Akören Tarihi-37

Eğitim seviyesi ve okumuş insanının başarısıyla öne çıkan Akören, bu konuda dikkat çeken önemli ilçeler arasında yer alıyor. Eğitim düzeyinin yüksek olması nedeniyle birçok bürokrat, doktor, hukukçu gibi önemli mesleklerden isimler yetiştiren Akören’in o isimleri ilçelerine büyük katkı sağlıyorlar

19.04.2022 - 12:52 Yayınlanma

Her yörenin kendine özgü öne çıkan özellikleri vardır. Akşehir’de meyvecilik, Karapınar’da hayvancılık, Çumra ve Ereğli’de tarım, Taşkent’te ticaret ön planda olduğu bilinir. Beyşehirli İzmir’e göç ederek, Bozkırlı İstanbul’da hayatını kazanmaya çalışırken, Ahırlı’nın da sanayiye, demirciliğe, hurdacılığa yönelerek hayat mücadelesi verdiği hepimizin malumu. Yetişmiş insanı ile ön plana çıkan Akörenli ise eğitime yönelerek geleceğini kurtardığı herkesçe kabul görmüştür. Nitekim Akörenli Cumhurbaşkanı, Başbakan, Meclis Başkanı, Genel Kurmay Başkanı, Vali hariç Devletin her kademesine bürokrat yetiştirerek kamuoyunda kendini ispatladığı bilinir.

FOTO ALTI: DSİ'nin ilk genel müdürü hikmet Turan.

İŞTE BU KONUDA ÖNE ÇIKAN AKÖRENLİLER

Devletin 4. Protokolü olan Yargıtay Başkanı Ahmet Çoşar, Cumhuriyet tarihinde (2012 öncesi) en uzun süre Bakanlık yapan (7 yıl 4 ay) Devlet Bakanı Abdullah Tenekeci Paşa, 1970’li yıllarda 2 yıl Vakıflar Bankası Genel Müdürlüğü yaparak bankanın karını ikiye katlayan Halil Harmancı, Bağ-Kur’un ilk Genel Müdürü, K.D.V.’nin mucidi. 1980’li yıllarda Gelirler Genel Müdürlüğü yapan Altan Tufan, gene 1980’li yıllarda Eczacılık Genel Müdürlüğü yapan Kemalettin Akalın. 1950’li yılında Ali Rıza Ercan ile ilk Milletvekilini çıkaran Akören, sonraki yıllarda da küçük bir ilçe olmasına rağmen bu onurunu Abdullah Tenekeci, Abdurrahman Bozkır, Saffet Sert ve Turan Bilge ile sürdürdü. 14 yıl Akören’e bağlı Kavaklı Mustafa Dinek’in de Akören gönüllü olduğu herkesçe bilinir. Etibank Genel Müdürü Abdurrahman Yalçın, Av ve Yaban Hayatı Genel Müdürü Muzaffer Gültekin, MEDAŞ Genel Müdürü Cemal Harmankaya’ya ilave Bayındırlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Mücahit Şahin ile Sanayi Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Adnan Kurban’da Akören ismini ön plana çıkardılar. Abdullah Tenekeci’ye ilave halen İstanbul’da yaşayan Abdullah Erkun Paşa’da Akören’de doğan kıymetler. 20’nin üzerinde profesör yetiştiren Akören, iki dönem Selçuk Üniversitesi Rektörlüğü yapan Abdurrahman Kutlu ve N.E. Üniversitesi Rektör Yardımcılığı yapan Önder Kutlu da Akörenlidir. Ataş Rafinerisi’nin ilk Türk Genel Müdürü Ahmet Akın ve Türkiye’nin İmtihanla ilk yeminli müşaviri Mustafa Soydemir de o toprağın çocuklarıdır. Genç yaşta vefat eden Seyfi Özdil ve Mehmet Aydın Akörenli Vali Yardımcıları. Şu anda İzmir Valilik görevini yürüten Yavuz Selim Köşger de Akörenlilerin damadı olup aslen Akören’in eski ilçesi Çumralı’dır.

FOTO ALTI: 1980’lerin Yargıtay Başkanı Ahmet Coşar.

Bu isimlere ilave Akörenli bürokratlar:

Şükrü Gökçen (Konya Belediye Başkan Yard.)

Ö.Ali Gültekin (Ereğli Demir Çelik Fab. Gen. Md. Yard.)

Durmuş Baykur Çelebi (Konya Şeker Fab.)

H.Hüseyin Alp (Ümraniye Bel. Başk. Yard.)

İsmail Öncel (Şekerbank Gen. Müd. Yard.)

Muzaffer Ünal (D.S.İ. Gen. Müd. Genel Saymanı)

A.Kadir Gökçen (Başkent Elektrik Dağıtım A.Ş. Genel Müdürü)

Zülkarneyn Tulukcu (Ilgın Şeker Fab. Müdürü Müfettiş)

Abdurrahman Özdil (Karaman Telekom Baş Müdürü)

Halil Gençtürk (Konya Vakıflar Bölge Müdürü)

D.Ali Kutlu (Eskişehir Şeker Fab. Fabrika Müd.)

Seyit Demirci (Emniyet Genel Müd. Daire Başkanı)

Dr. Mustafa Akın (Konya Sağlık Müdürü)

Av. Mehmet Dadak (RTÜK Üyesi)

Ahmet Karaoğlu (İstanbul Cumhuriyet Baş. Savcısı)

İ.Hakkı Karamut (Müzeler Müdürü)

Ziya Akalın (Adana Çukurova Çimento Fab. Müd.)

Rüstem Kılıçarslan (Niğde Köy Hiz. İl Müd.)

Salih Sedat Ersöz (Konya B.Ş. Gen. Sek. Yard.)

A.Kadir Gök (Selçuklu Belediyesi Başk. Yard.)

İ.Hakkı Gültekin (Karayolları 3. Bölge Md. Yard.)

Zafer Embel (PANKOBİRLİK Koop. Başk.)

Adem Kılıçaslan (İller Bankası 6. Bölge İl Müd.)

Hüseyin Özuysal (Ziraat Bankası Daire Başk.)

Mehmet Erkoç (Bakan Danışmanı)

İbrahim Ataç (Bakan Danışmanı)

Adem Özden (Bakan Özel Kalem Müdürü)

Dr. Hamdi Arbağ (N.E.Ü Hastanesi Baş Hekimi)

Ömer Ersöz (Konya Gençlik ve Spor İl Müd.)

Hakan Akceylan (Karayollları 3. Bölge Müd. Yard.)

Ali Dişbudak (Tarım Kredi Kooperatifi Genel Müdürlüğü Daire Başkanlığı)

Mevlüt Selek (Milli Eğitim Bakanlığı Daire Başkanı)

Devlet Su İşleri ilk Denel Müdürü HİKMET TURAT (1950-1954)

FOTO ALTI: Abdullah Erkun Paşa.

Eğitimi ile ön plana çıkan Akören şu ana kadar 40’ın üzerinde hukukçu, 10’un üzerinde Pilot, 100’ün üzerinde doktor, 50’nin üzerinde Subay- Astsubay, 60’ın üzerinde mühendis yetiştirmiş, bu rakamların arkasındaki en büyük fonksiyon mesleğini aşkla yapan 300’ün üzerinde öğretmenin de o toprağın ürünü olduğu tarihi bir vakadır.

FOTO ALTI: Akören’in ilk Milletvekili Nurullah Ercan.

AKÖREN EĞİTİMİNİ ÖNE ÇIKARAN FONKSİYONLAR

1-İLKOKULUN 1914 YILINDA AÇILMASI

Akören için Milat hüviyetinde olan 1914 yılında Nahiyelik ve Belediyenin kurulması çerçevesinde aynı tarihte ilkokulun eğitim-öğretime başlaması bu konunun ilk artısıdır. Konu incelendiği zaman çevrede ilk açılan okul olduğu çevredeki okulların ilkinin bile 1925 yılı sonrası eğitim-öğretime başladığı görülür. Hatta Çumra ve Güneysınır köylerindeki çoğu ilkokulun Akörenli olan çifteler Köy Enstitüsü’nden 1945 yılında mezun olan öğretmenlerin yetişmesi ile açıldığı tarihi bir gerçektir. 1920’ler-1930’lar hatta 1940’lı yıllarda ilkokul mezunu olmak çok, çok önemliydi. İlk mezun olanları görüp bundan etkilenen Akörenli çocukların motivesi artmıştı.

FOTO ALTI: Ataş Rafinerisi’nin ilk Genel Müdürü Ahmet Akın.

2-1928 HARF DEVRİMİNDE AKÖREN FARKI

1928 Yılında Osmanlıcadan, Latinceye geçilmesi Anadolu’da tepki ile karşılanmıştı. Bu tepki Akören’de azdı ve yeni harflere geçiş çabuk oldu. Eğitim yok denecek seviyede sekteye uğradı. O yılların öğretmeni Seyit Ali Akalın aynı zamanda Muallim Mektebi yanında Medrese menşeiliydi. Yabancı değil zaten kendi memleketinde biri olan Mektepliye bu konuda güven vardı. Onun çocuklarının ruhunu bozmayacaklarına emindiler. Nitekim o yıllarda sabah 4 ders yapılır, öğle tatili sonrası da 2 ders yapılırdı. Öğle molasında öğretmenleri camide imam öğrencilerine de sırasıyla ezan okutturur, gamet ettirirdi. Dolayısıyla b u uygulama ile tepki yok hükmündeydi. Dolayısıyla Harf Devrimi’nde Akören’deki geçiş dengeli oldu, sekteye uğramadı.

FOTO ALTI: Av ve Yaban Hayatı Genel Müdürü Muzaffer Gültekin.

3-FAZLASIYLA ROL MODELİN OLMASI

Tüm toplumlarda insanlar malum kendinden öncekileri görerek etkilenmemeleri mümkün değildir. Kendinden önceki kuşağı izleyen, gözleyen çocuklar için gördükleri güzel şeyler ve kötüler ister istemez onları etkiler. 1914 yılında Nahiyelik olması, Belediyenin kurulması ve ilkokuldan ilk mezun olanların başarıları, Akören çocuğunu hayli etkilemeye başladı. Okuyarak dışarı açılanların durumunu görüp onların geldiği yerler hem velileri hem öğrencileri etkilemeye başladı. Okuyanların Akören dışına taşmaları, bir vesileyle Akören’e geldiklerinde onların kendilerine göre daha güzel giyinmeleri, daha kültürlü konuşmaları ve anlattıkları herkesi çok etkiledi. Nitekim 2. Cihan Harbi nedeniyle güvenlik sebebi ile Harp Okulu, İstanbul’dan Konya’ya taşınmıştı. Şu anda tren istasyonu yakınındaki Orduevi’nin olduğu yerde eğitimlerini sürdüren Abdullah Tenekeci, Abdullah Erkun, Salih Yalçın ve Mehmet Ekinci genç öğrenciler, bir Cumhuriyet Bayramı sonrası kılıçlı, parlak yıldızlı tören elbiseleri ile memleketleri Akören’e gelip çarşı boyu Kademe’de yürürler. Bu manzara velileri de çocukları da, gençleri de hayli etkiler. Akören bu yönü rol modeli zengin bir nahiyedir.