Eksi netle herhangi bir adayın puanının hesaplanması mümkün olmadığını aktaran YÖK’ün paylaştığı bilgi içeriği ise şu şekilde:
"Yükseköğretim Kurumları Sınavında (YKS) puan türlerine göre puan hesaplamasında kullanılan testler ve ağırlıkları sınav kılavuzunda yayımlanmaktadır.
Haberde yer alan önlisans programlarına TYT puanına göre, Türk Dili ve Edebiyatı programına ise Sözel (SÖZ) puan türüne göre yerleştirme yapılmaktadır. Hem TYT puanının hem SÖZ puanının hesaplanmasında, kullanılan testlerin ağırlıkları ile ilgili puan türünün hesaplanması için en az kaç ham puan alınması gerektiğine ilişkin tablolar aşağıda verilmiştir:
2018 yılından itibaren uygulanmakta olan yeni sınav sistemine göre, adayın TYT puanının hesaplanmasında Türkçe Testi ile Temel Matematik Testindeki cevapları dikkate alınmaktadır. Bu iki testin en az birinden ham puanı 0,5 veya üzeri olan adayların TYT puanı hesaplanmaktadır.
Haberde verilen bazı örneklere bakıldığında, ilgili adayların Matematik veya Türkçe Testlerinin en az birinde 0,5 veya üzerinde ham puana sahip oldukları görülmektedir.
Bu nedenle de adayların TYT puanları hesaplanmıştır.
Haberde geçen önlisans programlarına dair bazı örnekler;
YKS’de her aday için hesaplanmış olan Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP); 0,12 katsayısı ile çarpılarak sınav puanlarına eklenmekte ve böylece adayların yerleştirme puanları hesaplanmaktadır. İlgili puan türünde sınav puanı hesaplanan tüm adayların söz konusu puan türünde yerleştirme puanları hesaplanmaktadır. TYT puanı olmayan veya TYT puanı hesaplanmayan adayların, AYT ve/veya YDT’ye girmiş olsalar da SAY, SÖZ, EA, DİL için sınav/yerleştirme puanları (Y-SAY, Y-SÖZ, Y-EA, Y-DİL) hesaplanmamaktadır.
Merkezî yerleştirmede adaylar yükseköğretim programlarına; yerleştirme puanları, varsa ek puanları, yükseköğretim programları ile ilgili tercihleri ve bu programların kontenjan ve koşulları göz önünde tutularak ÖSYM tarafından yerleştirilmektedir.
Haberde yer almış olan yukarıdaki örneklerde, adayların TYT puanının hesaplanabilmesi için gerekli olan testlerden en az birinden 0,5 veya üzerinde ham puana sahip oldukları görülmektedir.
Herhangi bir adayın SÖZ puanının hesaplanabilmesi için TYT’deki “Türkçe Testi” veya “Temel Matematik Testi”nin en az birinden 0,5 veya üzerinde ham puana sahip olması; AYT’deki “Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 Testi” veya “Sosyal Bilimler-2 Testi”nin en az birinden 0,5 veya üzerinde ham puana sahip olması gerekmektedir.
Haberde yer alan adayın SÖZ puanının hesaplanabilmesi için gereken TYT’de matematik testinde 0,5 ham puan aldığı görülmektedir. Adayın AYT testinde ise Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 Testi’nin Türk Dili ve Edebiyatı bölümünde 0,5; Tarih-1 bölümünde 1; Coğrafya-1 bölümünde 3,5 ham puanı bulunmaktadır. Bu puanlara TYT puanının %40’ı ile OBP’si ilave edilerek yerleştirmeye esas puanı belirlenmektedir.
Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılacağı üzere “eksi netle üniversiteli olunması” söz konusu değildir.
Tüm adayların puanları hesaplandıktan sonra tercih edilen programın kontenjanı dahilinde puanı en yüksek olan adaydan başlamak suretiyle kontenjan kadar aday, puanları ve tercihleri ile varsa programın koşulları dikkate alınarak ÖSYM tarafından merkezi olarak yerleştirilmektedir.
Adayların ham puanının hesaplanması, onların üniversiteyi kazanması anlamına gelmez, fakat üniversitelerin programlarına yerleştirilmek için tercihte bulunmasına imkan verir. Sistem o programı tercih edenleri kontenjan sayısı kadar başarı puanlarına göre sıralar. Sıralamaya giren kazanır. İlk yerleştirme sonrasında boş kontenjanlar kalmışsa bir programa yerleşemeyen adaylar ilgili puan türünde yine tercihte bulunurlar. Sistem kalan kontenjanlar için tercihte bulunan adayları başarı puanlarına göre sıralar. Puanı yüksek olanlar kalan kontenjan adedince yerleştirilmeye hak kazanır.
2024 yılında 3.120.870 kişi YKS’ye başvurmuştur. TYT Sınavına 2.819.362 aday girmiş ve bunlardan 2.755.301 adayın puanı hesaplanmıştır. 64.061 adayın puanı ise, ilgili şartı sağlamadıkları için hesaplanamamıştır. Puanı hesaplanan adaylardan önlisans programlarını tercih edip bu programlara yerleşenlerin sayısı 532.915 olmuştur. TYT Puanı hesaplanan 2.755.301 adayın 1.776.496’sı AYT Sınavına girmiş, 978.805’nin ise sadece TYT Puanı bulunmaktadır.
YKS öncesi ve sonrası barajın uygulandığı veya uygulanmadığı dönemler hakkında yapılacak bir araştırmada adayların yerleştirildikleri programın ilgili olduğu alan testlerinden herhangi birinde eksi net yapanlara rastlanabilecektir.
2022 yılı sonrasında YKS, başarı sıralamasına dayalı bir rekabet anlayışını getirmiştir. Yerleştirme işlemleri, adayların tercih ve puanlarına göre yapılmaktadır. Sınav, doğası gereği ilgili programı tercih eden diğer adaylardan daha yüksek puan ve sıralamaya sahip olana yerleşme imkânı vermektedir."
