Araştırmacı-Yazar Muzaffer Tulukcu, Konya’nın şirin ilçelerinden biri olan Akören’i kaleme almayı sürdürüyor. Tulukcu, eğitimiyle ve yetişmiş insanıyla dikkat çeken Akören’in çıkardığı önemli isimlerin altını çizerek, Akören’in potansiyelini ortaya koyuyor Konuya açıklamalarda bulunan Tulukcu, “Akörenli eğitimde bir yerlere geldiyse böyle fedakar, gönülden çalışan, yalnızca derse girip çıkan değil, evde sokakta her yerde kendini görevli gören öğretmenlerin fedakarlıklarıyla yükseldiği bir gerçektir” diyor
Eğitimi ile meşhur Akören, bu
potansiyeliyle dikkat çekiyor
4-AKÖRENLİ ÖĞRETMENLERİN FONKSİYONU
1914 Yılında ilk öğretmen Mektepli lakaplı Seyit Ali Akalın, 1934 Yılında Alan’dan tayin olup Akören’e gelen Seyit Mehmet Alp, gene aynı yıl Cihanbeyli Kışkışla’dan toprağına dönen Baş Öğretmen Mustafa Çetin ve Hüseyin Eruyar bu konunun ilk kahramanları. Sonraki yıllarda Mustafa Çetin yetiştirdiği Mustafa Taşbaş, Veyis Ersöz, Veysel Ataç , Mehmet Bağcı, A. Osman Ataç, Muzaffer Özbakan, Mustafa Eruyar, Mustafa Doğru, Yunus Özertaş, A. İhsan Buğdaycı, Mehmet Çoşar, Süleyman Elçi, Hakkı Çivlik, Abdurrahman Yalçın, H. Hüseyin Turgut, Melehat Erkoç ile devam eden Akörenli kervanı 1970’li yıllarda H. Nacı Kılıçarslan, S. Ahmet Sezgin, Abdurrahman Altıntaş, M. Ali Akıncı, A. İhsan Sezgin, Mustafa Çalışkan, Hüseyin Pancar, Kemal Taşbaş, Sıtkı Yonca (1980), Halis Demirci, Hasan Uysal, Abdurahman Darıcı, Mustafa Ceylan, Bekir Özuysal, H. İbrahim Çatak, A. Osman Karakaya, H. Hüseyin Yılmaz, D. Ali Kol yollarına başarı ile devam ederken 1980 ihtilali öncesi Türkiye’de yaşanan çalkantılardan etkilenerek bu fedakar öğretmenler Akören’den gönderilince Akören eğitimi maalesef sekteye uğradı. Özellikle 1934 -1960 yılları arasında toplam 26 yıl Baş Öğretmenlik yapan Mustafa Çetin’in öz verisi unutulamaz. Ayrıca öğretmen çocuğu Çumra Ortaokulu’ndan yetişen Rahime Gültekin ve Perihan Gültekin kardeşlerde 1950li yıllar sonunda Akören eğitimi için gayret etmişlerdi.
TAŞBAŞ ÖĞRETMENİN GÖREV AŞKI
Yıl 1961 güzü, okulların açılmasına kısa bir süre var. Ben Muzaffer Tulukcu, Celal Çelebi, Tekin Koçak, Talip Tulukcu ve birkaç daha mahalle arkadaşlarımızla evlerimizin olduğu Bilen Tepesi tarafında, Mehmet Çavuş-Gastonbullu’nun evleri arasında bilya oynuyoruz. Birde baktım ki aşağı taraftan Taşbaş Öğretmen geldi ve hemen oyun oynadığımız yan taraftaki taşa oturdu ve koltuğunda ciltli ve kocaman bir defter. Yıllar sonra onun öğrenci karne defteri olduğunu öğrendim.
O anda annem Hanay’dan indi ve Taşbaş öğretmene
-“Buyur ağa” dedi
-Hatice, beni işaret ederek senin oğlan kaç yaşında
-6 yaşında ağa
- Biraz küçükmüş, ama varsın yazalım okusun. Sözü üzerine Baş Öğretmen Mustafa Taşbaş defteri açtı ve bir şeyler yazdı.
İşte Akörenli eğitimde bir yerlere geldiyse böyle fedakar, gönülden çalışan, yalnızca derse girip çıkan değil, evde sokakta her yerde kendini görevli gören öğretmenlerin fedakarlıklarıyla yükseldiği bir gerçektir.
ÇETİN ÖĞRETMEN VE MUSTAFA SOYDEMİR
Yıl 1956 güzü Mustafa Soydemir ilkokuldan mezun olmuş ve Anadolu geleneği babası Demirci Goca Abdurrahim ustanın yanında, demirci çıraklığı yapmaktadır. Okullar açılalı da bir hafta olmuştur.
Başöğretmen Mustafa Çetin, demirhaneye gelir ve Koca Abdurrahim Usta’ya talebesini işaret ederek
-Ustam sen ne yapıyorsun?
-Hocam ne yapayım, ben iyi bir ustayım oğlumu yetiştirip onu da usta yapacağız inşallah.
-“Olmaz senin oğlun zeki onu okutmalısın” Sözü ile.
Düşünmeye başlayan usta damadı öğretmen Mustafa Gürbüz’ü çağırtır ve ona kayınını Konya’ya götürmesini ve bir okula kayıt ettirmesini söyler.
Öğretmen Mustafa Gürbüz ve kayını Mustafa Soydemir pazartesi sabah otobüs ile yola çıkıp Konya’ya varırlar. Eski Garaj sonrası Anıt Meydanı’na varırlar.
Önce Erkek Lisesi’ne varırlar ama nafile okul kayıtları dolmuştur. Olmazsa Ticaret Lisesi olsun derler ve yürürler, bir ara Meram Belediyesi’nin şimdide MEVKA (Mevlana Kalkınma Ajansının kullandığı), 1960-70’li yıllarda T.M. Ofisi olan binaya varırlar. Binada yalnızca bir bekçi vardır. Bekçi Ticaret Lisesi’nin karşıdaki D.S.İ.’nin arka tarafına taşındığını söyleyince, enişte-kayın o tarafa yönelirler ve okul yeni açıldığı için okul açılalı bir hafta olmasına rağmen kayıt imkanı olur ve Soydemir eğitimini sürdürmeye başlar. Gün gelir, Ticaret Lisesi orta, Lise derken Ticari İlimlerden mezun olup Mali Müşavirlik yapan Mustafa Soydemir gün gelir Türkiye’nin imtihanlı yeminli müşaviri olarak hepimizin kıvanç duyduğu Akörenli unvanını alır. Baş öğretmenin özel gayreti olmasa malum böyle bir onurun sahibi Mustafa Soydemir, Akören’de demircilik yapan bir kişi olacaktı.
ÖĞRETMEN HASAN HÜSEYİN TURGUT’UN FEDAKARLIĞI
1940’lı yılların sonu ve 1950li yılların başında İvriz Öğretmen Okulu’nda eğitimini sürdüren H.Hüseyin Turgut , henüz öğretmen olmayıp öğrenci iken , yaz tatilinde Akviran İlkokulu’nda gönüllü olarak 15 kadar öğrenciye Öğretmen Okulu hazırlık dersleri verdiği tarihi bir gerçekti. Mustafa Aşık, M. Ali Kayhan, Hayrullah Taşbaş, Mustafa Soydemir, M. Ali Sarıkaş, Keramettin Tufan, Mustafa Erdoğan (Sanayici), H. Ali Aktomas’ında içinde bulunduğu bu isimler başarılı olup biri hariç Devlet Memuru olup, memlekete faydalı hizmetlerde bulunduğu gerçeğinin arkasında daha öğretmen olmadan hemşehrileri için fedakarlık yapan Hüseyin Turgut’un öz verisi unutulamaz.
ÖMER ALİ ÖNCEL ÖĞRETMENİN ARTISI
Akörenli ilk Eğitim Enstitüsü mezunu öğretmeni Ömer Ali Öncel 1949 yılında İçeri Çumra’da Çumra Ortaokulu adıyla açılan okulun Müdür Muavini idi. Bu dönemde bu okulda öğrenim gören A. İhsan Buğdaycı, İsmail Öncel, Perihan Gültekin, Mustafa Aşık, Rahime Gültekin gibi birçok öğrenciye yardımcı olduğu herkesçe bilinmektedir.
Gene bu yıllarda M. Ali Kaykan ve Gocahaccanın Hamdi (Arbağ) önce Sarayönü Konuklar Ziraat Okulu’na kadar giderler, bu arada M. Ali Kayhan arkadaşına dönerek
-Ulen Hamdi biz burada okusak ne olacak, sana bir süt makinesi bana da bir pulluk verecekler, deyip durumdan memnuniyetsizliğini belirtir ve okuldan kaçarlar.
Bu arada okullar açılalı 20 gün olmuştur. M. Ali Kayhan arkadaşı Ali Osman Karapelit ile birlikte İçeri Çumra’daki Çumra Ortaokulu’na giderler ve Müdür Yardımcısı Ömer Ali Öncel’in huzuruna çıkarlar , Öncel Öğretmen , Okul Müdürüne rica eder ama okul müdürü kayıt süresinin 20 gün geçtiğini söyler ve talebi kabul etmez, iki arkadaş okul bahçesinden çıkarlar ve okuma arzularından dolayı okulu terketmeyip okul kapısının dışında beklemeye başlarlar , bir iki ders sonra Müdür Yardımcısı Öncel dışarı bakır iki çocuklar hala kapının dışında beklemektedir. Bunun üzerine tekrar Okul Müdürü ile görüşür ve iki Akörenli öğrenciyi 20 gün öncesi tarih ile okula kayıt eder. Bununla da kalmaz zaten yetim ve öksüz olan M. Ali Kayhan ile Ali Osman Karapelit’e İçeri Çumra’dan bir ev bulur ve eşten dosttan bulduğu yardımlarla onları okutur. Bu arada M. Ali Kayhan’ın okul birincisi olması onu mutlu eder ve onur kaynağı olur.
Bu yapılanlar Ömer Ali Öncel’in görevimdir, tabi ki değil ama o yılların çoğu öğretmeninde olan bu haslet birçok Akörenli öğretmen gibi Ömer Ali Öncel dede hayli yüksek olduğu bilinmektedir.
Bu birkaç örnek gibi Akörenli öğretmenlerde birçoğunda bu tür asaletin olduğu malumdur. Birçok Akörenli öğrencinin öğretmenlerinin özel gayreti ile kendilerini yetiştirdiği gerçektir.
ÖKSÜZ ÖĞRETMEN M. ALİ KAYHAN’IN ÖZVERİSİ
9 Yaşında öksüz kalıp 10 yaşından itibaren baba evinde yalnız kalarak hayat mücadelesini veren M. Ali Kayhan sonunda gayretiyle öğretmen olur. 1970li yılların sonunda Akören Gazi Mustafa Kemal İlkokulunda öğrenci yetiştirmeye başlar. 1979-80 Öğretim yılı zeki olan 10 kadar öğrenciye, Kayhan Öğretmen ders saati sonrası okulda Öğretmen Okulu’na hazırlık için içten gelen bir duygu ile ders vermektedir. Tabi ki bunun için hiçbir ücrette yoktur. M. Ali Kayhan öğretmen hatta bu öğrencilerden çabıtlının Hüseyin Ali’nin kızı Fadimana’nın da derse devamı için babasını ikna etmek üzere okul duvarının orda hayli dil döktüğü de bilinmektedir. Bu fedakarlık tabi ki boşa çıkmaz ve karşılığını bulur. İşte Kayhan öğretmenin teşviki ve emeği ile başarılı olan öğrencilerden hatırlanabilenler
S.Ali Karatomas (Hukukçu)
Arif Gülcan (Subay)
Ömer Akcan (Öğretmen)
Adem Tulukcu (Avukat)
Mevlüt Atay (Öğretmen)
Ahmet Ünver (İletişim uzmanı-gazeteci)
İşte Akörenlinin eğitimindeki başarısının arkasındaki en büyük güç Akörenli cefakar öğretmenlerinin fedakarlıklarında gizlidir.
5- BAŞ ÖĞRETMEN MUSTAFA ÇETİN’İN KATKISI VE DİĞER ÖĞRETMENLERİMİZ
Eğitimi ile ön plana çıkan Akören’den çok öğretmen yetiştiği malumumuz. 1920’li yıllarda Akörenli İdris Öncel, Veysel Türel, Mustafa Çetin, S. Mehmet Alp, Hüseyin Eruyar, H. İbrahim Yalçın, Ahmet Tufan, Osman Gültekin, D. Ali Soysal, Ömer Ali Öncel, H. İbrahim Erden ve Arif Bilge Türk Milli Eğitimi’ne hizmet etmeye başladılar.
Özellikle 1930’lu yıllar sonunda Akörenli’nin öğretmenliğe merak sarması 1934 yılında Akören’e gelip Akviran İlkokulu (şu anda parkın karşısındaki ilkokulun olduğu yerdeki eski bina)’nda Baş Öğretmen olarak göreve başlayan Mustafa Çetin öğretmenin içten gelen özverisi ile olduğu tarihi bir gerçektir. Çetin öğretmen ilk olarak Çifteler Köy Enstitüsü’ne öğrencisi Mustafa Taşbaş’ı gönderir. 1942 yılında mezun olan Taşbaş memleketine gelir ve hizmete başlar. Çetin öğretmen 1939 yılında bu konuda büyük bir hamle başlatır. İlkokulundan yeni mezun olan 14 öğrencisini okulda toplar, İvriz Köy Enstitüsü ile ilgili onları bilgilendirir. Bu öğrencilerden Karakülah’ın M.Ali Eralp ve iki kişinin babalarından olumsuz cevap gelir. Diğer 11 kişi için mezarlık yanında asker uğurlar gibi uğurlama merasimi paralelinde ceplerine harçlık ve dua, Halis Harmankaya’nın askerliği Eskişehir’de yapan babası Cemallettin amca gözetiminde uğurlanırlar. Ömürlerinde ilk defa Konya’da otelde yatan 11 öğrenci ilk defa tren yolculuğu ile Eskişehir’e ordanda otobüs ile Çifteler Köy Enstitüsü’ne ulaşırlar. Beş yıllık ciddi bir eğitim sonrası Halis Harmankaya, Mustafa Turcan, Mustafa Erkoç, Veyis Ersöz, Muzaffer Özbakan, S.Ali Karaman, Ali Ertaş, Osman Bayrakçı, Hakkı Çivlik (Karahüyük),Tacettin Karaçelebi ve Tevfik Sağlam (Karahüyük)’ten oluşan 11 kişi Akören’in öğretmeni olarak çoğunluğu Çumra’nın köylerinde görevlerine başlarlar. Çetin öğretmen idealini 1940 yılından itibaren Ereğli İvriz Köy Enstitü ile sürdürerek, Akören’den Veysel Ataç, Mehmet Bağcı, İsmail Hakkı Günay, İdris Samancı, Veli Akceylan, Haydar Gençtürk, Ömer Koçak, Muharrem Bıyıklı, Murat Gürbüz, Murat Cambaz, Kamil Çoban, İsmail Koçak, Mustafa Gürbüz, M. Emin Bilgiç, Hasan Yalçın, Mehmet İncekara, Necati Yıldırım, Mustafa Bayrakçı, S. Ahmet Kınaç, Hasan Diri, Süleyman Elçi, Bekir Özuysal, İsmail Çevik, Seyit Ali Uzun, Ali Osman Ataç; öğretmen yaparak, bir anda Akörenli öğretmen sayısı bir kaça katlandı. Bu öğretmenlerden Veyis Ersöz, Muzaffer Özbakan, Mustafa Turcan, Veysel Ataç, Mehmet Bağcı, Süleyman Elçi ve Ali Osman Ataç Akören eğitimi için hayli gayret edip katkıda bulundular. Tüm bu fedakar öğretmenlerin arkasındaki kahraman, 1934-1960 yılları arasında Akören’de Baş Öğretmenlik yapan 1929 Konya Öğretmen Okulu mezunu Mustafa Çetin’di.
Çifteler Köy Enstitüsü mezunu Muzaffer Özbakan da Akören’de öğretmenlik yapmıştı.
Yalnızca öğrencileri değil birçok Akörenli öğretmenleri de yetiştiren Baş Öğretmen Mustafa Çetin.
Müfettiş Sıtkı Yonca da 1980’li yılların başında memleketi Akören’de görev yapmıştı.
Öküzlükten yetişen Akören’in fedakar öğretmeni Mehmet Ali Kayhan.
İvriz Köy Enstitüsü’nde henüz öğrenci iken Akören’de yaz tatilinde öğrencilere Öğretmen olmaları için ders veren cefakar Öğretmen Hasan Hüseyin Turgut.
Akörenli öğrencileri Çiftelef Köy Enstitüsü’ne götürüp teslim eden Cemalettin Harmankaya.
İçeri Çumra’daki Çumra Ortaokulu’nda Akörenli öğrencilerin hamisi Ömer Ali Öncel.
1970'li yıllar Akörenli öğretmenler. Ayaktakiler: Hüseyin Pancar, Mustafa Çalışkan, Mahmut Ardıç (memur) S. Ahmet Sezgin, D. Ali Kol. Oturanlar: Kemal Taşbaş, M. Ali Akıncı, Abdurrahman Darıcı.
Çifteler Köy Enstitüsü Tevfik Sağlam, Osman Bayrakçı.
İvriz Köy Enstitüsü 1955-56 Seyit Ali Uzun, Bekir Özuysal, M. Emin Bilgiç.
1950’li yıllar. Ayaktakiler: Halil Naci Kılıçarslan, M. Emin Bilgiç, Bekir Özuysal. Oturanlar: Ayhan Çetin, Ali Osman Ataç, Ömer Ali Özuysal.
1920’li yıllarda Akören’de öğretmenlik yapan Ali Rıza Nalçacı (oturan sol başta)
19934 Akviran İlkokulu Öğretmenleri Baş Öğretmen Mustafa Çetin, Muazzez Tuygan, Seyit Mehmet Alp.
1970’li yıllar Gazi Mustafa Kemal İlkokulu’nun Akörenli öğretmenleri Ayaktakiler: Halis Demirci, Celal Gültekin, Hasan Uysal. Oturanlar: Ahmet Dinç, Ali Osman Karakaya.
1943 Çifteler Köy Enstitüsü. Ayaktakiler: 4.Mustafa Erkoç, 7.Tacettin Karaçelebi, 8.Tevfik Sağlam. Oturanlar: 1.Mustafa Turcan, 2.S. Ali Karaman.
1925-26 Akviran İlkokulu. 15 kız öğrenci. Öğretmenleri İbrahim Aczi Kendi (Bastonlu) ile Hademe Sağlam (sağda ayakta).
1967 Ayaktakiler: D. Ali Kol, Süleyman Elçi, Melahat Erkoç (Yalçın), Müfettiş İlkokul Müdürü Ziya Bey, Ali Osman Karakaya. Oturanlar: V. Öğretmen Mustafa Ceylan, S. Ahmet Sezgin.
1960’lı yıllar. Gazi Açıl Memduh, Akörenli öğretmenler Murat Cambaz ve Haydar Gençtürk.
Akörenli öğrencileri Çiftelef Köy Enstitüsü’ne götürüp teslim eden Cemalettin Harmankaya.
1960'lı yıllar: Yukarıdakiler: Mehmet Bağcı (Koca), Hüseyin Eruyar, Veyis Ersöz, Mustafa Turcan, Veli Akceylan, Mustafa Eruyar. Aşağıdakiler: Veysel Ataç, Mustafa Taçbaş.
Konya 23 Nisan Çocuk Bayramı. Behcet Turcan, Cemal Harmankaya, Halis Harmankaya, Ali Ertaş.
