Günlük hayatın bir parçası haline gelen sosyal medyada yaptıklarınız sizi suçlu durumuna düşürebilir. Sosyal mecralarda paylaşılan yazılar, yapılan yorumlar, çeşitli suçların yanında hakaret suç unsurunu da oluşturabiliyor. Sosyal medyadaki hangi hareketlerin hakaret suçunu oluşturduğu konusuna açıklık getiren Avukat Asiye Tuğçe Çakır, “Başkası tarafından paylaşılmış ve hakaret suçu oluşturan bir içeriğin, kendi sayfanızda paylaşılması suça ortak olmanızı ve hakaret suçundan yargılanmanızı gerektirir.” dedi.
BU KELİMELER HAKARET SUÇUNU OLUŞTURUYOR
Sosyal medya ve günlük hayatta söylenen sözlerin hakaret olup olmadığıyla ilgili merak edilenleri cevaplayan Çakır, hakaret suçunun ne olduğunu anlattı. Vatandaşlar tarafından hakaret olarak görülen bazı kelimelerin anayasa maddelerinde hakaret suçunun oluşturmadığını ifade eden Çakır, hakaret suçu teşkil eden ve etmeyen kelimeleri sıraladı. Çakır, “Bizim hakaret dediğimiz bazı kelimeler, kanunda eleştiri, beddua, kaba hitap ya da rahatsız edici kelime olarak geçer ve bunlar hakaret olarak görülmez. Güncel Yargıtay kararlarına göre adam değilsin, siz polis misiniz lan, mafyanın avukatı mısın, savcıysan savcılığını bil, meziyetiz, tecrübesiz, cins midir nedir, dinsiz, Allahsız, imansız sözleri hakaret suçunu oluşturmaz. Ancak alkolik, aldığınız para haram olsun, adaletinizi sinkaf edeyim, art niyetli, aşağılık, boynuzlu, bunak, bölücülük yapmayın, erkeklerle yatıp kalkıyorsun, fırıldak, fuhuş, etek giymesi gereken adamsın ve dombili kelimeleri hakarettir.” ifadelerini kullandı.
SATIN ALINAN SOSYAL MEDYA HESAPLARINA DİKKAT!
Sosyal medyada hakaret suçuna maruz kalan kimsenin ne yapması gerektiğini anlatan Çakır, “Size hakaret edildiğini düşündüğünüz mesaj ya da yorumu ekran kaydı alın. Kişinin profil fotoğrafının ve kullanıcı adının net olduğu bir ekran fotoğrafı alın. Bunlar suç duyurusu için yeterli olacaktır. Yapılan IP adres taramalarına göre kişi bulunuyor.” dedi. Satın alınan hesaplar konusunda geçmişte işlenmiş olası bir suça karşın uyarılarda bulunan Çakır, “Sahte hesaplardan işlenen suçlarda IP adresi bulunamayan davalar, daha önce kapatılıyordu. Ancak yeni Yargıtay kararıyla artık dosya kapatılmıyor ve kişi bulunana kadar araştırmalara devam ediliyor. Bu kapsamda satın alınan hesaplarda daha önce suç işlenmiş ve kişi bilgisi olmadığı için o hesaptaki soruşturma devam ediyor olabilir.” diye konuştu.
HESABINIZI BAŞKASINA KULLANDIRMAYIN
Çakır, başkasının sizin hesabınızdan işlediği suçlarda itirafın bile yetmeyeceğini belirtti. Bu kapsamda sosyal medya hesaplarının başkasına verilmemesi gerektiğini söyleyen Çakır, “Eğer başka biri sizin hesabınızdan suç işlemişse, IP adresine bakarak suçu sizin işlemediğiniz anlaşılabilir ancak yanınızda bulunan birisi, sizin telefonunuzda açık olan hesaptan bir hakaret suçu işlemişse suç sizin üstünüze kalabilir. Kişi, suçu itiraf etse bile savcı ya da hâkimin aklına ‘suçu üstlenme’ durumu gelebilir ve bu da sizi suçlu yapabilir.” ifadelerine yer verdi.
SUÇU PAYLAŞMAK SUÇ DOĞURUYOR
Başkasının sosyal medyada ettiği bir hakareti beğenmenin suç oluşturmayacağına sözlerinde yer veren Çakır, bu hakaretin kendi hesabında paylaşılması durumunda, paylaşan kişinin de hakaret suçunu işlemiş olacağına dikkat çekti. Çakır, “Yargıtay 18’inci Ceza Dairesinin 2019 tarihli kararında hakaret içeren bir tweetin retweetlenmesi halinde, retweetleme yapan kişiyi de hakaret suçunu işlediği kararı verildi. O hakareti beğenmek ise, başkalarına aktarılmadığı için hakaret suçunu oluşturmaz.” dedi. Ayrıca sosyal medyada herkese açık olarak işlenen hakaret suçunun daha fazla ceza gerektirdiğini söyleyen Çakır, bu durumun nitelikli hâle girdiğini belirterek, “Sosyal medyada kişinin mesaj kutusuna değil de herkesin görebileceği yerden paylaşılan hakaret, alenen işlenen suçlar olarak görülür. Bu sebeple kişinin cezası altıda bir oranında artırılır.” şeklinde bilgi verdi.
NİTELİKLİ HALLER, ASGARİ CEZA SINIRINI YÜKSELTİR!
Hakaret suçunun Türk Ceza Kanunu (TCK) ’nun 125’inci maddesinde belirtildiğini ifade eden Çakır, “Hakaret suçu, bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte fiil veya sövmek suretiyle işlenir. Kişinin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır.” diye konuştu. Hakaret suçunun nitelikli hallerinden bahseden Çakır, bu hallerin bulunması durumunda kişinin cezasının 1 yıldan başladığına dikkat çekti. Çakır, “Eğer kamu görevlisine, görevinden dolayı hakaret suçu işlenirse; kişinin dini, felsefi, sosyal görüşlerini baz alarak veya kişinin mensup olduğu dine göre kutsal sayılan değerler hakkında hakaret suçu işlenirse bu durumlar, hakaret suçunun nitelikli halleri olarak sayılır. Nitelikli haller bulunması durumunda da 3aydan başlayan ceza sınırı 1 yıldan başlayarak yargılanır.” şeklinde konuştu.
‘BU DURUM KAMU DAVASI OLARAK GÖRÜLÜR’
Hakaret suçunun şikâyete bağlı olarak değerlendirildiğini söyleyen Çakır, bazı durumlarda şikâyet olmasa bile soruşturmanın açıldığını şu ifadelerle aktardı: “Normal şartlarda kişi şikâyet ettiğinde soruşturma yürütülmeye başlanır ve kişi şikâyet etmediği durumlarda sanık cezalandırılmaz. Lakin tek bir istisnai durum vardır ki siz şikâyet etmeseniz bile soruşturma açılır. Bu durum; kamu görevlisine görevi sebebiyle hakaret edilmesidir ve bu durumda dava, kamu davası olarak görülür. Kişi bunu şikâyet etmese bile dava açılır. Bir önekle açıklayacak olursak; bir doktorun sosyal medya hesabı üzerinden görevine yönelik yazılmış bir hakarette başkası tarafından görülüp resmi makamlara şikâyette bulunsanız bile, soruşturulur kovuşturulmasına geçilir. Ceza alıp almayacağı da kovuşturma sonucu neticelendirilir.” Kamu veya özel fark etmeksizin sağlık kuruluşlarında çalışan sağlık personellerine karşı yapılan hakaret suçlarında cezanın daha da arttığının altını çizen Çakır, “Sağlık personellerine karşı işlenene hakaret suçlarında ceza, yarı oranında artırılır.” dedi.
‘KARŞILIKLI HAKARETTE CEZA VERİLMEYEBİLİR’
Haksız bir fiile karşılık ya da karşılıklı olarak edilen hakaretlerde cezanın düşeceğini bildiren Çakır, bu durumları şu şekilde açıkladı: “Bir kişinin haksız bir durumda ettiği hakarette ya da ceza, üçte bir oranında düşürülür ya da ceza vermekten vazgeçilebilir. Bir kişinin sizi kasten yaraladığı durumlarda edilen hakaretlerde de ceza verilmez. Yüz yüze ya da sosyal medyadan karşılıklı olarak edilen hakaretlerde hâkim iki tarafın ya da sadece bir tarafın cezasında üçte bir oranında indirime gidebilir ya da ceza vermekten vazgeçebilir. Bunlar TCK’nın 129’uncu maddesinde sayılmıştır.”
HACER CEYLAN
