Böbrekler vücudun atık sistemi olarak görev yaparlar. Beslenme yolu ile aldığımız besinler sindirim sisteminde birçok işlemden geçerler. Besinlerin sindirim sürecinde kullanılmayan bölümlerinin vücut dışına atılması işlemi hayati bir önem taşımaktadır. Sağlıklı bir vücuda sahip olmak için böbreklerimizin görevlerini eksiksiz olarak yerine getirmeleri gerekmektedir. Böbrek hastalıklarında uzak durmanız gereken besinler, salamura, salça, turşu, paketli gıdalar ve konserveler hazırlanışları gereği bol miktarda tuz içermektedirler. Bu nedenle bu yöntemle hazırlanmış olan besinlerden böbrek hastalığına sahip olan kişilerin mümkün olduğunca uzak durması gerekmektedir. Sucuk, sosis, salam ve pastırma gibi özellikle ısıl işlem görmüş bu tip gıdalardan mümkün olduğunca uzak durulmalıdır. Bu tür besinlerin sıklıkla tüketilmesi böbrek fonksiyonlarının olumsuz olarak etkilenmesine neden olmaktadır. Yemek hazırlarken yapay tatlandırıcılar içeren et veya tablet bulyon tabletlerini tercih etmeyin. Pratikliği nedeniyle tercih edilen bulyon tabletlerin yerine kendi hazırladığınız tavuk ve et suyunu kullanmanız böbrek sağlığınızı korumanız açısından önemlidir. Potasyum kasların düzgün çalışmasını sağlayan minerallerden birisidir. Kasların çalışması için gerekli olan potasyumun, kandaki miktarının düşüklüğü gibi yüksekliği de çeşitli rahatsızlıklara neden olabilmektedir. Potasyum değerinin kanda yükselmesinin önüne geçmek için potasyum içerikli besinlerin tüketimine dikkat edilmelidir. Kuru yemişler, kuru meyveler, baklagiller, havuç, muz ve mantar gibi besin maddeleri potasyum açısından zengin içeriğe sahip olduklarından aşırı tüketimlerinden kaçınılmalıdır. Yağlar, gün içerisinde ihtiyaç duyulan enerjiyi vücuda sağlayan en temel besin gruplarından bir tanesidir. Yağlar, vücuda enerji sağlamasının yanında kolesterol düzeylerinin artmasına da neden olmaktadır. Kandaki kolesterol seviyesinin yüksekliğinin böbrek hasarına neden olduğu bilinmektedir. Tuz; böbrek sorunlarına sahip hastalar için uzak durulması gerekenlerin başında gelmektedir. Böbrek fonksiyonlarının düzenli çalışmaması nedeniyle vücuttan tuz atımı önemli ölçüde azalır. Vücutta miktarı artan tuz, başta tansiyon olmak üzere dolaşım sistemi hastalıklarına tetikleyici etki yaratmaktadır. Meydana gelebilecek olumsuz durumların önüne geçebilmek için tuz kullanım miktarı önemli ölçüde azaltılmalı hatta hastalık seyrine göre tamamen kesilmelidir. Et ve süt ürünleri, yumurta, baklagiller ve mantarlar protein grubuna örnek olan besinler arasında yer almaktadır. Böbrek Hastalıklarında Beslenme konusunda vücuda alınan fazla proteinin vücut dışına atılamaması sorunu otaya çıkabilmektedir. Vücut dışına atılamayarak, vücutta biriken fazla protein hastada, halsizlik, bulantı ve kusma gibi şikayetleri meydana getirebilmektedir. Günlük gereken protein miktarı kişinin fiziksel özelliklerine ve yaşam biçimine dayalı olarak değişkenlik göstermektedir. Kişinin günlük alması gereken protein miktarı doktor tarafından belirlenecek olup, belirlenen miktarın üstüne çıkılmaması son derece önemlidir. Böbrek yetmezliğinde kan, fazla fosfor, potasyum ve sodyumdan uygun şekilde temizlenmez. Yüksek fosfor ve kalsiyum seviyeleri damarlarda, akciğerlerde, gözlerde ve hatta kalpte kalsiyum birikmesine yol açabilir. Bu nedenle sakatat, baklagiller, süt, peynir, çikolata gibi yüksek oranda fosfordan zengin gıda kaynaklarının sınırlandırılması gerekmektedir. Çikolata, kakao katılmış hazır puding vs. tahin, pekmez, tahin helvası tüketilmemelidir. Meşrubatlar (kola, gazoz, hazır meyve suları, sebze suları, kahve, neskafe, boza, maden suyu ve alkollü içecekler) Kepek ve kepek ekmeği, tam tahıl buğdayı kullanılan unlu gıdalar, bulgur tüketilmemelidir. Patates, tarhana, tahin, pekmez, kahve tüketilmemelidir.
Tahıllardan tam taneli tahıllar potasyum içeriği yüksek olduğu için kepek ekmeği ya da tahıllı ekmekler yerine beyaz ekmek gibi rafine tahıllar tüketmelidir. Dışardan alınan ekmeklerin içerdiği tuz oranı yüksek olabilmektedir. Ekmek mümkünse evde tuz eklenmeden yapılıp tüketilmelidir.
2200 kalorilik 72 gr proteinli az yağlı az kolestrollü kan şekeri regüle edici tuzsuz metabolik sendromla uyumlu örnek Kronik böbrek yetmezliği diyeti:
Sabah; Açık çay (şekersiz), 2 parmak büyüklüğünde yarım yağlı beyaz peynir, 3 ince dilim beyaz ekmek
Ara öğün olarak, 1 adet diyabetik proteinsiz kurabiye (262kkcal), 1 çay bardağı süt
Öğle; 2 köfte büyüklüğü kadar ızgara et /tavuk, 2 yemek kaşığı zeytinyağlı sebze yemeği (haşlanmış, süzülmüş) 2 porsiyon makarna (1 tatlı kaşığı yağ), 3 ince dilim beyaz ekmek
Ara öğün olarak, 1 kase nişasta peltesi, 1 porsiyon meyve
Akşam; 2 köfte büyüklüğü kadar ızgara et /tavuk, 2 yemek kaşığı zeytinyağlı sebze yemeği (haşlanmış, süzülmüş)1 tatlı kaşığı yağ, 4 yemek kaşığı kaymaksız yoğurt, 2 ince dilim beyaz ekmek, 2 porsiyon pirinç pilavı (2 tatlı kaşığı yağ)
Ara öğün olarak, 1 küçük boy elma (kabukları soyulmuş), 1 çay bardağı süt, 4 adet tuzsuz bisküvi tüketilebilir.
Ekmekler ve yemekler tuzsuz, Sebzeler ince ince doğranmış ve haşlama suyu dökülerek pişirilmelidir. Tuzlu yiyeceklerden kaçının. Ağız kuruluğu için ince kesilmiş limon kabuğu çiğneyebilirsiniz. Günlük yarım saat yürüyüş egzersiz yapabilirsiniz.
Sağlıcakla kalın…