Bir endüstri bitkisi olan ve geçmiş yıllarda ülkemizde yetiştiriciliği yapılan kenevir, bir süre yasaklanmasının ardından bazı bölgelerde verilen izinle yeniden yetiştirilmeye başlandı. İzin verilen şehirlerden biri olan Konya’da da 2024 yılında yeniden ekilen bitki, işlenerek farklı endüstrilerde kullanılabiliyor. Ziraat Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Mevlüt Mülayim, kenevirin kullanım alanlarıyla ilgili bilgi verip Konya’da kenevirin sanayileşmesi gerektiğini belirtirken müjde, Sınırlı Sorumlu Çumra Anadolu Öğretim Pazarlama Kooperatifi’nden geldi. Kooperatif Başkanı Mahmut Şenyüz, Konya’da ekimi ikinci yılında da gerçekleşen kenevirin Konya’da kurulacak olan fabrikayla işleneceğini aktardı.
25 BİN FARKLI ÜRÜNDE KULLANILABİLİYOR
Dünyadaki uyuşturucu trafiğinin artması ve petrol ürünlerinin o yıllarda daha fazla üretilmesi nedeniyle 1940’lı yıllardan sonra üretimi yasaklanan kenevir, 2024 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünce verilen izinle Konya’da da ekilmeye başlandı. Kenevirin ‘günah keçisi’ ilan edilse de her maddesinden farklı alanlarda faydalanılabilen bir bitki olduğuna işaret eden Ziraat Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Mevlüt Mülayim, literatürde 25 bin ürün yapımında kenevirden yararlanıldığının da altını çizdi.
‘KURŞUN GEÇİRMEYECEK KADAR SAĞLAM, SAĞLIĞA VE DOĞAYA FAYDALI BİR BİTKİ’
Farklı sektörlerde, birçok farklı alanda kullanılmasına rağmen uyuşturucu etkisi nedeniyle üreticilerin geri durduğu kenevirin kullanım alanlarından da bahseden Prof. Dr. Mülayim, bu bitkinin işlendiğinde kurşun geçirmez özelliğinden bile faydalanılabileceğini aktardı. Mülayim, kenevirin kullanım alanlarıyla ilgili, “Kenevir lifleri, dokuma sanayinde kullanılmak üzere ip ve halatlar haline getirilebiliyor; son yıllarda kurşun geçirmez olduğu kanıtlanarak koruyucu amaçlı ürünlere de dönüştürülebiliyor. Aynı zamanda yağının faydalı olduğunu da söyleyebiliriz. Yağı, omega bakımından oldukça zengin ve kozmetik sanayinde de kullanılabiliyor. Kenevirden yapılan kağıtlar, ağaçtan yapılan kağıtlara göre dönüştürülerek çok daha fazla kullanılabiliyor. Ayrıca iyi bir oksijen üreticisi olarak hava kirliliğini düşüren ve toprağın organik maddesini yükselten bir bitki olduğu için toprak ve hava kirliliği bulunan bölgelere ekilmesini de tavsiye ediyoruz.” diye konuştu.
DAHA KISA SÜREDE YETİŞİP DAHA AZ SU TÜKETİYOR!
Aynı zamanda Konya ovasının sorunu olan ‘susuzluk ve kuralık’ riskine karşın da kenevirin daha az su tüketen bir bitki olduğunu vurgulayan Mülayim, “Kenevir, kısa sürede yetişebiliyor; mısır, pancar gibi Konya’da yetiştirilen bitkilere göre suyu daha az tüketen bir bitki. Bu bakımdan da Konya ovasına faydalı.” ifadelerini kullandı. Kenevir üretimine izin verilen şehirler arasında bulunan Konya’da bitkiyi yetiştirme noktasında kazancın da devreye girmesiyle birlikte, üreticilerin bir tereddüt yaşadığını ifade eden Mülayim, kenevirin Konya’da sanayileşmesiyle birlikte üreticilerin daha fazla bu alana yönelebileceğine işaret etti.
SANAYİ OLMAZSA GELİŞME ŞANSI YOK!
‘Çiftçi, kazandığı ürünü ekmek ister’ diyerek kenevir noktasında sanayileşmeyle birlikte Konyalı çiftçinin kâr getirisini düşünerek kenevir ekimine yoğunlaşabileceğine işaret eden Mülayim, “Kenevirde dekar başına elde ettiği gelir, diğer ürünlere oranla artarsa çiftçi ekmeye devam eder, bunu için de Konya’da sanayisinin bulunması gerekiyor. Konya’daki bir üniversite aracılığıyla Beyşehir, Altınekin, Çumra, Seydişehir, Karatay ve Meram’da 5 farklı lokasyonda 2 yıl araştırma denemeleri yaptık ve güzel sonuçlar elde ettik. Bu nedenle kenevir, bölgemize uygun bir bitki. Yalnızca şu anda eksiği, sanayisi! Sanayisi olmazsa gelişme şansı yok!” diye konuştu.
‘HER KENEVİR UYUŞTURUCU ETKİYE SAHİP DEĞİLDİR’
Çiftçilerin kenevir ekiminde geri durduğu diğer bir alanın ise, bitkinin uyuşturucu etkisi olduğuna dikkat çeken Mülayim, Hint kenevirinde bu etki maddesinin yüksek olmasına karşın endüstriyel kenevirlerde THC oranının yaklaşık yüzde 0.3 olduğunu ve uyuşturucu etkisinin olmadığını söyledi. Ayrıca diğer ekilen bitkilerin de fazla tüketilmesi halinde farklı etkiler yapabileceğini belirten Mülayim, kenevir ekili alanlarda alınabilecek bir önlem önerisinde de bulundu. Prof. Dr. Mülayim konuyu, “Ülkemizde çıkan yönetmeliğe göre, tıbbi olarak kullanılan -yani uyuşturucu etkisi olan- kenevirlerin serada yetiştirilmesine müsaade edildi. Ülkenin tıbbi ihtiyacını karşılayabilecek bir rakamda üretim zaten yapılıyor ancak endüstriyel kenevir dediğimiz, uyuşturucu etkisi çok olmayan kenevirin sanayileştirilip her yönüyle kullanılması gerekiyor. Vatandaş her keneviri, uyuşturucu etkisi olan bir bitki olarak gördüğü için ekimine sıcak bakmıyor ve günah keçisi ilan edilen bir bitki. Ancak değil! Birçok tarım ürünü de sizi etkisi altına alabilir; örneğin, şekeri çok yediğinizde de komaya girebilir; tütünü, çayı lifleriyle tükettiğinizde de başınızı döndürebiliyor. Önceden ‘bostan bekçisi’ diye bir tabir vardı. Bostan bekçileri belirli bir araziyi hasat edilene kadar beklerlerdi. Kenevirde de bu tür önlemler alınabilir.” şeklinde aktardı.
MÜJDEYİ KOOPERATİF BAŞKANI ŞENYÜZ VERDİ: KONYA’YA KENEVİR SANAYİSİ GELİYOR
2023 yılında Çumra’da kurulan ve sertifikalı tohumluk kenevir ekiminde büyük desteği bulunan Sınırlı Sorumlu Çumra Anadolu Öğretim Pazarlama Kooperatifi’nin bu kez de sanayileşme yönünde adım attığını ifade eden Kooperatif Başkanı Mahmut Şenyüz, kooperatif öncülüğünde çok ortaklı bir şirket olarak fabrikanın kurulacağına işaret etti. Sanayileşmenin ilk olarak selüloz ve elyaf fabrikası olarak hayata geçirileceğini, daha sonra farklı alanlarda da devam edeceğini aktaran Şenyüz, “Çumra’yı güçlendirip geliştirmek amacıyla kurmayı planladığımız fabrikalarımız, selüloz ve elyaf fabrikasıyla başlayıp aynı zamanda dünyanın ilk kenevir entegre üretim kompleks yatırımı da hayata geçirmiş olacağız. Tamamen endüstriyel kenevir ham maddesi üzerine kurulacak olan fabrikamız, yatırımlarına elyaf, yağ ekstrasyon, kompozit ve inşaat malzeme üretimi gibi diğer alanları ile genişleyerek devam edecek. Fizibilite çalışmalarımız bitti, en yakın zamanda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına müracaatımızı yapacağız.” diye aktardı.
ATIKLAR DA DEĞERLENDİRİLECEK, YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI KULLANILACAK
Kurulacak fabrikanın aynı zamanda yenilenebilir enerji kaynaklarıyla kendi enerjisini üreten bir tesis olarak hayata geçirilme düşüncesiyle yapılacağını da aktaran Şenyüz, bu kapsamda rüzgar ve güneşin enerjisinden faydalanılacağına işaret etti. Aynı zamanda kompozit ve inşaat malzeme üretimi fabrikasının doğaya verilen zararı en aza indirmek ve atıkların geri dönüştürülmesi amacıyla kurulacağını da aktaran Şenyüz, “Selüloz üretimi esnasında çıkan atık malzemeler ve karbon fabrikamızdan gelecek olan hammadde ile kompozit ve çeşitli inşaat malzemeleri üretimi yapılacak. Gıda ve sağlık sektörü dahil olmak üzere birçok alanda üretim yapmayı planlıyoruz.” dedi.
