Tiroit hormonları, tiroit bezinden salgılanan T3 ve T4 hormonları metabolizmayı düzenlemede görevliyken metabolik hızın denetiminde, fiziksel ve mental gelişimde, sinir ve kas fonksiyonlarında ve dolaşımda görev almaktadır. Bir diğer hormon ise TSH’dır. Bu hormon beynimizde hipofizden salgılanan, görevi tiroit bezini çalışmaya, üretmeye ve büyümeye teşvik etmek olan bir hormondur. Tiroid bezini etkileyen bir grup hastalık nedeniyle bahsi geçen hormonların, sağlıklı bir bireye kıyasla daha az veya fazla üretilmesi sonucunda birtakım sağlık sorunları baş gösterir. Tiroid hormonlarının normalden fazla üretilmesine hipertiroidizm denirken, normalden az üretilmesine hipotiroidizm denir. TSH normalin altında iken T3 ve T4 hormonları yükselir. Siz Hipotiroid hastası iseniz, hâlsizlik-yorgunluk, kas güçsüzlüğü, kaslarda yaygın ağrı, kilo alma, vücudun genelinde ve özellikle yüzde şişlik, ödem, depresyon, kabızlık, sindirim problemleri, şişkinlik, ciltte kuruluk, soğukluk; saçlarda cansızlık, incelme ve dökülme, kolay üşüme, terlemede azalma, kalp atımında yavaşlama, çarpıntı, unutkanlık, bilişsel fonksiyonlar da yavaşlama gibi problemlerle karşılaşabilirsiniz.
Guatrojenlere dikkat edilmesi gerekmektedir. İyot eksikliği guatr ve hipotiroidi gibi önemli rahatsızlıklar çıkardığıyla ilgili bilimsel araştırmalar mevcuttur. Guatrojenler tiroit bezinin iyot almasını engelliyor ve bu durum otoimmün tiroit hastalığı riskini artırabiliyor.
Guatrojenik besinler brokoli, turp, beyaz lahana, kara lahana, Brüksel lahanası, şalgam, karnabahar, marul, soya fasülyesi, hardal tohumu, Hipotiroid hastalarının bu besinleri çiğ olarak tüketmemeleri ve diyetlerinde sınırlandırmaları önerilir.
İyot tüketimi hipotiroidizm hastaları için önemlidir. Bu hastaların beslenmelerinde iyot kaynaklarına yer vermeleri gerekir. İyotun en iyi kaynakları deniz ürünleri ve iyotlu tuzdur. Patates, süt, yağsız hindi eti, yumurtada da az miktarda da olsa iyot bulunmaktadır
Eğer hipotiroidi hastası iseniz diyette arpa, yulaf, çavdar tahıllarından yapılan un, ekmek, makarna, bulgur, şehriye, erişte yerine ağırlıklı olarak bu besinlerin glutensiz olanları, amarant, kinoa, keten tohumu, siyah pirinç gibi tahılları tüketmeniz sağlığınız açısından iyi olacaktır. Bunların yanında yağsız et, tavuk, Hindistan cevizi, susam, ceviz, dereotu, mercimek, tam tahıllı ürünler tüketilmelidir.
Selenyum eksikliğinde kanda T4 ve TSH hormonu yükselir, T3 hormonu düşer. İyot ve selenyum eksikliği birlikte görülürse hastalığın şiddeti daha da artar. Balık, karides, dana karaciğeri, hindi, dana eti, mercimek, mantar, susam, ceviz, ayçekirdeği ile tam tahıllar selenyum kaynağıdır. Selenyum eksikliğinde vücutta E vitamini düzeyi de azalır ve tiroit bezi iltihabı daha sık görülür. Selenyum ve E vitaminini birlikte almak vücut için daha faydalıdır.
Çikolata kadminyum içeren bir besindir, bu içeriğinden dolayı tiroit hastalarının dikkatli tüketmesi gerekir. Çünkü fazla kadminyum selenyumu vücuttan atarak tiroit metabolizmasını etkiler. Yapılan güncel çalışmalar düşük tiroid fonksiyonunun kanda demir düzeyinin düşüklüğüne veya anemiye bağlı gelişebileceğini göstermektedir.
Sağlıklı yağları tercih edin. Hipotiroid hastaları sağlıklı bitkisel yağlar kullanılmalıdır, günde en az beş porsiyon sebze ve meyve tüketmeli; tereyağı, kuyruk yağı, sakatatlar, kaymak, krema, yağlı et beslenmede kesinlikle yer almamalıdır. Tiroid hastalığının tedavisinde, özellikle D vitamini, çinko, iyot, demir, selenyum, omega-3 gibi mikro besin öğelerinin değerlendirilmesi, eksikliklerin giderilmesi ve bireye uygun beslenme tedavisinin sağlanması temeldir. Kefir, lahana turşusu, kombucha gibi yiyecekler probiyotik içeren besinler tüketilmelidir.
Çinko eksikliğinde tiroit metabolizması bozulur. Beslenmenizde peynir, kırmızı et, kepekli ekmek, tavuk, yumurta sarısı, süt ve süt ürünleri, balık, patates, ceviz, badem, tam tahıllar, kuru fasulye, ay çekirdeği gibi çinko içeren besinlere yer verin.
Karbonhidratlı, unlu şekerli besinlerin tüketimini azaltın. Sağlıklı yağ, zeytinyağ tüketin. Haftada 2 kez balık yiyin, balık yiyemiyorsanız omega-3 desteği alın. Kafein, alkol, sigara ve şeker tüketimi özellikle sınırlandırılmalıdır. Sigara troid hormonlarını azaltır.
Hipertroid hastası iseniz çarpıntı, yüksek tansiyon, terleme, sinirlilik, huzursuzluk, sıcak ve nemli deri, kilo kaybı, ellerde titreme, saçlarda incelme dökülme, derinin incelmesi, ishal, gözlerde büyüme, guatr, uykusuzluk gibi problemlerle karşı karşıya kalabilirsiniz.
Hipertiroiti olanlar ise bazı besinlerin tüketimini azaltmalıdır; Süt, Peynir, Deniz mahsulleri, Mor lahana, Turp, Kuruyemiş, çay, kahve, alkol ve nikotin metabolizma hızını artıracağından tüketimi azaltılmalıdır. Haşimato ve hipertiroidi hastalarında ise iyot önerileri tam tersine döner. Hashimato hastalarında iyot otoimmun bir alevlenmeye neden olur. Bu nedenle bu hastalarda deiyonidize tuz önerilmeli, iyot içeren besinler kısıtlanmalıdır. Sağlıcakla kalın…
