TÜİK, geçen hafta itibariyle kesin ihracat verilerini paylaştı. Hatırlarsanız öncesinde geçici ihracat verileri, Ticaret Bakanlığı tarafından paylaşılmıştı. İsterseniz kesinleşen ihracat değerleri üzerinden gidelim

AH TA AH

Son iki yıldır ihracat istatistiklerinin hesaplanmasındaki getirilen yeni düzen maalesef kafaları karıştırmakla beraber yeni sistem yani Genel Ticaret Sistemi, ülkemiz yerel mevzuatı ile uyumlu olmadığından rakamların sonuçları farklı çıkmakta. Örneğin yasal olarak ülkemizdeki Serbest Bölgelere yaptığınız satış yerel mevzuat bağlamında ihracat sayılırken, istatistiklere ihracat olarak girmiyor. Bunun gibi birkaç teknik kısım olmakla beraber “Neyse diyelim” ve sonuçlara bakalım

Genel Ticaret Sistemine göre ihracatımız, 2019 yılında 180,8 milyar dolar gerçekleşirken, 2020 yılında 169,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiş.

Özel Ticaret Sistemine göre (eski ve olması gereken hesaplama metodolojisi) ihracatımız, 2019 yılında 171,4 milyar dolar gerçekleşirken, 2020 yılında ise 160,5 milyar dolar olarak gerçekleşmiş.

AB RAKAMLARINA BAKALIM MI NE DERSİNİZ?

BREXIT süreci ile hem AB’den hem de Gümrük Birliğinden ayrılan İngiltere’yi çıkardığımızda, 27 AB üyesi ülkeye yapığımız ihracatımızın toplam ihracat içerisindeki payı 41,3. Yani eskisi gibi yüzde 50’ler civarında değil. Demem o ki Gümrük Birliği’ne çokta saplanmamıza gerek yok. Çünkü GB ülke olarak dış ekonomik politikamızda ayağımıza vurulan bir prangadır. Çözümü ise güncelleme değil, Gümrük Birliğini iptal edip, AB 27 ile yeni bir Serbest Ticaret Anlaşması imzalamamızdır.

ÇOKTA KIZARSANIZ BANA

Eksen mi değiştirelim yani diye çok kızarsanız size yine Avrupa’dan örnek vereyim. Yani AB 27 hariç diğer Avrupa’ya yaptığımız ihracat oranlarını vereyim. Diğer Avrupa’ya yaptığımız ihracatın toplam içerisindeki payı ise yüzde 14,4. İngiltere, İsviçre gibi birçok ülkeyle de Serbest Ticaret Anlaşmamız olduğunu hatırlatarak. Ayrıca AB hariç diğer ülkelere yaptığımız ihracatta ise toplam ihracat içerisindeki payı yüzde 58,7. Ayrıca AB ile yapılacak bir Serbest Ticaret Anlaşması neden eksen kayması olsun ki?

ÜLKELERE BAKARSAK

İlk 10 içerisinde yer alan AB ülkelerinin hepsinde ihracatta şiddetli düşüşler görülürken, ihracatımızda üçüncü sırada yer alan ABD ‘ye olan ihracatımız ise ilginç bir şekilde yüzde 13,5 oranında artığını görüyoruz.

Diğer dikkat çekici unsur ise ihracatımızda dokuzuncu sırada yer alan İsrail’e olan küresel salgın döneminde ihracatımız yüzde 5,3 oranında artmış

AYLAR İTİBARİYLE BAKARSAK

Kovid-19’un ilk görüldüğü mart ayı itibariyle bir önceki yılın ayları ile karşılaştırırsak (bir önceki ay değil. Maalesef ki bu analizler de yanlıştır.) ihracattaki artış ve azalışları daha net bir şekilde görebiliriz.

  • Mart yüzde 18,4 oranında düşüş
  • Nisan yüzde 42,5 oranında düşüş
  • Mayıs yüzde 41,0 oranında düşüş
  • Haziran yüzde 15,5 oranında artış
  • Temmuz yüzde 6,6 oranında düşüş
  • Ağustos yüzde 5,9 oranında düşüş
  • Eylül yüzde 4,6 oranında artış
  • Ekim yüzde 5,4 oranında artış
  • Kasım yüzde1,0 oranında artış
  • Aralık yüzde 16,0 oranında artış

2021 YILI İHRACAT DEĞERLENDİRMELERİNDE İSE

Aylık bazda tam bir performans kriteri belirleyeceksek 2021 yılında bakmamız gereken aylar; Ocak-Şubat-Haziran -Eylül-Ekim- Aralık ayları olmalıdır. Çünkü diğer tüm aylarda dönem itibariyle yaşanan düşüşten kaynaklı şiddetli bir baz etkisi görülecektir.

ÜLKE GRUPLARI OLARA BAKARSAK

  • AB 27’ye yaptığımız ihracatın toplam ihracatımız içerisinde payı yüzde 41,3 iken, ihracatta yüzde 8,8 oranında düşüş kaydedilmiş
  • Diğer Avrupa’ya yaptığımız ihracatın toplam içerisindeki payı yüzde 14,4 iken, ihracatta ki düşüş oranı yüzde 0,4
  • Afrika’ya olan ihracatın toplam ihracat içerisindeki payı yüzde 9 iken, ihracatta ki düşüş oranı yüzde 8,3
  • Amerika kıtasına yaptığımız ihracatın toplam ihracat içerisindeki payı yüzde 8,6 iken, ihracattaki artış oranı yüzde 7,5
  • Asya ülkelerine yaptığımız ihracatın toplam ihracat içerisindeki payı yüzde 26 iken, ihracattaki düşüş oranı yüzde 9

ALTINA AYRI BİR BAŞLIK AÇARSAK

Özellikle Dış Ticaret Dengesi değerlendirirken yeni bir kavram ile bu sene karşılaştık. Bu kavramın adı ise” Altın Dışı İthalat” şimdi de sizlerle Altın’ın yer aldığı fasıl (71. Fasıl) bağlamında hem ihracat hem de ithalat değerlendirmesi yapmak isterim.71. Fasıl içerisinde yer alan altın da dahil olmak üzere ihracatımız 6,6 milyar dolar. Toplam FASIL’LAR bağlamında ihracat sıralaması ise yedinci

71. Fasıl içerisinde yer alan altın da dahil olmak üzere ithalatımız ise 26,5 milyar dolar. Toplam FASIL’LAR içerisinde ithalat sıralaması ise üçüncü sırada yer almakta.

O ZAMAN

Madem ki hem dış ticaret dengesi analizlerinde hem de ihracatın ithalatı karşılama oranının belirlenmesinde altın dışı ithalat diye değerlendirme yapıyorsak, yapmamız gereken altının da dahil olduğu 71. Fasıldan ihracat değerlerini düşerek yapmaktır ama o bile anlamlı bir analiz değildir. İllaki altın dışı deniliyorsa yapılması gereken çok basit

26,5- 6,6 = 19,9 milyar dolar olarak değerlendirmek gerekir.

SONUÇ: Özellikle GB bağlamında düşünülmesi gereken unsur; bakışınız değişince göreceksiniz ki yönünüzde değişecektir. Hepimize rasyonel bakışlar ve yönler dilerim.