Temmuz ayı enflasyon (TÜFE) rakamları Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklandı. Bununla beraber kira artış oranı da belli oldu. Buna göre enflasyon rakamlarının on iki aylık ortalaması baz alınarak belirlenen kira artış oranı Ağustos 2024 için yüzde 65,93 oldu. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Erkan Başar Gayrimenkul Sahibi Erkan Başar, kira artış oranlarının yüksekliğinin, ev sahiplerinin kira gelirlerinde belirgin bir artış sağladığını belirterek bu durumun, ev sahiplerinin mali yüklerini hafifletmelerine ve enflasyon karşısında mülklerinin değerini korumalarına yardımcı olabildiğini aktardı. Ancak, yüksek kira artışlarının kiracılar için büyük bir yük oluşturduğunu ifade eden Erkan Başar, “Kiracılar, kira bedellerindeki bu artışlar nedeniyle bütçelerini zorlamak zorunda kalabilir ve bazıları daha uygun fiyatlı konut alternatifleri aramaya başlayabilirler. Özellikle düşük gelirli kiracılar, bu yüksek kira oranlarından ciddi mali zorluklar yaşayabilir. Sonuç olarak, yüksek kira artışları ev sahiplerine ekonomik bir avantaj sağlarken, kiracılar için yaşam maliyetlerini artırmakta ve taşınma gereksinimlerini gündeme getirdiğini söyleyebilirim” diye kaydetti.
SORUNLARIN SEBEBİ EKONOMİK DENGESİZLİKLER
Konut piyasasında yaşanan gerilimlerin ve ekonomik dengesizliklerin tipik bir örneğinin günümüzde yaşandığını dile getiren Erkan Başar, özellikle düşük ve orta gelirli kiracılar için kira artışlarının, ev değiştirme ya da yaşam tarzında köklü değişiklikler yapma gerekliliği doğurabildiğine işaret etti. Başar, “Bu dengesizlik, piyasanın çeşitli paydaşları arasında adil bir denge kurma ihtiyacını ortaya koyuyor. Ev sahiplerinin gelirlerini artırma hakkı olduğu gibi, kiracıların da sürdürülebilir ve erişilebilir konutlara sahip olma hakkı bulunuyor. Bu dengeyi sağlamak için hükümetlerin, yerel yönetimlerin ve piyasa oyuncularının ortak çözümler geliştirmesi önemli olabilir. Örneğin, kiracı koruma yasaları veya daha uygun fiyatlı konut projeleri bu dengeyi sağlamaya yardımcı olabilir. Sonuç olarak, bu tür durumlar genellikle ekonomik dengesizliklerin ve politikaların sonuçlarıdır. Hem ev sahiplerinin hem de kiracıların haklarını koruyan adil ve sürdürülebilir çözümler bulmak, bu tür sorunların çözümü açısından kritik önem taşıyor” şeklinde konuştu.
YENİ BİR UYGULAMA GETİRİLMELİ
Yüksek kira artış oranlarının, gayrimenkul sektörünü çeşitli şekillerde etkilediğini belirten Başar, kiralar arttıkça bazı kiracıların daha uygun fiyatlı konut arayışına girdiğini, bu da bazı bölgelerde talep azalmasına yol açtığını dile getirdi. Yatırımcıların yüksek kira gelirlerinden faydalanmak için daha fazla konut alımı yapabildiklerini, ancak kiracı kaybı riskiyle karşılaşabildiklerini anlatan Başar, “Ayrıca, yüksek kira oranları konut üreticilerini yüksek kiralı projelere yönlendirebilir ve düşük gelirli konutların eksikliğine neden olabilir. Bu durum, piyasa dengesizliklerine ve hükümetlerin kiracı koruma düzenlemelerine yol açabilir. Ayrıca kira zammına sınır konulması, kiracıları korumak açısından olumlu olabilir, çünkü bu uygulama aşırı yüksek artışlardan kaçınmalarına yardımcı olabilir ve yaşam standartlarını koruyabilir. Ancak, bu durum yatırımcıları caydırabilir ve konut piyasasında dengesizliklere yol açabilir. Alternatif olarak, düşük gelirli kiracılara doğrudan destek sağlayan yardımlar, konut üretimini artırma veya piyasa şeffaflığını ve adil sözleşmeleri teşvik etme gibi çözümler, daha sürdürülebilir ve dengeli bir yaklaşım sunabilir. Kira artış oranı kaldırıldıktan sonra, sektörün konut yatırımcıları için daha cazip hale geldiğini söyleyebilirim. Ancak, kiralar serbestçe belirlenebileceği için bazı bölgelerde hızlı kira artışları görüldü. Yeni bir uygulama getirilmediği takdirde bu durum daha fazla piyasa dengesizliklerine ve belirsizliklere yol açacaktır” ifadelerini kullandı.
DAHA ADİL KİRA ARTIŞLARI SAĞLANMALI!
Kiracıların, bütçelerini dikkatlice planlayarak kira artışlarına hazırlıklı olmaları ve daha uygun fiyatlı konutları araştırmaları gerektiğini kaydeden Başar, son olarak şunları dile getirdi: “Ayrıca, kira sözleşmelerinde uzun vadeli anlaşmalar yaparak gelecekteki artışlardan korunabilirler. Ev sahipleri ise, kira artışlarını adil ve makul seviyelerde tutarak kiracılarının uzun süre kalmasını teşvik edebilirler. Piyasa koşullarını göz önünde bulundurarak kira bedellerini belirlemeli ve kiracılarıyla iyi ilişkiler kurarak sorunsuz bir kiralama süreci sağlamak için çaba göstermelidirler. Bu şekilde hem kiracılar hem de ev sahipleri için daha dengeli bir ortam sağlanabilir.”
