Türkiye ve Rusya Federasyonu arasındaki ilişkiler tarihi bir geçmişe dayanmaktadır. İki ülke arasında Soğuk Savaş döneminin sona ermesi sonrasında yeni işbirliği imkân ve perspektifleri ortaya çıkmıştır.
Ekonomik ve ticari ilişkiler Rusya Federasyonu’yla ilişkilerimizin itici gücünü oluşturmaktadır. Rusya en önemli dış ticari ortaklarımızdan biridir.
Enerji, Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkilerin en önemli unsurlarından birini teşkil etmektedir. Enerji tedarikinde başlıca ortaklarımız arasında bulunan Rusya ile bu alandaki işbirliğimiz 1987 yılında ilk kez doğalgaz alımı “Batı Hattı” ile başlamış, daha sonraki yıllarda “Mavi Akım”, “AK kuyu Nükleer Santrali” ve “Türk Akım” projeleriyle daha da ileri bir safhaya taşınmıştır.
Türkiye ve Rusya Federasyonu arasında turizm alanında mevcut işbirliği, ikili ilişkilerin bir diğer önemli veçhesini oluşturmaktadır. 2019 yılında 7 milyonun üzerine çıkan turist sayısı son zamanların en yüksek rakamına ulaşmıştır. Rus vatandaşları ülkemizi ziyaret eden yabancı turistler arasında son yıllarda ilk sırada yer almaktadır.
***
Türkiye'nin nüfusu 31 Aralık 2019 itibarıyla 83 milyon 154 bin 997 kişi.
Rusya'nın nüfusu 1 Ocak 2019 itibarıyla 146 milyon 780 bin 720 kişi
***
2019 yılı verilerine göre, Türkiye’nin kişi başına düşen milli gelir 9 bin 127 ABD dolar.
2019 yılı verilerine göre, Rusya’nın kişi başına düşen milli gelir 11bin 160 dolar.
Türkiye 2019 yılı sonu itibarı ile 180 milyar 500 milyon dolar ihracat, 210 milyar 400 milyon dolar ithalat yaparak 29 milyar 900 milyon dolar dış ticaret açığı vermiştir.
Rusya 2019 yılı sonu itibari ile 424 milyar 600 milyon dolar ihracat, 247 milyar dolar ithalat yaparak 177 milyar 200 milyon dış ticaret fazlası vermiştir.
***
Türkiye enerji alanında kendi kendine yetmemektedir. Enerji ihtiyacını ithalat yolu ile karşılamaktadır. EPDK raporlarına ve sektörle verilere göre enerji ihtiyacının büyük kısmını karşılayan Doğalgazın yüzde 99’u, Petrolün yüzde 95’ini ve kömürün bir kısmını ithalat yapmaktadır.
Rusya, doğalgaz rezervlerinde dünyada birinci, kömür rezervlerinde ikinci ve petrol rezervlerinde dünya sekizinci ülkedir.
Dünyanın en büyük doğalgaz rezervine sahip ülkesi rusyadır.193,5 trilyon metreküplük toplam dünya rezervinin 35 trilyon metreküp yani %18.09’u Rusya topraklarındadır.
Rusya dünyanın sekizinci büyük petrol rezervine sahip ülkesidir. İspatlanmış 1trilyon 440 milyar petrolün 80 milyar varili yani %5,6’sı Rusya topraklarındadır.
Enerji ihtiyacının büyük kısmını ithalat ile karşılayan Türkiye 2019 yılı sonu itibarı ile, başta petrol, doğal gaz, kısmen kömür de olmak üzere yıllık ortalama 45 milyar dolarlık ithalat yapmıştır.
Enerji ihtiyacı kendi öz kaynaklarında elde eden Rusya, 2018 yılı sonu itibarı ile l petrol ihracatından toplam 129 milyar dolar, doğal gaz ihracatından ise toplam 49,1 milyar dolar gelir olmak üzere toplam 178 milyar dolar ihracat yapmıştır.
***
Hazine ve Maliye Bakanlığı, 30 Eylül 2019 itibarıyla brüt ve net dış borç stoku verilerini açıkladı. Buna göre, 30 Eylül itibarıyla Türkiye'nin brüt dış borç stoku 433,9 milyar dolar oldu. Stokun milli gelire oranı yüzde 59,1 olarak hesaplandı. Türkiye'nin net dış borç stoku da aynı dönemde 247,6 milyar dolar olarak belirlendi. Stokun milli gelire oranı yüzde 33,7 olarak kayıtlara geçti.
Rus Merkez Bankası tarafından yapılan açıklamada, “Rusya’nın dış borcu 1 Ocak 2019 itibariyle Merkez Bankası’nın ön değerlendirmelerine göre geçen seneye göre yüzde 12,4 oranında bir başka deyişle 64 milyar 400 milyon dolar azalarak 453 milyar 700 milyon dolar oldu. Dış borçları tüm kurumsal sektörler azalttı” ifadesi kullanıldı.
Uzmanlara göre r dış borçların GSYH’ye oranının ABD'de yüzde 327, Japonya'da yüzde 540, AB'de yüzde 388 olmasına rağmen Rusya'da yüzde 90 oranında olduğu bildirilmektedir.
***
2019 yılı sonu itibarıyla İthalatımızda Rusya ilk sırayı aldı. Rusya'dan yapılan ithalat 2019 yılında 22 milyar 454 milyon dolar olmuştur.
2019 yılında Rusya’ya ihracatımız 4 milyar dolara yaklaştı. Böylece Rusya ihracatta yaptığımız listede 11'inci sırada yer aldı.
İki ülke arasında ithalat- ihracat arasında yaklaşık 18,5 milyar dolarlık fark Türkiye’nin aleyhinedir.
***
Türkiye ve Rusya’nın dış ticareti dolar üzerine endekslidir. Doların her yükselişinde Türk ekonomisi açık vermekte cari açığı büyümekte iken, doların her düşüşünde Rusya ekonomisi gelir bakımından açık vermekte, geliri azalmaktadır. Biri doların kur farkının artmasına üzülürken, diğeri sevinmektedir. İki ülkelinde ekonomide imtihanı dolar kuru üzerinedir.
Baki selamlar.