Konya Aydınlar Ocağı’nın bu haftaki Selçuklu Salı Sohbetleri’nde, “Türk Mitolojisinde Dede Korkut” dile geldi.NEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans öğrencileri Emine Nur Ataile Kübra Merve Taş, Türk atası Dede Korkut’u hikâye ve destanlarıyla birlikte her yönüyle ele alarak anlattılar.
Konya İl Halk Kütüphanesinde gerçekleştirilen sohbetteEmine Nur Ata, Dede Korkut’un Kazakistan kaynaklarına göre Karadağ’da dünyaya geldiğini ve Korkut adının da, çocuklar korktuğu için “Korkut” olarak konulduğunu söyledi. Edebiyat ve kültürümüzde Dede Korkut hikâyelerine de yer veren Ata, “Dede Korkut tarihi bir kahramandır. Türk yönetim sisteminde, yöneticilerin akıl danıştıkları ak sakallar, danişmendler, atabeyler varlıklarını yakın dönemlere kadar sürdürmüşlerdir. Dede Korkut’un devlet ya da ulusun yönetiminde Türk yönetim sistemine uygun ve gerçekçi bir role sahip olduğu görülmektedir” dedikten sonra şu menkıbeye yer verdi: “Resul Aleyhisselâmzamanına yakın bayat boyundan Korkut Ata dirler bir er kodı. Oğuzun ol kişi tamam bilicisi idi. Ne dirse olur idi. Gayıpdan dürlü haber söyler idi. Hak Teâlâ onun gönlüne ilham ider idi.”
Kübra Merve Taş da, Dede Korkut’un doğumu ve ölümü üzerine anlatılan efsaneler üzerinde durdu. Taş, Dede Korkut’un annesinin Kıpçak asıllı olduğu ve hamileliğinin zor bir süreçten geçtiği, doğumunun üç yılda gerçekleştiğinin Ali Berat Alptekin’in yazdığı “Kazakistan Kaynaklarına göre Dede Korkut’un doğumu” adlı makaleden aktarımlar yaptı. Kazak kaynaklarına göre Dede Korkut’un, mezardan/mağaradan çıkan peri kızının devin veya kuğunun oğlu olduğunu ifade eden Taş, doğumu sırasında pek çok şeyin olduğunu da destansı olarak anlattı. Taş, “Dede Korkut’un ölümünün de efsanelerle dolu olduğunu ve bir rivayete göre 295 yıl yaşadığı ve öleceğini bildiği zaman Sırderya Irmağı’nın üzerine seccadesini sermiş ve ibadet etmeye başlamıştır. Bu sırada bir yılan onu sokmuş ve ırmağın dalgaları Dede Korkut’u bugünkü mezarının olduğu yere bırakmıştır” dedi.
Dede Korkut Hikâyelerindeki mitolojik unsurlardan da bahseden Enine Nur Ata, kurt ve ak sakallı bilge tipinden örnekler sundu. Dede Korkut’un bir halk kahramanı olarak günümüzde de yaşatılması gerektiği üzerinde açıklamalarda bulunan Ata, Barış Manço’nun çocuk programlarında çocuklara yönelik Dede Korkut’tan masallar ve hikâyeler okuduğunu belirterek “Konumuzla ilgili Konya’da yapmış olduğu önemli çalışmalarıyla tanıdığımız öğretim üyesi Mezahir Avşar, 1955 yılında Azerbaycan’ın Karabağ bölgesinde dünyaya gelmiştir. Azerbaycan Sanat Akademisi’nde diploma çalışmasını Dede Korkut üzerine yapmıştır. 2007 yılında Dede Korkut Hikâyelerinin filmi çekildi.2016 yılında Düzce Üniversitesinin katkılarıyla BEKDER (Bayburt Bilim, Eğitim ve Kültür Derneği) tarafından 1. Uluslararası dede Korkut Kısa Film Yarışması düzenlenmiştir. Alanında ilk olması hasebiyle önemlidir.
Bizdeki Tarkan filmlerine benzeyen bir yapım Azerbaycan tarafından “Dede Korkut Destanı” olarak 70’li yıllarda çekilmiştir. Dede Korkut’a dikkati çeken tv programlarının ilk isimlerin başında Barış Manço ileri gelmektedir. 1974 yılında “Atlıkarınca” programında çocukları etrafına toplayıp Dede Korkut’tan masallar anlatıp türküler söylemiştir” diye konuştu.
Sohbetten sonra Konya Aydınlar Ocağı Genel Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Güçlü, Aziz Ayva ve yüksek lisans öğrencileri olan konuşmacılar Enine Nur Ata ile Kübra Merve Taş’a “Büyük Selçuklu Mirası” adlı kitabı hediye etti. Moğolistanlı Dombıra sanatçıları da Çırpınırdı Karadeniz başta olmak üzere birbirinden güzel halk şarkı ve türküleri okuyarak programa renk kattılar. Sohbetten önce Şiir Okumalarında şailer, birbirinden güzel şiirler okudular.
HABER MERKEZİ