Buna göre elektrikte geçilen kademeli fatura sisteminin benzeri önümüzdeki yıl sonundan itibaren su faturaları için uygulanacak.
Çevre Bakanlığı, geçtiğimiz günlerde Resmi Gazete'de yayımladığı yönetmelik ile daha önce 31 Aralık 2024'te yürürlüğe girmesi beklenen sudaki "kirleten öder" sistemini 31 Aralık 2026'ya uzattı.
SUYU ÇOK TÜKETEN "KİRLETEN ÖDER" İLKESİ NEDİR?
Atık Yönetimi ve Atıktan Enerji Üreticileri Derneği (TAYED) Başkanı Ali Rıza Öner, "kirleten öder" düzenlemesinin detaylarını anlattı.
Öner, 2026 sonunda devreye alınması planlanan düzenleme kapsamında katı atıkların toplanmasını ve bertarafını da içerecek şekilde su faturalarına "Çevre Temizlik Vergisi, katı atık toplama bedeli ve katı atık bertaraf bedeli"nin tek kalemde toplanarak tahsil edilmesinin planlandığını anlattı.
Öner, "Atık su ve evsel katı atık ile ilgili verilen tüm hizmetler karşılığında tam maliyet esaslı tarifeye göre belirlenen toplam sistem maliyetini karşılamak üzere evsel katı atık ve atık su hizmetlerinden yararlananlar artık kullanımına göre artacak bedellerle karşı karşıya kalacak.
Yani bakanlık bu düzenlemeyle hem su tasarrufunu artırmayı hedeflerken hem de daha fazla su tüketen, çöp çıkarandan 'kirleten öder' ilkesiyle daha fazla bedel alınmasını planlıyor. Buradaki bedelin yüzdelik olması planlandığından su faturası arttıkça alınacak bedelde artacak" diye konuştu.
BEDELLER BELEDİYE MECLİSLERİNDE BELİRLENECEK
Belediyelerin bu kapsamda elde ettiği gelirleri atık su ve evsel katı atık hizmetlerinin dışında bir işte kullanamayacağını anlatan Öner, sistemin işleyişini, "Mevcut faturalarda su bedeli ile birlikte atık su bedeline de yer verilirken, onun dışında evsel katı atık yani çöpler için 3 kalemde olmak üzere Çevre Temizlik Vergisi (ÇTV), katı atık toplama bedeli ve katı atık bertaraf bedeli alınması gerekiyor. Ancak bu bedellerin alınması zorunlu olmayıp belediyelerin inisiyatifine bırakılıyor.
Bu kalemlerden elde edilen gelirlerin ÇTV ve toplama olmak üzere ikisinin İlçe Belediyelerine gitmesi gerekiyor. Diğer kalemi ise zaten uzun yıllardır büyükşehir ya da merkez belediyeler almayarak bu haklarından feragat ediyordu. Şimdi ise bu bedelin alınması zorunlu hale getiriliyor." sözlerle anlattı
GELİRLERİ BAŞKA İŞ İÇİN KULLANAMAYACAKLAR
Atık su altyapı yönetimlerinin toplam sistem maliyetinin hesaplanmasında esas alacağı temel bileşenlerin toplama, nakil, pompalama, arıtma, deşarj, çamur bertarafı, geri kazanım ve satış kalemlerinden oluşacağını anlatan Öner, "Evsel atık süreçlerine bakıldığında ise toplama ve taşıma kısmında sorumluluk ilçe belediyesinde; aktarma istasyonu, geri kazanım tesis ve bertaraf sorumluluğu büyükşehirde. Yani mevcutta da su faturalarında yalnızca tüketilen su miktarı faturaya yansıtılmıyor. Bunun içinde başka bedellerde yer alıyor.
Şimdi belediyeler bu bedelleri almaya başlayarak buralara ayırdığı bütçeyi kendi kasasından değil de, vatandaştan tahsil ettiği kısımdan yapacak. Buradan elde edilen gelirler sadece bu iş için kullanılacak" dedi.
Öner, "Su zamları nasıl Belediye Meclislerinde karar alınarak yapılıyorsa bu bedellerinde Belediye Meclislerinde belirlenmesi amaçlanıyor" ifadelerini kullandı.