Geçen hafta itibariyle ülkemizin 2020 yılı büyüme rakamları açıklandı. Son çeyrek itibariyle yüzde 5,9 oranında artarken, 2020 yılı toplamı itibariyle yüzde 1,8 oranında artmış bulunmakta.
ÖNCELİKLE
Küresel salgın döneminde yıl genelinde yüzde 1,8 oranında büyümek önemli bir başarı. Gelişmiş ülkeler bağlamından bakarsak ilk ya da ikinci sıralarda büyüme performansı gösteren bir ülke olarak dünya sahnesinde yerimizi aldık. Özellikle 2020 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 10’luk küçülme kaydettikten sonra bu ivmeyi, alınan iktisat politikaları ile gerçekleştirmek büyük başarı. Ama bu başarı bizi yanıltmasın.
NEDEN Mİ?
Çünkü kredi ile büyüdük. Özellikle kamu bankalarının 3. Çeyrekten itibaren enflasyon altında kredi vermesi ile birlikte vatandaş olduğu gibi kredilere koştu. Aldığı kredi ile eksiklerini tamamladı ve tüketim harcamalarını artırdı. Bu kredi genişlemesinin hane halkı tüketim harcamalarında ki etkisini son çeyrekte net bir şekilde görebiliyoruz. 2020 yılı son çeyrekte hane halkı tüketim harcamaları yüzde 8,2 oranında artmış.
NEDEN ZAYIFLAYARAK BÜYÜDÜK
Birincisi insanlarımız ellerinde olmayan para ile yani kredi ile gelecekte ödeyecekleri harcamaları yaptılar. İlk kiloyu burada verdik. Ayrıca işten çıkarma yasakları, devletimiz tarafından sağlanan maaş ödenekleri kalkıktan sonra harcama yapan vatandaşın işten çıkarılma ya da daha az ücret karşılığında çalıştırılma riski de bulunmakta ki bu ihtimal olası gözükmekte Ayrıca bu kredilerin ithalatı artırma ihtimali var mı? Var ki 2020 yılında o kadar ithalat kısıtlamalarına rağmen ithalatımız yüzde 7,4 oranında artmış. Bu ithalat artışı ihracata girdi olarak gelmiş olabilir mi? İhracatımızın 2020 yılında -15,4 oranında küçüldüğünü düşünürsek hayır.
İkinci olarak ta sanayi büyümesinin detaylarına bakmak lazım. 2020 yılı itibariyle yüzde 2 oranında büyüme kaydetmiş. Gerçekten kıymetli bir büyüme oranı özellikle küresel salgın döneminde.
- Peki sanayi büyümesi istihdama katkı vererek mi büyüdü? Hayır
- Kapasite kullanım oranını artırarak mı büyüdü? Hayır
- İhracat ile mi büyüdü? Hayır (2020 yılında ihracat TUİK rakamlarına göre eksi yönde yüzde -15,4)
- Sanayi kendi içindeki stokları eriterek mi büyüdü? Evet (Stok eritmek iyi bir şey olsa da zayıflamaya devam mı? Evet)
SONUÇ: Vatandaş olarak hepimiz büyüdük ama zayıflayarak. Kilo almamız lazım. Bunu içinde yeme içmemizi artırmamız lazım. İşte bu yüzden ki 2021 için önceliğimiz enflasyon ve işsizlik ile mücadele olmalıdır.
