Konya’mıza Belediye Başkanı ve Üniversite hocası olarak hizmeti bulunan Prof. Dr. Adem Esen’i kendi anlatımıyla tanıyalım.
“1961 yılında Konya Çayırbağı’da doğdum. Selçuk ve Alpaslan ilkokullarını ve Mevlana Ortaokulunu, birincilikle Konya İmam-Hatip Lisesini (1980) ve Gazi Lisesini (1980) bitirdim. Okuma konusunda babamın evdeki kütüphanesi benim üzerimde tesirli olmuştur. Tüm öğretmenlerime ve hocalarıma müteşekkirim. İmam Hatip’te rahmetli Şükrü Özüdoğru, Bayram Başpınar, İsmail Kaya ve isimlerini burada sayamayacaklarım yanında özel kurslarına gittiklerim de vardı. Çocukluğum ve tahsilim Aydoğdu ve Kovanağzı mahallerinde geçti. Cumartesi ve pazarları muhacir pazarında satıcılık yapardım, çoğu zaman dedemle; yazları da ilk önceleri bir tamirci atölyesinde çıraklık, sonra inşaatlarda demirci veya sıvacı amelesi…Bazen de üç tekerli araçla taşımacılık…
1980 yılında İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümünü kazandım. Buradan 1984 yılında mezun oldum, aynı yıl Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesine başladım. Aynı zamanda İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesinde yüksek lisans öğrencisi oldum. Yine bu yıllarda Fatih Müftülüğünde, Aksaray’da Sadi Kazgani ve Hacı Bayram Kaftani camilerinde imamdım. Bu dönemde Mehmet Savaş, Hayrettin Karaman, Abdurrahman Gürses, Hüseyin Kutlu ve İbrahim Hakkı Konyalı’yı ve daha birçok zatı tanıdım. Bu bir öğrenci için önemli idi. Fakülte hocalarımız, doğrusu pek ilgili olmuyorlardı. Birkaçı ile sonradan hem meslektaş hem de dost olduk. Ahmet Güner Sayar fakülteden, Sabahattin Zaim, Nevzat Yalçıntaş ve Turan Yazgan doktoradan hocalarım oldular. Doktora tezimi İslam’da Ücret konusunda Prof. Dr. Sabahattin Zaim’in danışmanlığında yaptım. Doğrusu bu tez, iktisat ve iş hukukunun İslam hukuku, iktisadı ile irtibatını işlemiştir. Türkiye Diyanet vakfı yayınlamıştır. Eminönü Halk eğitim merkezinde Arapça kurslarını Mahmut Toptaş hoca açmıştı ben de destek oldum. Bu vesile ile Arabistan Melik Suud üniversitesi Arap Dili Enstitüsünde ‘Tedribu’l-Muallimin” öğretmenlik kurslarına katıldım ve diploma aldım. İstanbul’da bir derneğin İngilizce kurslarını da bitirmiştim.
Bu arada, Diyanet İşleri Başkanlığı Haseki Eğitim Merkezi ilk dönem doktora ve yüksek lisans ihtisas kursundan birincilikle mezun oldum. Haseki Eğitim merkezinde okurken, doktora tezi hazırlıyordum.
Erzincan depreminin akabinde Erzincan Hukuk Fakültesi Ekonomi ve Maliye Bölümünde yardımcı doçent olarak çalıştım ve depremin sosyo-ekonomik etkileri konusunda Türkiye’de ilklerden olan doçentlik tezi hazırladım. Aynı zamanda buradaki İlahiyat Meslek Yüksekokulunda Arapça, Türk-İslam Düşünce Tarihi derslerini verdim.
1993 yılında doçent olduktan sonra Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinde kurucu öğretim üyesi, iktisat bölüm başkanı olarak beş yıl çalıştım. Bölgesel kalkınma, İç Anadolu şehir ekonomileri konusunda çalışmalar yaptım.
Üniversitelerde o dönemde ciddi baskılar vardı. 1999 seçimlerinde Selçuklu Belediye başkanlığına seçildim. Belediyede fiili eğitim içindeydik. 2004 yılında yeniden seçildim. Bu arada İngiltere Exeter Üniversitesinde belediyecilik üzerine araştırmalar yaptım. Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi üyeliğinde bulundum. Ayrıca Türkiye Belediyeler Birliği encümen üyeliği yaptım. Afet zararlarını azaltma konusunda hem yurt içinde hem de yurtdışında yönetici programlarına katıldım.
Belediye Başkanlığı sırasında Konya ekonomisi ve Konya’da tarıma dayalı sanayi konularında sempozyumlar düzenledik. Hem şehir planlaması, belediye hizmetleri, sosyal hizmetler gibi alanlarda çalışmalar yaptık. Konya’da eğitim ve sağlık alanında pekçok okul ve sağlık ocağının yapılmasına vesile olduk. Takkeli dağı ve dağ yamaçlarını ağaçlandırma girişiminde bulunduk. Sille ve Zazadın hanının restorasyonı gibi faaliyetlerde bulunduk. Mesnevi Konya’da bile okunmuyordu, rahmetli A. Osman Koçkuzu belediyemizin teşvikiyle Mesnevi okumalarına başladı. Selçuklu, Osmanlı, Beylikler dönemi ve eserleri ve Sille albümleri yanında kültür ve sanat eserleri üzerinde durduk. Belediye hizmetlerinin gelişmiş ülkelerdeki gibi nitelikli olması konusunda önemli gayretlerimiz oldu. Bugün bile mahallelerde yaptığımız hizmetleri gözümüzde canlandırabiliyoruz. Demek ki şehir ve insanıyla hemhal olunabilmiş.
Belediye başkanlığından ayrıldıktan sonra 2009 yılında Selçuk Üniversitesi İİBF’ne profesör olarak atandım. Burada Konya ve İç Anadolu bölgesinin kalkınması, tarım, sanayi potansiyeli hakkında çalışmalar yaptım.
2010 yılında İlim Yayma Vakfının kurduğu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesine kurucu rektör olarak atandım. Dört yıl bu üniversitenin yapılandırması ve tarihi Halkalı kampüsünün planlamasında görev yaptım. İslam İktisadı ve finansı eğitim merkezinin açılışını gerçekleştirdim.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi İSKİ ve İSTAÇ Yönetim Kurulu üyeliği yaptım (2014-2019). Melen suyu konusunda yayınlanmamış bir kitap çalışmasını uzmanlarla birlikte hazırladık. İSKİ personelinden 100 civarında tezsiz ve tezli yüksek lisans ile doktora çalışmalarına vesile oldum ve Uluslararası İkitelli Su Akademisi projesini hazırladım. İSKİ’nin uluslararası ilişkileri ve Amman Arap ülkeleri su formu (iki defa), Seul, Berlin uluslararası su konferanslarına katılarak bu sektörün geliştirilmesi ve dışa ihracat yapması için projelerde bulundum. Türkiye Belediyeler Birliği yayınları arasında Türkiye’de Su ve Atık su idarelerinin Yönetimi konusunda bir kitabın editörlüğünü yaptım.
Daha sonra lisansta mezun olduğum İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Bölümüne geçtim. Burada İktisat Anabilim Dalında öğretim üyesi olarak çalıştım. Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi bölümü ve iktisat anabilim dalı başkanlıklarını yaptım.
Lisans, yüksek lisans ve doktora düzeylerinde verdiğim dersler: İktisat (makro iktisat, İslam iktisat tarihi, para ve para politikası, üretim faktörleri, bölgesel iktisat, çevre iktisadı) sosyal politika, sosyal koruma, Başkanlık sistemleri, Metropoliten yönetimler ve sorunları ile yerel yönetimler dersleri verdim. Danışmanlığımda 60’ya yakın doktora ve yüksek lisans tezi hazırlanmıştır. Bunlar arasında yurtdışından gelen öğrenciler çoğunluktadır.
Türkiye Belediyeler Birliği ve Türk Dünyası Belediyeler Birliğinde danışmanlık yaptım. İlim Yayma Cemiyeti yüksek istişare kurulu üyesiyim. İstanbul Konyalı İşadamları Derneği ve Konyalılar Derneği danışma kurulu üyesiyim. Bir süre İslam Ülkeleri Akademisyen ve Yazarlar Birliği (AY-BİR) genel başkanlığı yaptım. Aynı zamanda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığında resmi arabulucuyum.”
HALA ÖĞRENİYOR
Konya’mız başta olmak üzere ülkemizin çeşitli şehirlerinde yıllarca hizmetlerde bulunan Adem Esen evli, dört çocuk babası ve beş torun dedesidir.
İyi derecede Arapça, İngilizce, Osmanlıca, az derecede Fransızca bilmektedir. Öğrenmeye, okumaya, araştırmaya çok meraklı ve istekli olan hocamız hala öğrenmeye devam etmektedir. Çok sayıda yayınlanmış kitap ve makaleleri vardır. Konya’da yayınlanan bazı gazete ve dergilerde yazıları yayınlanmaya devam etmektedir.
Yayınlarından; Mal, Mülkiyet ve Piyasa kitabı Cidde’de IRTI tarafından yayınlanan ilk Türkçe kitaptır. İslam’da Para kitabı Arapçadan çevrilmiştir. İslam’da iktisadi Kalkınma kitabı M. Omer Chapra’dan İngilizceden çevrilmiştir. İslam İktisat Tarihine Giriş Arapçadan çevrilmiştir. M. Esad Seydişehri’nin üç cilt Osmanlıca kitabının transkripsiyonu yapmıştır. Ali Haydar Efendi’nin arazi Kanunname şerhi ile Vakıflarla ilgili kitapları da yayına hazırlamıştır.
Yerel Yönetimler, Ortadoğuda Yerel Yönetimler (Arapça, İngilizce, Türkçe) Maan Şibli ile birlikte- düzensiz göç (WALD yayını Türkçe ve İngilizce) Su ve Atıksu idareleri (TBB yayını), Tarihi Çayırbağı suyu (KOSKİ yayını) Konya ekonomisi sempozyumu, Konya’da tarıma dayalı sanayi sempozyumu, Selçuklu eserleri gibi birçok konuda münferit veya müşterek çalışmaları mevcuttur. Ayrıca Mevlana’nın iktisadi Görüşleri adlı bir kitabı olup, Farsça yayınlanması için çalışmaları sürmektedir.
Prof. Dr. Adem Esen hocamıza bundan sonraki hayatında sağlık ve mutluluk dilerken hizmetlerinin de aksamadan devam etmesi en büyük temennimizdir.
SALİH SEDAT ERSÖZ
