AMR b. CEMÛH(R.A.)
Amr b. el-Cemûh b. Zeyd el-Ensari es-Selemî künyesi ile bilinen sahabe Selemeoğullarının reisidir. (ö. 3/625)
Medine'nin iki büyük kabilesinden Hazrec 'in Seleme (Selime) boyunun reisi idi. Cahiliye döneminde putlara aşırı bir bağlılığı vardı. Bu sebeple ensar arasında oldukça geç müslüman olanlardandır. Bazı kaynaklarda İkinci Akabe Biatı'na katıldığı belirtilirse de bu husus doğru değildir. Ancak Akabe biatlarından sonra bizzat kendi oğlu ve bazı akrabalarının, onun çok sevdiği Menâf adlı putu birkaç defa bir çukura atarak putların hiçbir güce sahip olmadığını ispatlamalarından sonra müslüman oldu. Hicretin ilk yılı dolmadan Medine'de yapılan ensar ile muhacirlerin kardeş ilân edilmesi merasiminde Hz. Peygamber'in yakın akrabası Ubeyde b. Haris ile kardeş oldu.
Bedir Gazvesi 'ne katıldığı söyleniyorsa da çok istemesine rağmen, fazla topallaması sebebiyle rahatça savaşamayacağını söyleyen oğulları Hz. Peygamber'in de müdahalesiyle Bedir Savaşı'na katılmasına engel olmuşlardı. Ancak Uhud Gazvesi sırasında oğulları yine engel olmaya kalkınca, Siz beni Bedir Seferi'nde cenneti kazanmaktan alıkoymuştunuz diyerek onları Hz. Peygamber'e şikâyet etti. Sakat olduğu için savaşa katılması gerekmediği halde onu çok istekli gören Hz. Peygamber Uhud'a iştirak etmesine izin verdi. Amr b. Cemûh cesaretle çarpıştı. Savaşın sonlarına doğru müslüman saflarında dağılma başladığı zaman bile o sebat edip düşmanla mücadeleye devam etti ve sonunda hep arkasında savaşarak onu korumaya çalışan oğluyla birlikte şehid oldu. Yeteri kadar kefen bulunamadığı için çok sevdiği arkadaşı ve kayınbiraderi Abdullah b. Amr b. Haram ile aynı kefene sarıldı ve aynı kabre kondu. Hz. Peygamber bir hadisinde onun cennette sapasağlam ayaklarla yürüdüğünü haber vermiştir. Amr b. Cemûh uzun boylu, cömert, cesur ve şair ruhlu bir zat idi.
AMR b. HUREYS(R.A.)
Künyesi; Ebû Saîd Amr b. Hureys b. Amr el-Kureşî el-Mahzûmî 'dir.(ö. 85/704) Kûfe'ye yerleşen ilk Kureyşli sahabedir.
Hicretten yaklaşık iki yıl önce veya Bedir günü doğduğuna dair rivayetler vardır. Ancak, Medine'de Hz. Peygamber'in, elindeki okla bir ev yeri çizdikten sonra ona, Bunu sana veriyorum dediği dikkate alınırsa, o zaman yaşının pek de küçük olmadığı anlaşılır. Babası ve kardeşi Saîd de sahabedir. Kureyş 'in bir kolu olan Benî Mahzûm kabilesine nispet edilerek el-Mahzûmî diye anılır. Hz. Peygamber, çok küçük yaşta huzuruna getirilen Amr'ın başını okşamış, alışverişinin bereketli olması için dua etmiştir. Bu dua bereketiyle Amr daha sonraları yerleştiği Kûfe'nin en büyük zenginlerinden biri olmuştur. Kûfe kurulduktan hemen sonra oraya göç eden Amr, Kûfe Mescidi yanında bir taraftan ibrişim ve elbise ticaretinin, öte yandan dinî ve edebî sohbetlerin merkezi olan büyük bir bina yaptırdı. Emevîler'in Irak valisi Ziyâd b. Ebû Süfyân, kışı geçirmek üzere Basra'ya gittiğinde yerine Amr'ı vekil bırakırdı.
Amr b. Hureys ticaretin yanı sıra hadis rivayetiyle de meşgul olmuştu. Doğrudan Hz. Peygamber'den, ayrıca Hz. Ebû Bekir, Ömer, Ali, İbn Mesut ve kardeşi Saîd'den rivayetleri vardır. Kendisinden başta oğlu Cafer olmak üzere Kûfe hadis ekolünün tanınmış muhaddisleri rivayette bulunmuşlardır. Rivayetleri Kütüb-i Sitte' de ve Ahmed b. Hanbel'in Müsned'inde yer almaktadır.
KAYNAK: TÜRKİYE DİYANET VAKFI İSLAM ANSİKLOPEDİSİ
ÖYLE İNSANLAR VARDIR Kİ; LAĞIMA DÜŞSELER LAĞIMI KİRLETİRLER.
NECİP FAZIL KISAKÜREK
