütüphanesinde yapılacak olan program akşam saat 21'de başlıyor.
Çin'de ki ilme gitmek ayrı bir konu ama 28 Ekim akşamı Çin'den gelen BELGESELCİYİ dinlemek daha kolay.
Aydınlar Ocağı'nın SALI Sohbetlerini mutlaka duymuşsunuzdur. Yıl boyu her SALI akşamı gerçekleşen kurumsallaşmış bir KÜLTÜR faaliyeti.
Bir yıl boyunca KÜLTÜR, sadece KÜLTÜR.
28 Ekim Salı akşamı KARIZ ve TURFAN BELGESELİ'ne davetlisiniz.
