Tarihi ve kültürel birikimi ile dikkat çeken Konya, ilim ve irfan konusunda da Türkiye’nin öncü şehirlerinden biri olarak biliniyor. Selçuklu Başşehri olan ve bu özelliğiyle birlikte medreselere ev sahipliği yapan Konya, tarihten bugüne kadar Allah kelamını geleceğe aktarmakla görevli birçok din ve ilim adamı yetiştirdi.
Araştırmacı-Yazar Sedat Ulupınarlı, Hafız Mehmet Şeker, Hafız Mehmet Temel, Hafız Mustafa Kırmızı, Hafız Mustafa Tuğlu hakkında önemli bilgiler veriyor.
MEHMET ŞEKER (ŞEKER HOCA)
Özellikle Çumra ve Konya havalisinde onu tanımayanımız pek yoktur. Yapmış olduğu hizmetin içinde onun yeri çok farklı ve önemi de bambaşkadır. Kendisi özellikle Çumra ve Konya bölgesindeki hoca ve hafızların hocası olarak bilinir.
Bütün ömrünü Kur’an-ı okumaya, okutmaya, hoca ve hafız yetiştirmeye, din hizmeti vermeye adadı. Allah’ın izniyle bunu da başardı.
Peygamber Efendimiz (sav)’in “Sizin en hayırlınız Kur’an-ı okuyan ve okutanınızdır” müjdesine nail olmuş kıymetli bir büyüğümüzdür Şeker Hocamız. Çünkü onun ömür boyu işi gücü Kur’an okumak ve okutmak olmuştur. 60 yıldır aralıksız olarak verilen bir din hizmeti ve bu hizmetin neticesinde elde edilen üstün bir başarının sahibidir Şeker Hocamız. 1950 yılından bu yana Çumra ve köylerinden, çocukluk ve gençlik çağlarında Din dersi, Kur’an-ı Kerim ve Ahlak dersleri almak için İçeri Çumra’ya gelip te Şeker Hocamızın Rahle-i Tedrisinden geçen öğrencilerin sayısı azımsanmayacak kadar çoktur. Şeker Hocamızla ilgili çoğumuzun az ya da çok mutlaka bir anısı vardır.
Şeker Hocamız 1931 yılında Çumra’nın Afşar Köyünde dünyaya gelmiştir. İlk tahsilini köyünde tamamlayan Şeker Hocamız ailesinin isteği ve ısrarı üzerine Konya’da bulunan dedesinin yanına yerleşti. Şeker Hocamız dedesinin yanında olduğu dönemlerde Konya merkezinde bulunan Bulgurcu Tekkesine kaydını yaptırdı ve burada almış olduğu ön eğitimin ardından hafızlık eğitimine başladı. Burada meşhur Çimili’li Hakkı Hoca Efendi’nin denetiminde hafızlığını kısa denilebilecek bir zaman zarfında ikmal edip tamamladı. Şeker Hocamızın bu yaşlarda sevimli, zeki ve çalışkan olması Hocası Çimili’li Hakkı Hoca’nın dikkatinden kaçmaz. Hocası Hakkı Efendi, Şeker Hocamızı öğrenci yetişmek ve kendisine yardımcı olmak üzere yanına almış ve Bulgurcu Tekkesinde görevlendirmiştir. Yine Şeker Hocamızın Bulgurcu Tekkesinde vazife yaparken ortaya koymuş olduğu üstün hizmet anlayışı, azim ve gayreti hocasının takdirine şayan olmuştur. Şeker Hocamız kendi hocasının isteği ve işareti üzerine 1949 yılında İçeri Çumra’ya gelmiş ve resmi olarak Din Hizmeti görevine başlamıştır. Şeker Hocamız İçeri Çumra’da ilk önce Esat Paşa Camiinde görev almış, daha sonrada bu görevini Pir Ahmetli Camiinde devam ettirmiştir. Yapmış olduğu uzun bir görev döneminin ardından emekli olmuştur.
Hoca Efendi 1949 yılında geldiği İçeri Çumra’da sadece İmam-Hatip olarak görev yapmamıştır. Aynı zamanda İçeri Çumra Kur’an Kursunda öğretmenlik ve idarecilikte yapmıştır. Şeker Hocamız 1950 yılından bu yana aktif olarak yürütmüş olduğu Kur’an Kursu hizmetini 77 yaşına gelmiş olmasına rağmen bırakmamış ve halen görevini fahri olarak sürdürmenin çabası içerisindir. Şeker Hocamız Konya’da eğitim ve öğretim yaptığı yıllarda sadece Çimili’li Hakkı Hoca’dan eğitim almakla kalmamış, aynı zamanda Konya’mızın ileri gelen Âlimlerinden Hafız Fahri Hoca Efendi’den ve Konya’mızın Medar-ı İftiharlarından Hacıveyiszade Hoca Efendi’den de Arapça, Fıkıh ve Din dersleri almış kendisini yetiştirmiştir.
İçeri Çumra’ya yerleştikten kısa bir süre sonra evlenen Hoca Efendi’nin bu evlilikten 3 kız,1 erkek olmak üzere 4 çocuğu olmuştur. Evlendikten kısa bir süre sonra hocalarının isteği ve işareti üzerine Suriye’nin başkenti Şam’a giderek 2 yıl boyunca Arapça ve Kur’an-ı Kerim eğitimi alan Hoca Efendi, kayınpederinin vefatı üzerine eğitimini yarıda keserek İçeri Çumra’ya geri dönmek zorunda kalmıştır. Hoca Efendi o günden itibaren İçeri Çumra’da yürütmüş olduğu Kur’an Kursu hizmetine bir gün bile ara vermemiş ve bu görevi başarı ile yıllarca sürdürmüştür. Şeker Hocamızın memleketimize hizmeti saymakla bitmeyecek kadar çok ve kıymetlidir.
İmam Hatiplik yaptığı dönemlerde Şeker Hocamız verdiği etkili vaaz ve nasihatlerle halkın istikamet bulmasını sağlamaya çalışmış ve büyük takdir toplamıştır. Ayrıca Şeker Hocamız 1950 yılından bu yana aralıksız sürdürdüğü Kur’an Kursu hizmetinde de binlerce insanın Din Bilgisi ve Kur’an-ı Kerim öğrenmesine sebep olmuş, yüzlerce Hafız’ın yetişmesinde hatırı sayılır derecede büyük bir emek sarf etmiştir. Bugün memleketin dört bir yanında Şeker Hocamızın Hafız’ları Din hizmet vermektedir. Şeker Hocamız sadece İmam Hatiplik ve Kur’an Kursu Hocalığı yapmakla yetinmemiş aynı zamanda çevremizde yapılan ya da yapılmakta olan bütün hayırlı hizmetlerin yürütülmesinde öncülük etmiştir. İşte bunlardan birkaçı:
İçeri Çumra Merkez Büyük Camiinin yapımında,
İçeri Çumra Arap Osman Camiinin yapımında,
İçeri Çumra Çakıl kuyu Camiini yapımında,
Çumra Merkez Ulu Camiinin yapımında,
Çumra İmam-Hatip lisesinin erkek ve kız binalarının yapımında,
Çumra Merkez kız ve erkek Kur’an Kurslarının yapımında,
Hoca Efendi hayırlı hizmetlerin yürütülmesinde hiçbir fedakârlıktan kaçınmamış ve elinden gelen her türlü imkânı Allah rızası için hizmet etmek anlayışıyla ortaya koymuş ve insanlara da en güzel şekilde örnek olmuştur.
Şeker Hocamız Bütün Çumra ve Konya havalisinde halkın takdirini toplamış kıymetli bir büyüğümüzdür. Şehit Cenazeleri ve Rahmet Duaları vs. gibi halkın yoğun ilgi gösterdiği önemli gün ve toplantılarda Şeker Hocamız hep ön saflarda bulunmuş, yaptığı konuşma ve dualarla insanlarımızın gönlünü coşturup sevgi ve hürmetini kazanmıştır. Çevreden insanlar zaman zaman hayır dualarını almak için Hoca efendiyi ziyaret ederler. 78 Yıl gibi koca bir ömrü insanımızın Din ve Ahlak bilgisini geliştirmek, hafızlık müessesesini geliştirip devam ettirmek için feda eden kıymetli Şeker Hocamızdan Rabbimiz razı olsun. Şeker Hocamızın 60 yılda yetiştirdiği hafız sayısı 800 civarında olup hepsi de isim isim kayıtlıdır…Şeker Hocamız 11-01-2011 tarihinde rahatsızlanarak hastaneye kaldırılmış ve vefat ederek Hakka yürümüştür. ALLAH bir ömür boyu elinden ve dilinden düşürmediği Yüce Kur’an-ı kendisine şefaatçi eylesin…Mekanı cennet olsun.
MEHMET TEMEL (TEMEL HOCA)
Ömrü boyunca insanlara ilim öğretmeye ve hizmet vermeye çalışan bir hizmet erbabından, Temel Hoca'dan bahsetmeye çalışacağız. Hoca Efendi 1932 yılında Bozkır ilçesinin Pınarcık köyünde dünyaya geldi. İlkokulunu köyü Pınarcık’ta bitirdi. İlkokulu bitirdikten sonra Bozkır merkezinde görev yapan Kadir Kaya Hoca Efendiden Arapça, Osmanlıca ve hafızlık dersleri aldı. Hoca Efendi akranları arasında üstün zekâsıyla tanınır ve çok zeki olduğu söylenirdi. Bu üstün zekâsı sayesinde 11 ay gibi kısa bir zamanda Kur'an-ı Kerim'i ezberleyip hafızlığını tamamladı. Hoca Efendi daha sonra Bozkır'ın Yalıhüyük beldesinde zamanın hoca ve üstatlarından Osmanlıca, Usul ve Gramer ilimlerini tahsil etti. Arapça ve Osmanlıca üzerine kendisini yetiştiren Hoca Efendi 1952-1960 yılları arasında resmi görevli olarak Kur'an Kursu hocalığı yaptı. Temel Hoca'nın öğrencilerine hem Arapça ve Osmanlıca hem de hafızlık dersleri verdiği ve yüzlerce hafızın yetişmesinde büyük emeğinin olduğu bilinir. Yetiştirmiş olduğu talebeleri hala hoca efendinin hatıralarını yâd edip kendisini hayır dualarla anmaktadırlar. Hoca Efendi 1960 yılında ihtilal aleyhine konuştu diye hakkında ortaya atılan bir iftiradan dolayı resmi olarak yürütmekte olduğu Kur'an Kursu hocalığı görevini bırakmak zorunda kalır. Kendisine iftira edilmesi ve öğrencilerinden uzak kalması Hoca Efendiyi ziyadesiyle üzmüştür. Daha sonra 1963-1968 yılları arasında Çumra ilçesi Karkın Kasabası’nda İmam-Hatiplik görevinde bulundu. Temel Hocamız İmam-Hatiplik yaptığı yıllarda yine öğrenci okutup hafız yetiştirmeye devam etmiştir. Hoca Efendi 1969 yılında Çumra'ya yerleşti ve esnaflık yapmaya başladı. Çumra'da hem Manifatura üzerine esnaflığını yaptı hem de “Asli Görevim” dediği hafız yetiştirme işine devam etti. Temel Hocamız 1980 yılında emekli olmuş ve esnaflığı kısmen bırakmıştır. Tabi emekli olması Hoca Efendi için her şeyin bittiği anlamına gelmezdi. Gerek evinde ve gerekse esnaflık dükkânında öğrenci yetiştirmeye, Arapça, Osmanlıca ve hafızlık üzerine ilim öğretmeye devam etmiştir.
Kur'an öğretmeyi, öğrenci yetiştirmeyi ve özellikle hafızlarla ilgilenmeyi çok sever ve hafızları dinlemekten ayrı bir zevk alır, haz duyardı. Çumra bölgesinde sevilen, takdir edilip hayır dua ile yâd edilen Hoca Efendi 02-05-2003 tarihinde Hakkın rahmetine kavuşmuştur. Hoca Efendinin cenaze töreninde sevenlerinin üzüntüsü hat safhadaydı. Bunlardan biriside Kırmızı Hoca lakaplı Mustafa Kırmızı Hoca Efendi idi. Defin esnasında hüzünlendiğini ve ağladığını görünce sebebini sordum. Oda, Temel Hoca Efendinin kendisini ilme ve hizmete adayan çok değerli bir gönül erbabı olduğunu ve ölümüyle de kendisini ziyadesiyle üzdüğünü söyledi. Çok kalabalık bir cemaat tarafından defnedilen Hoca Efendi 71 yıllık ömrü boyunca hiç boş durmamış, hep öğrenci okutup hafız yetiştirmeye çalışmıştır.
MUSTAFA KIRMIZI (KIRMIZI HOCA)
Çumra'mızın yetiştirdiği değerli ilim ve irfan ehli insanlarından, imam-hatip ve vaiz, sevilen, sayılan ve hürmet gören hocalarındandır. Çumra’mızın ayaklı kütüphanesi denilecek seviyede Arapça, Fıkıh, Akaid, Hadis ve Tefsir ilimlerine vakıf değerli bir büyüğümüzdü. Kendisi soyadına izafeten Çumra ve havalisinde “Kırmızı Hoca” diye anılır. Kendisine böyle hitabedilmesinden de ayrı bir zevk duyardı Hoca Efendi.
Kendisini görenler “Kırmızı” soyadının kendisine hem ismi hem de cismi ile yakıştığını söylerler. Çünkü Hoca Efendinin yüz hatları dolgunca ve pembeyi andıran nurani bir görüntüye sahiptir. Kırmızı Hocamızın ömrü ilim tahsil etmek, kürsülerde vaaz vermek, mihraplarda namaz kıldırmak ve minberlerden hutbe okumaktan ibarettir.
Hoca Efendi 1940 yılında Çumra'mızın Erentepe (Eski adıyla Sodur) köyünde dünyaya gelmiştir. İlkokulu köyünde bitiren hocamız 1953 yılında Alanya Müftüsü Muhterem Mehmet Aksoy Hoca Efendiden dersler almaya ve din ilimlerini öğrenmeye başladı. Bu eğitim süreci yıllarca devam etti. Bu uzun eğitim sürecinde hocamız Arapça, Hadis, Fıkıh, Tefsir, Akaid, Sarf-Nahiv gibi ilimleri tahsil etmenin yanında Arapça ve Osmanlıca birçok eserin talimini de yapmıştır. Girdiği sınavlardan üstün başarı ile çıkan Mustafa Kırmızı Hoca Efendi ilk görevine 1965 yılında Çumra Merkez Ak minareli Camiinde başladı. Burada iki yıl kadar görev yapan Hoca Efendi daha sonra 1967 yılında Çumra merkez Çarşı Camiinde görev aldı. Bu görevi de iki yıl kadar sürdü. Hoca Efendinin gerek Ramazan aylarında ve gerekse sair zamanlarda Merkez Çarşı Camii ve Merkez Ulu Camiinde yapmış olduğu vaazları çok meşhurdur. Hoca Efendinin vaaz ve nasihatlerini dinlemek için insanların etraf köylerden akın akın geldikleri bilinir. Daha sonra Sivas'a tayini çıkan Hoca Efendinin Şarkışla Sanayi Camiinde dört yıl kadar görevi olmuştur. Oradan Su şehrine tayin edilen hoca efendi Merkez Karşıyaka Camiinde de dört yıl kadar görev yapmıştır. Hoca Efendi yapmış olduğu etkili vaaz ve nasihatleri ve ortaya koymuş olduğu üstün hizmet anlayışından dolayı halkın takdirini kazanmış ve insanlarla çok samimi ilişkiler kurmuştur. 1988 yılında emekli olan Hoca Efendi Çumra'ya yerleşir. Burada da boş durmayıp Merkez Çaybaşı Camiinde altı yıl boyunca fahri İmam-Hatiplik ve Vaizlik yapmıştır. Hoca Efendinin burada da yapmış olduğu vaaz ve nasihatlerde insanlar üzerinde çok etkili olmuştur. İnsanlar onun vaaz ve nasihatlerini dinleyebilmek için erken saatlerde camiye gelir, vaazın başlamasını beklerler, onun vaaz ve hitabetinden ayrı bir zevk duyarlardı. Mustafa Kırmızı Hoca Efendi hayatı boyunca insanlara iyiyi, güzeli, doğruyu, hakkı ve hakikati anlatmış bir din adamıdır. Mükemmel derecede Arapça, Farsça ve Osmanlıca bilen Hoca Efendi emekli olduktan sonra Çumra’mızda ikamet etmiş ve halkın isteği üzerine zaman zaman Merkez Ak Camiinde vaaz ve nasihatler vermiştir. Kendisi yakalandığı rahatsızlık sebebiyle bir hayli muzdarip oldu ama asla şikâyetçi olmadı. Mustafa Kırmızı hocamız 29-11- 2013 tarihinde vefat edip dar-ı Bekaya göçmüştür. Rabbim Rahmet eylesin.
MUSTAFA TUĞLU
Mustafa Tuğlu hocamız, Çumra’mızın kendisiyle gurur duyup iftihar ettiği ilim, edep, hayâ, ahlak ve hizmet ehli bir büyüğümüzdür. İlmine, Hitabetine, Edebiyatına ve kalemine kuvvetli olan hocamız Mustafa Tuğlu’yu sanırım tanımayanımız pek yoktur. Eğitimci, Edebiyatçı ve Hukukçu olması onun en bilinen özellikleridir.
Mustafa Tuğlu hocamız gerek öğretmenlik yaptığı dönemlerde, gerekse sonradan yapmaya başladığı avukatlık mesleği dönemlerinde bizlere hep iyiyi, güzeli ve doğruyu göstermiş, öğretmiş ve yardımcı olmaya çalışmıştır.
Mustafa Tuğlu hocamız 1954 yılında Hadim ilçesinin Gezlevi (Korualan) kasabasında dünyaya gelmiştir. İlköğrenimini köyünde bitiren hocamız, orta ve lise tahsilini Konya Devrim Ortaokulu ve Konya Gazi Lisesi’nde yapmıştır.
Lise öğreniminden sonra 1975 yılında Konya Milli Eğitim Müdürlüğü’nde memur olarak görev alan hocamız memuriyet hayatına burada başlamıştır. Görevine devam ettiği sırada Konya Selçuk Eğitim Enstitüsü gece bölümüne devam etmiş ve buradan da başarı ile mezun olmuştur. 1978 yılında Türkçe öğretmeni olarak eğitim ordusuna katılan Mustafa Tuğlu hocamız, bu alanda Çumra’ya ve Çumralı gençlere çok büyük hizmet ve emek vermiştir. 13 yıl Çumra İmam-Hatip Lisesi’nde,7 yıl da Çumra Anadolu Lisesi’nde Edebiyat hocası olarak görev yapan hocamız, gerek öğretmen arkadaşları arasında, gerekse öğrencileri arasında sevilip sayılmış ve hep takdir görmüştür. Almış olduğu eğitimden ve taşımış olduğu bilgi birikiminden, edep ve hayâsından olacak ki, daima ağırbaşlı, anlayışlı, insanları kırmaktan ve incitmekten çekinen, asla ve asla büyüklük, kibir ve gurur gibi olumsuz emareleri vermeyen bir büyüğümüzdür Mustafa Tuğlu hocamız. Öğretmenlik yaptığı dönemlerde A.Ü.Eğitim Bilimler Fakültesi Eğitim Yönetimi ve Planlaması Bölümü ile A.Ü.Hukuk Fakültesi Bölümlerini başarı ile bitiren Mustafa Tuğlu hocamız 1991 yılından bu yana serbest Avukatlık yapmaktadır. Halen Çumra’mızda serbest Avukatlık yapmakta olan hocamız iyi derecede Osmanlıca ve Arapça, orta derecede Fransızca bilmektedir. Evli ve dört çocuk babası olana Mustafa Tuğlu hocamıza Allah’tan hayırlı, uzun ve bereketli bir ömür diler Çumra’ya ve Çumralılara vermiş olduğu hizmetinden dolayı kendisine teşekkür ederim. (SEDAT ULUPINARLI)
