Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın pahalılıktan sorumlu tuttuğu zincir marketlere yönelik söylemlerin ardından konu gündemdeki yerini korurken, zincir marketlere bir tepki de Konya’dan geldi. Konya Bakkallar Bayiler ve Kuruyemişçiler Esnaf Odası Başkanı Feridun Göner ve Tüketiciler Birliği Konya Şube Başkanı Mustafa Dinç, zincir marketlerin şubeleşme adı altında stokçuluk yaptıklarını iddia ederek, bu durumun arz-talep dengesini bozduğunu söyledi.

‘ZİNCİR MARKETLER AMACI DIŞINA ÇIKTI!’

Yaptığı açıklamalar sonrası tepki toplayan Gıda Perakendecileri Derneği Başkanı Galip Aykaç’a tepki gösteren Konya Bakkallar Bayiler ve Kuruyemişçiler Esnaf Odası Başkanı Feridun Göner, “Vatandaşın parasıyla vatandaşlara ve hükumete çıkışta bulunan Galip Aykaç’ı istifaya davet etmiştik, Gıda Perakendecileri Derneği Başkanlığından istifa etti. Ancak CEO’su olduğu marketten de istifa etmesi bana göre uygun olacaktır.” dedi. Zincir marketlerin ‘market’ görevi dışında diğer sektörlerdeki esnafın da önüne geçtiğini belirten Göner, “Zincir marketler kendilerine bir indirim günü belirlemiş, cuma günü biri pazartesi günü biri indirim günü yaparak vatandaşın cebindeki parayı almanın hesabını yapıyorlar. Zincir marketlerin amaçları, alım gücü kısıtlı olan vatandaşa yardımcı olmak iken, bugün amacı dışına çıkılarak vatandaş tüketime itiliyor. Bu konuda özellikle kadın tüketicilerimizi bilinçli olmaya davet ediyorum. Sadece bakkal esnafını değil; sattıkları ürünlere sınırlama getirilmediği için zücaciye, mobilya, beyaz eşya gibi akla gelen her şeyi satabiliyor.” ifadelerini kullandı.

YSK bu seçimde de uyardı YSK bu seçimde de uyardı

‘TİCARET AHLAKI KALMADI!’

Şube fazlalığı ile övünen zincir marketlerde ‘ticaret ahlakı’ kavramının kaybolduğunu söyleyen Göner, “Ayçiçek yağına zam geleceği açıklandığında raflardaki yağların depolara kaldırıldığına şahitlik ettik. Şubelerinin fazlalığıyla övünen bu marketlerde ticaret ahlakı da kalmadı! Bizim isteğimiz, ürünlerin üzerine fabrika çıkış fiyatlarının yazılarak fiyatlarda değişikliğe gidilmesin.” dedi. Zincir marketlere verilen cezaların yetersiz olduğuna değinen Göner, bu konuda geç kalınmış önlemlerin bir an önce alınması gerektiğine vurgu yaptı. Göner, “Mahalle bakkalının yerini tutan ve her yerde karşımıza çıkan bu marketler, üreticilerden ürünü çok hesaplı bir şekilde tedarik edip depolara dolduruyorlar. Bakkalların yerini tutarak onların işlerine engel olunduğu yetmezmiş gibi akşam saat 21.00’dan sonra da satış yapabilmek için market önlerine ‘matik’ koyularak bakkalları işin içinden çıkamaz hale getiriyorlar. Bu konuda da kesinlikle bir düzenleme gelmeli ve perakende yasası daha geç olmadan çıkmalı. Aynı zamanda Ağrı Belediyesinin yaptığı gibi belediyeler ve ticaret müdürlüklerinin bu konuda daha sıkı denetim yapması gerekiyor.” şeklinde konuştu.

‘ZİNCİR MARKETLERDEKİ ARZ, FİYATI 2-3 KATINA ÇIKARIYOR’

Tüketiciler Birliği Konya Şube Başkanı Mustafa Dinç, zincir marketlerin ürün alımı noktasında piyasalarda fiyat hareketliliğine neden olduğunu söyledi. Dinç, zincir marketlerin ürün tedariki noktasında toplu alımının arz-talep dengesinin bozulmasına sebep olduğunu savunarak şu sözleri söyledi: “Zincir marketlerin çok fazla şubeleri var. Bu şubelere ürün tedarik edilirken piyasadan toplu bir alım yapılıyor ve bu da belirli arzı olan ürünün fiyatını talep neticesinde yükseltiyor ve ciddi fiyat hareketliliğine neden oluyor. Özellikle mevsimsel ürünlerde piyasada doğrudan fiyat artışı oluyor ve beklenilenin 2-3 katı fiyatlar ortaya çıkıyor.”

BU PARA KİMİN CEBİNE GİRİYOR!

Zincir marketlerin her yerde ve yan yana olduğundan yakınan Dinç, bu konuda bir düzenleme gelmesi gerektiğine vurgu yaptı. Bu şubeleşmenin tekelleşmeye de yol açtığını söyleyen Dinç, “Bazen aynı cadde üzerinde aynı zincir marketten birden fazla bile gördüğümüz oluyor. Artık bu durum, tekelleşmeye doğru gidiyor. Bir ürünün maliyeti üzerinden fiyat uygulanırken bu marketler, sürekli kâr mantığıyla hareket ederek her hâlükârda istedikleri gibi kâr elde ediyor. Örneğin soğuk hava depolarında elmanın fiyatı 2-3 TL iken raflarda 12-14 TL görüyoruz. Soğuk hava depolarından alım yapanlar da marketlerin kendisi ve aracı ücreti de yok. Üreticinin cebine giren rakam da belli, geriye kalan ücreti kim alıyor diye sormak gerekiyor. Fiyatlar üzerinden bir terör estiriliyor, bunun önüne geçilmesi gerekiyor.” dedi.

‘VATANDAŞIN LEHİNE OLAN FİYAT BAZ ALINMAK ZORUNDA’

Vatandaşları alışverişteki hakları konusunda uyaran Dinç, ‘hakkınızı arayın’ çağrısı yaptı. Fiyat etiketi yönetmeliğine göre ürün raf fiyatı ile kasada çıkan fiyat arasında fark oluştuğu zaman tüketici lehine olan fiyatın uygulanması gerektiğinin altını çizen Dinç, “Fiyat değişiminde önce sistemden daha sonra raftan değişim yapılıyor ve etiketteki değişmeyen fiyattan dolayı vatandaş mağduriyet yaşıyor. Kasada farklı fiyat çıktığı zaman bunu orada bırakmasın ve haklarını arasınlar. Sebep ne olursa olsun, kasaya o fiyatı görüp kasaya gelmiş bir tüketici, o fiyattaki üründen mahrum edilemez ve ürün o müşterinin lehine olan fiyatta verilmek zorundadır.” ifadelerini kullandı.

‘KREDİ KARTINA KOMİSYON ALINAMAZ’

Etiket fiyatı konusunda yaşanan sıkıntının giderilmemesi durumunda tüketicinin neler yapması gerektiğini konusunda bilgi veren Dinç, “Mağduriyet, iş yeri tarafından giderilmediği takdirde raf etiketi ve ürün fişi fotoğrafı çekilerek fiyat farkının ispat edilmesi gerekiyor. Zabıta ekiplerine ve Ticaret Bakanlığının tüketicinin korunmasına dair olan uygulamasına başvursunlar. Bu kapsamda yapılan denetimler neticesinde cezai işlem uygulanıyor. Belki fiyat farkı vatandaşa tekrar ödenmiyor ancak her vatandaş bu bilinçli takibi yaparsa alışveriş merkezleri de bu konuda daha ciddi bir tutum sergileyecektir.” diye konuştu. Kredi ve banka kartı geçerli olan iş yerlerinde ürün alırken ayrın yapılamayacağı konusunda açıklama yapan Dinç, “Eğer bir iş yerinde kredi- banka kartı geçerli ise, yanında bir ürün daha alma zorunluluğu olamaz ya da fazladan fiyat farkı, komisyon çıkarılamaz. Bununla ilgili bir şikâyet söz konusu ise, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na başvurulmalı. Tüketicinin elinde fiş var ise hakem heyetine şikâyette bulunulabilir.” dedi. Yaptığı açıklamalarla gündeme gelen Gıda Perakendecileri Derneği Başkanı ve BİM CEO'su Galip Aykaç, Gıda Perakendecileri Derneği Başkanlığından istifa etmişti.

HACER CEYLAN

Editör: TE Bilişim