Sıkıntılı aynı olaya farklı kimselerin verdikleri farklı tepkiler

Aynı deneyim farklı kişilerde her zaman aynı tepkiyi uyandırmayabilir. Travma yaratan deneyimlerde de durum böyle olur. Travmalar ne yazık ki örseleyicidir, maruz kalan kişinin hayatını olumsuz yönde etkiler fakat maruz kalan her kişi bu yaşantıyı aynı duygusal yoğunlukla ya da aynı düşünce kalıbında algılamaz.

Olayları algılayış şekli ve olaylar karşısında verilen tepkiler birçok faktöre bağlı olarak değişebilir. Kişinin doğup büyüdüğü yer, aile ilişkileri, arkadaşlık ilişkileri, geçmiş yaşantıları, bilişsel kapasitesi ve daha birçok faktör örnek olarak gösterilebilir.

Bireyin doğuştan getirdiği karakter özelliklerinin yanı sıra deneyimlerini oluşturan temel unsurlar ilk çocukluk çağında anne-baba ve kardeşleriyle yürütülen ilişki biçimiyle şekillenirken daha sonra okul ve çevrenin sosyal, kültürel ve ahlaki kurallarıyla gelişir. Edinilen tüm bu tecrübelerle de yaşanılan olaylar karşısında farklı kimseler aynı olaylara farklı duygusal ve davranışsal tepkiler vermektedirler.

………

Ve olay sonucunda ne hissettiğimizi durumun kendisi değil de, o durumu nasıl anlamlandırdığımız ve yorumladığımız belirler. Kimi zaman verdiğimiz tepkiler(geçen haftaki örnekte olduğu gibi) düşüncelerimize bağlı olarak duruma uygun olmayan, abartılı bir hal alabilir.

Çünkü zihin dünyamızda oluşturduğumuz otomatik düşünce kalıpları bir olay karşısında hemen devreye girip ona göre şekil almamıza neden olmaktadır. Bu sebeple de karşılaşılan zorlukların bazılarının üstesinden gelinmesi daha zor olurken bazıları daha kolay atlatılabilir.

Burada tekrar 90/10 kuralını devreye sokabiliriz. Geçen yazımda sır bu 90/10 kuralında ama çok az kimse bunun farkında, demiştim.
Evet, hayatın başımıza gelen olayların kendisinden çok, söz konusu olay karşısında takındığımız tutum ve aldığımız pozisyonlar doğrultusunda geliştiğini belirten '90/10 kuralı' adlı bir kural vardır. Bu kurala göre, hayatın %10’u başımıza gelen hadiselerden meydana gelir.

Geriye kalan %90 ise, bu %10’a karşı nasıl tavır aldığımıza göre farklılık gösterir. Farklı insanların, benzer olaylara, farklı bir biçimde tepki verdiğini biliyoruz. Kişilerin başlarına gelen hadiselere karşı aldıkları durum, insanların günün kalan kısmını mutlu mu yoksa stresli mi geçireceklerini belirlemekte.

Böylelikle hayatımızın %90 oranında bize bağlı olduğunu unutmamalıyız. Aynı zamanda başımıza gelenlerin %10’ununun kontrolümüz dışında cereyan ettiğinin farkında olmak, kendimizi yetersiz hissetmek gibi olumsuz duygu ve düşünceleri de bizden uzak tutar.

Faydasız, hatta olumsuz neticeler yaratacak tepkiler göstermenize sebep olabilecek birçok hadise yaşanabilir. Bu gibi durumlarda söz konusu kuralı anımsamak ve duygulara yenik düşmeme adına 'iradeyi' devreye sokmak çok önemlidir.