Bosna Hersek'te 6 Ekim Pazar günü düzenlenecek yerel seçime çok sayıda Boşnak parti, farklı ittifaklarla katılırken ülkedeki Sırp ve Hırvat partileri ise tek ittifak veya tek adaya yöneliyor.

Bosna Hersek'teki yerel seçimde ülkedeki iki entite Bosna Hersek Federasyonu (FBIH) ile Sırp Cumhuriyeti'nde (RS) ve özel statüye sahip Brcko Bölgesi'nde 143 belediye başkanı ile 3 bin 200 meclis üyesi seçilecek.

Entitelerdeki nüfus dağılımına göre Boşnak, Sırp ve Hırvat partileri adaylarını açıklarken Boşnak partilerinin sayısının fazlalığı, Sırp ve Hırvatların ise tek koalisyon ve tek aday politikası izlediği dikkati çekiyor.

Bosna Hersek Merkez Seçim Komisyonunca (CIK) açıklanan verilere göre, kayıtlı 3,4 milyon seçmenin bulunduğu Bosna Hersek'teki yerel seçime 110 siyasi parti, 58 ittifak, 76 bağımsız aday ve 43 azınlık temsilcisi katılıyor.

Seçime katılan partilerin büyük çoğunluğunu Boşnaklar oluştururken bu yüksek oran beraberinde çok sayıda aday ve ittifakı getiriyor.

Sırp nüfusun yoğun yaşadığı kesimlerde ise partiler tek aday gösterirken Boşnak partilerinin bu yerlerde hiç aday göstermediği ve bazı Boşnak adayların baskılar nedeniyle seçimden çekildiği görülüyor.

Sırplar, tek aday gösterilen belediyelerde zaferlerini şimdiden ilan ederken Hırvatlar da benzer bir politika izliyor.

- "Sırp ve Hırvat partileri, seçmen tabanları üzerinde otorite kuruyor"

Pazar günü düznlenecek yerel seçimleri ve Bosna Hersek'in siyasi dinamiğini AA muhabirine değerlendiren Uluslararası Saraybosna Üniversitesi Siyasal Bilimler ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mustafa Krupalija, "Çok partili sistemin devreye girdiği 1990'lı yıllardan günümüze kadar Bosna Hersek'te siyasal çoğulculuk tam anlamıyla yalnızca Boşnaklar arasında hayata geçirildi. Bu durum her seçimde seçimlere katılan parti sayısından ve seçimler sonrasında yapılan ittifaklardan net bir şekilde gözlemlenmektedir." dedi.

Demokratik toplumlar için bu durumun olumlu bir gelişme olduğuna ancak Bosna Hersek gibi etnik ayrımcılığın yoğun bulunduğu ülkelerde "gizli tehlike" oluşturduğuna işaret eden Krupalija, "Sırp ve Hırvat milliyetçi partiler, kendi seçmen tabanları üzerinde sarsılmaz bir otorite kurarken Boşnaklar ise siyasal bölünmüşlüğe evirilen demokratik çoğulculuğun kurbanı olmaktadır." değerlendirmesinde bulundu.

Bosna Hersekli akademisyen Mustafa Krupalija, Bosna Hersek'in güneyindeki Mostar'da şehir statüsüyle ilgili sorun yüzünden seçimlerin 12 yıllık aranın ardından ilk kez 2020'de yapıldığını anımsatarak, şunları kaydetti:

"Mostar’daki son yerel seçimde belediye başkanlığını bir oy farkla Hırvat aday kazandı. Meclis oylamasında da tüm Hırvat partileri, Sırp temsilcisi ile tek bir aday etrafında birleşirken çoğunlukla Boşnak seçmenlerden destek alan partinin iki adayı da geçersiz oy kullandı ve böylece Hırvat adayın kazanmasına yol açtı. Mostar, bu seçimde de Boşnaklar için kritik bir sınav olacak."

- "Boşnaklar aralarında kavga ederken Sırp ve Hırvatlar bunu fırsat biliyor"

Bosna Hersekli gazeteci yazar Emine Şeçeroviç Kaşlı da Boşnakların birlik olması gerektiğini söyledi.

Şeçeroviç Kaşlı, "Biz Boşnaklar, kendi aramızda kavga ederken elbette Sırp ve Hırvatlar, bunu fırsat bilip kullanacaklar. Sırp yönetiminin olduğu bölgelerde çocuklarımız Boşnakça dilinde eğitim göremiyor. Bir yere kadar sistem sıkıntılı ama bir yerden sonra da bizim dağınık hareket etmemiz, Hırvat ve Sırp tarafını güçlendiriyor." diye konuştu.

İsrail Savunma Bakanı görevden alındı İsrail Savunma Bakanı görevden alındı

Sırp ve Hırvatların yoğun yaşadığı yerlerde tek aday çıkartıldığını belirten Şeçeroviç Kaşlı, Boşnakların azınlıkta olduğu yerlerde yıllardır aynı belediye başkanının seçildiğine işaret etti.

Şeçeroviç Kaşlı, "Sırp ve Hırvatlara nazaran tek vücut şeklinde hareket etmesi gerekir Boşnakların ancak dünya kadar parti var. Bu noktada daha da acı olan bazılarının Hırvat veya Sırplarla işbirliği içinde olması." değerlendirmesinde bulundu.

Yerel yönetimin son derece önemli olduğunu vurgulayan Şeçeroviç Kaşlı, "Halk olarak en çok yerel yönetimlerin yaptıklarından faydalanıyoruz veya yapmadıklarından zorluk çekiyoruz. Geçen gün bir vatandaşın yorumunu okudum: 'Keşke her yıl seçimler olsa' diyor." ifadelerini kullandı.

Şeçeroviç Kaşlı da Mostar'ın durumuna dikkati çekerek "Hırvat nüfusun çoğunlukta olması nedeniyle yerel yönetimin başında da bir Hırvat olması gerektiği düşüncesi yaygın. Böyle düşünen bir zihniyetten tüm taraflara eşit şekilde hizmet etmesini bekleyemezsiniz." dedi.

Kaynak: AA