Programda, 80 yıl önce Gürcistan topraklarından Özbekistan, Kazakistan ve Kırgızistan'a sürgün sırasında ve sonrasında yaşamını yitirenler için Kur'an-ı Kerim okundu ve dualar edildi.
Kırgızistan'da yaşayan Ahıska Türkleri ve çok sayıda davetlinin katılımıyla gerçekleşen programda, "Tarihin canlı tanıkları: Vatan sevgisi" ile Ahıska'dan sürgün edilen Türkleri evlerinde kabul eden Kırgızların karşılama hikayelerini anlatan "Gerçek dostluk" belgesel filmleri gösterildi.
Türkiye Cumhuriyeti Bişkek Büyükelçiliği Üçüncü Katibi Muhterem Özdinçer Akgün, programda yaptığı konuşmada, Anadolu Türklüğünün ayrılmaz bir parçası olan Ahıska Türklerinin sürgün edilişinin üzerinden 80 yıl geçtiğini hatırlatarak, "Sürgün sırasında hayatını kaybeden soydaşlarımızı rahmetle yad ediyorum." dedi.
Akgün, Ahıska Türklerinin tüm zorluklara rağmen kimliğini, dilini ve kültürünü büyük özveriyle yaşatmayı sürdürdüklerini, Türkiye'nin tüm kurumlarıyla birlikte Ahıska Türklerin yanında olmaya, ana vatana geri dönüş sürecini yakından takip etmeye ve gereken desteğini sağlamaya edeceğini söyledi.
Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi (KTMÜ) Rektörü Prof. Dr. Alpaslan Ceylan da "Hiçbir Türk doğduğu yeri, ana vatanını unutmaz. 80 yıl üstünden geçmesine rağmen kilometrelerce ötede Ahıska'yı anıyoruz. En büyük temennim, Ahıska'ya gitmeyen ne bir küçük bir evladımız ne de aksakalımız kalsın." diye konuştu.
Ceylan, "Kırgız kardeşlerimiz sizler (Ahıskalı Türkler) geldiğinde bağrına bastılar. Bugüne kadar Kırgızistan'da hiçbir sıkıntı çekmediniz. İnşallah, bundan sonra da sıkıntı çekmezsiniz. Biz Kırgız, Kazak, Türkmen, Özbek hepimiz kardeşiz. Hiçbir güç bunu ayıramaz. Türk Devletleri Teşkilatının kuruluşu ile birlikte daha güç kazandık." ifadelerini kullandı.
Kırgızistan Ahıska Türkleri Derneği Başkanı Atamşa Dursunov, Ahıska'da 14 Kasım 1944'te silah tutanların cephede olduğu sırada çocuk, kadın ve yaşlıların tren vagonlarına doldurularak Özbekistan, Kazakistan ve Kırgızistan'a sürüldüğünü anlattı.
Dursunov, sürgün sırasında 17 binden fazla kişinin yaşamını yitirdiğini anımsatıp sürgünde ölenleri unutmayacaklarını ve daima anma programlarını düzenleyerek hatırlayacaklarını, desteklerinden ötürü Kırgız halkına ve Türkiye Cumhuriyeti devletine teşekkür ettiklerini belirtti.
14 Kasım 1944 Ahıska Sürgünü
Ahıska Türkleri, 14 Kasım 1944'te Sovyetler Birliği döneminin lideri Josef Stalin tarafından bugünkü Gürcistan sınırları içinde olan Ahıska bölgesinden Kırgızistan, Kazakistan ve Özbekistan topraklarına sürülmüştü.
Sürgün sırasında açlık ve hastalıktan dolayı 17 bin civarında kişi yaşamını yitirmişti. Ahıskalı Türkleri, 12 yıl boyunca Orta Asya'da sıkı yönetim rejimi altında tutulmuştu.
Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra arşivlerde, sürgünün, Stalin'in Karadeniz kıyılarını Türklerden temizleme operasyonunun bir parçası olduğu ortaya çıkmıştı.
Dünya genelinde başta Türkiye olmak üzere Kırgızistan, Kazakistan, Özbekistan, Azerbaycan, Gürcistan, Ukrayna, Rusya Federasyonu ve ABD'de yaşayan Ahıska Türklerin sayısı, 500 bin olarak tahmin ediliyor.