Eğitim ve öğretimde kendini sürekli yenileyen okullar ve eğitim camiamız farklı öğrenim modelleri üzerinde durmaktadır. Ben zaman zaman bu öğrenim modellerini ele alacağım. İlk olarak değineceğim öğrenim modeli; Bloom'un geliştirdiği Tam Öğrenme Modelidir.
Bu öğrenim modellerine köşemde değinmemin nedeni baya bir sayıda olan eğitim camiasından okurlarımın, uygulamalarının içeriğine bir nebze olsun farkındalık oluşturmak ve katkı sağlamaktır. Malumunuz bilgi paylaşıldıkça çoğalır. Ve konu eğitimse her şey durur ve eğitim konuşur.
Etkili Öğretim, öğrenme olayının doğasını ve değişik gelişim aşamalarındaki öğrencilerin nasıl öğrendiklerini anlamayı gerektirir. Öğretim ise içsel bir süreç ve ürün olan öğrenmeyi destekleyen ve sağlayan dışsal olayların plânlanması uygulanması ve değerlendirilmesi sürecidir. Öğretim ya da öğretme öğrenciye bilgi aktarma değildir. Olsa olsa öğretme, öğrencinin öğrenmesine rehberlik etme faaliyetinden başka bir şey değildir. Doğal olarak öğretmen de okulda istenilen öğrenmelerin oluşmasına rehberlik eden kişi olmalıdır.
Bloom'un geliştirmiş olduğu TAM ÖĞRENME MODELİ, kuramsal anlamda Carroll' un okulda öğrenme modelinden esinlenerek ortaya çıkmıştır. Bloom, modelde, hem davranışçı hem de bilişsel öğelerden faydalanmıştır. Ayrıca bu model hem bireysel hem de grupla uygulanabilen bir modeldir. Dikkat edilmesi gereken bir husus olarak tam öğrenme modeli, zaman bakımından ekonomik değildir ve ağırlık olarak sınıf içi etkinliklere yer verilir.
Tam öğrenme modelinde, konular küçük yapılara bölünerek anlatılır, bir ünite öğrenilmeden diğerine geçilmez, öğretim için birden fazla yönteme ihtiyaç vardır, öğrenme ürünleri ve başarı önemli görülür.
Öğretmen merkezli bir yaklaşım olan TAM ÖĞRENME MODELİ, ek zaman ve öğrenme olanakları sağlandığında, herkes her şeyi öğrenebilir olduğudur. Öğrenemeyen öğrenci yoktur, öğretemeyen öğretmen vardır diyen bir anlayışa sahiptir. Bu modelin temelinde hızlı öğrenen ve öğrenemeyen öğrenci vardır görüşü yatmaktadır. Her öğrenciye ihtiyaç duyduğu ek öğrenme zamanı verilir ve yüksek nitelikli öğretme hizmeti sağlanırsa beklenen öğrenme düzeyine ulaşabileceği belirtilir.
İnsanlar arasındaki öğrenme düzeyindeki farklılıkların temel nedenini, doğuştan getirilen özellikler olmaktan çok, okullardaki öğretme-öğrenme özellikleri ve diğer çevresel faktörlere bağlayan model, konuların küçük birimlere ayrılarak aşamalı öğretimi benimser ve bir birim öğrenilmeden diğerine geçilmez. Eksik kalan ve öğrenilmeyen konularla ilgili ise ek öğretim yapılır.
Tam öğrenme ile tüm hedef alanları (sentez düzeyindeki hedeflerde dâhil) gerçekleştirilebilir.
Tam öğrenmenin 3 temel değişkeni vardır. Bunlar;
1. Öğrenci nitelikleri:Bir öğrencinin öğretilecek öğrenme ünitesi için taşıması gerekli ön şartlarıdır. Bunlar bilişsel giriş davranışları (ön öğrenmeler, hazır bulunuşluk, öğrenme stilleri) ve duyuşsal giriş özellikleri (istek, akademik özgüven, derse ve öğretmene karşı ilgi ve tutum) dir.
2. Öğretim hizmetinin nitelikleri: Öğretim sürecinde gerçekleştirilen her türlü etkinlik bu kapsam altındadır, öğretim hizmeti niteliğinin değişkenleri; ipucu kullanma, katılım, pekiştirme, dönüt-düzeltme etkinlikleridir.
3. Öğrenme ürünleri: Bloom'un modelinin bağımlı değişkenidir. Bunlar, öğrencinin bilişsel başarısı, öğrenme hızı, duyuşsal özellikleri ve becerileridir, öğrencilerin giriş davranışlarındaki eksiklikler tamamlanır. Bilişsel başarı, öğrenme hızı, duyusal yapıdaki değişiklikler, öğrenme çeşidi ve düzeyini içerir. Öğrenme ürünlerinin düzeyini belirlemek için ise summatif değerlendirmeler uygulanır.
UYGULAMA SIRASINDA YAPILANLAR
-Ünite ya da konunun hedef-davranışlarını ve öğrenme içeriğini ayrıntılı olarak belirlenir.
-Ön koşul davranışları tamamlama öğretimi yapılır.
-Öğretim hizmetlerinin nitelikleri ile üniteyle ilgili yeni davranışların kazandırılması sağlanır.
-Tüm davranışların kazanımının tespiti yapılır. Öğrencilerin önkoşul öğrenmelerindeki yetersizliği ya da öğrenme eksiklikleri tamamlanır.
-Yeni hedef ve davranışların kazandırılması için öğretim etkinliklerini planlama ve uygulaması yapılır.
-Ünitenin hedef-davranışları gerçekleştirildikten sonra izlemeye yönelik değerlendirme yapılır.
-En az %70′lik tam öğrenme ölçütüne göre öğrencilerin düzeyleri değerlendirilir.
-Tam öğrenme standardına ulaşamayan öğrencilerin öğrenme eksikliklerini tamamlamak için ilave öğretim etkinlikleri planlanır.
-Tekrar izlemeye yönelik değerlendirme yaparak tam öğrenme standardının gerçekleşip gerçekleşmediği kontrol edilir.
-Tam öğrenme gerçekleştikten sonra yeni üniteye geçilmelidir.
TAM ÖĞRENME MODELİNİN ELEŞTİRİLEN YANLARI
-Bireysel farklılıklar göz ardı edilir.
-Hızlı öğrenen öğrenciler diğerlerini bekler, bu durum hızlı öğrenen öğrencileri yavaşlatır. Yani tüm öğrenciler aynı hızda ilerleyemez.
-Bu model çok zaman alabilir (ekonomik değildir).
-Öğretmenin iş yükünü artırır.
-Hazırlıklar çoktur, her ünite için farklı testler, gereklidir. Bu nedenle uygulanması zordur.
Eğitim ve Kariyer Danışmanı
Mehmet Alper YOLCU
Eğitim ve Öğretimle ilgili her türlü sorunuz ve sorununuz için lütfen iletişime geçiniz.
Mail yoluyla ulaşmak için; mehmetalperyolcu@gmail.com